at a glance
Top

Στη Μόσχα, αδελφές μου (vol.3)

κείμενο | νίκη ζερβού */* φωτογραφίες | νίκη ζερβού */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου + τάσος θώμογλου

Η παρηγοριά του μείον

Τι υπέροχος καιρός σήμερα! Δεν μπορώ να αποφασίσω: να φτιάξω τσάι ή να κρεμαστώ;
Αντον Τσεχωβ

Μείον 10 και μείον 11. Θα χαιρόμουν αν μιλούσα για κιλά. Όταν είναι βαθμοί Κελσίου, τι γίνεται;
Θα σας πω τι γίνεται: Τα χέρια, αν δεν βρίσκονται μέσα σε γάντια, παγώνουν. Τα πόδια, αν δε βρίσκονται μέσα σε παντελόνι του σκι και χοντρές κάλτσες, μουδιάζουν. Το κεφάλι, αν δεν είναι μέσα στον σκούφο, πονάει. Οι δρόμοι παγώνουν με χοντρό πάγο που φαίνεται σαν χιόνι. Ο κόσμος στον δρόμο τρέχει να σώσει την μύτη του που είναι έτοιμη να πέσει.
Μέσα σ’ αυτήν την γενικότερη παγωμάρα, υπάρχει ένα τελετουργικό, μια συνήθεια που γίνεται ανάγκη, μια αγαπημένη ώρα της ρωσικής ημέρας: Η ώρα του Τσάι!

Μια κοπέλα με άσπρη ποδιά πλησιάζει το τραπέζι και με κοιτάει ερωτηματικά.
- Αν έχετε την καλοσύνη φέρτε μου ένα φλιτζάνι τσάι και δύο πάστες.
Η κοπέλα εξαφανίζεται, κατόπιν επιστρέφει και με ένα βλέμμα σαν να μου έκανε χάρη, βάζει μπροστά μου ένα ποτήρι με κίτρινο υγρό κι ένα πιατάκι με δύο ξερές πάστες.
Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ

Στην Ελλάδα πίνουμε τσάι όταν είμαστε άρρωστοι ή στην ύστατη μας προσπάθεια να αδυνατίσουμε. Στην Ρωσία πίνουμε τσάι γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Τι σημαίνει, όμως πίνω τσάι; Προφανώς δεν σημαίνει απλά βάζω νερό, τσάι και τελειώνει. Είναι παρόμοιο με το «πάμε για καφέ» της Ελλάδας μόνο που αντί για τσιγάρα, υπάρχουν γλυκά. Στην Ρωσία απαγορεύεται να πιείς απλά τσάι. Πρέπει να το συνδυάσεις με μπισκότα, σοκολάτες, γκοφρέτες, ρωσικές κρέπες (μπλινί), ζαχαρωτά, καραμέλες και οτιδήποτε άλλο κυκλοφορεί σε ζάχαρη. Το βραστό νερό μέσα στο τσαγιερό ανανεώνεται συνεχώς μέχρι το φακελάκι να μην έχει άλλο τσάι να προσφέρει και το κουτσομπολιό δεν έχει τέλος.
Στα σούπερ μάρκετ υπάρχουν ολόκληροι διάδρομοι με κάθε λογιών τσάγια και γλυκίσματα. Η αυθεντική ρωσική σοκολάτα «Αλιόνκα» έχει φτιαχτεί ειδικά για να πίνεται με το τσάι καθώς η γεύση της αναδεικνύεται όταν λιώνει στον ζεστό από το τσάι ουρανίσκο.

Με μύησαν και εμένα και δηλώνω εθισμένη. Πίνω πάνω από δύο λίτρα τσάι μέσα στην μέρα και αν κάνετε τα μαθηματικά σας θα βγουν στο πηλίκο οι θερμίδες από τα γλυκά. Εγώ, που αν δεν πιω την καφεδάρα μου το πρωί στην Ελλάδα δεν μπορώ να κάνω τίποτα, στην Μόσχα το θέλω οπωσδήποτε το τσαγάκι μου για να πάει καλά η μέρα. Και τα τσάι αντικαθιστούν τα τσιγάρα με κάθε τρόπο: Το πρωινό, το μετά το γεύμα, το πριν και μετά την δουλειά, το απογευματινό, το βραδινό και το «έχω ώρα να κάνω».
Η χώρα του τσαγιού είναι η Ρωσία, η πρωτεύουσα του η Μόσχα και αφήστε τους Άγγλους να νομίζουν ότι κάτι κάνουν. Είμαι σίγουρη πως όταν επιστρέψω στην Ελλάδα θα σταματήσω να πίνω τσάι για να μη λένε φλώρο, γιαγιάκα και ντροπή του έθνους αλλά και λόγω προσωπικής αδυναμίας. Μου συνέβη ξανά: Η χωρίς προηγούμενο όρεξη για τσάι με πιάνει μόνο στην Ρωσία. Στην Ελλάδα θα αναγκαστώ χωρίς ιδιαίτερη όρεξη να πιω κανένα χαμομήλι για τον λαιμό και δεν θα το πω παρά-έξω.
Το εθνικό ρωσικό ποτό, η βότκα, εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό συν ένα μπόνους. Ζεσταίνει και ζαλίζει. Δεν ξέρω αν στην Ρωσία η κατανάλωση τσαγιού υπερτερεί αυτήν της βότκας, όμως σίγουρα υπάρχουν δύο είδη Ρώσων: Του τσαγιού και του γλυκού και της βότκας και του αλμυρού-παστού-τουρσιού. Όσο και να αγαπώ την βότκα, λυπάμαι, το τσαγάκι νικά πανηγυρικά καθώς αύριο έχω δουλειά και δεν μπορώ να πάω με χανγκόβερ.