at a glance
Top

Mattheos Tsahouridis

Kendini kemençeye adamış bir ruh

röportaj | katerina grigoriadou */* fotoğraf | tasos thomoglou */* redaksiyon | iakovos kagkelidis + aleksandros kogkas */* çeviri | lale alatli

Mattheos’la, şimdi yaşadığı kent olan Selanik’teki Aya Sofya Kilisesi’nin önünde buluştuk. O kocaman, sıcak gülümsemesi ta uzaktan parlıyordu. Gözlerinin içi gülüyordu. İçten, samimi bir gülümseme. Yanında kemençesini de getirmişti. Tellerine dokunarak insanların duygularına dokunduğu kemençesini. Çarşıda gezindik biraz. Marangozhaneler, çiçekçiler derken, Kapani Çarşısı’na vardık. Sokaklarda insanlar onun nazikçe yolunu kesip fotoğraf çektirmek istiyordu.

“Anneme göstermek için… seni çok seviyor da!”

rejected: Yunanistan’ın Veria kentinden İngiltere’nin başkentine. Bu geçiş nasıl oldu? Eğitimin nasıl bir yönde ilerledi?

M.T.: Açık açık, içimden geldiği gibi anlatacağım. Bu geçiş ve Londra’da yeni hayata başlangıç benim için zorluklarla doluydu. Fakat kafamdaki hedef hep müzikti! Rehberim ve kurtarıcım hep müzik oldu. Karşıma çıkan her zorlukta, her engelde bana müzik tarafından bir hediye gönderiliyor, bu da bana devam etme gücü veriyordu. Londra’daki hayatımın en zor döneminde, döktüğüm gözyaşlarından yanımda taşıdığım ikonanın rengi solduğunda, İngiltere Sanat Vakfı ödülünü aldım. Birleşik Krallık’ın, en iyi geleneksel enstrüman yorumcusu ilan edildim.

rejected: Kemençe konulu bir doktora yaptın. Tam olarak ne eğitimi aldın bugüne kadar?

M.T.: Londra Goldsmiths Üniversitesi’nde Müzik Çalışmaları Bölümü’nden mezun oldum. Etnomüzikoloji alanında yüksek lisans yaptım ve doktoramı (PhD in Performance Practice) Londra Üniversitesi Müzik Bölümü’nde tamamladım. Kemençe, kemençenin menşei ve ses özelliklerini konu alan dünya çapında ilk doktora çalışması oldu.

rejected: Fakat konserlerde senin başka enstrümanlar çaldığını da görüyoruz. Bu enstrümanları bize sıralayabilir misin?

M.T.: Kemençeden başka telli çalgılar da çalıyorum. Keman, lavta, ut, buzuki, gitar, İran kemençesi, Afgan rebabın yanı sıra Afgan ve Özbek kemençesi de çalıyorum. Sanırım telli çalgıların hepsini çalabilirim.

“Hocalarıma minnettarım ve bir müzisyen olarak bugünkü yerime ulaşmamda harcadıkları emeklerin değerinin bilincindeyim.”

rejected: Üniversitede çalışmak ve bilgilerini öğrencilere aktarmayı ister miydin?

M.T.: Bir gün müzik öğretmek en büyük hayallerimden biri. Hocalarıma minnettarım ve bir müzisyen olarak bugünkü yerime ulaşmamda harcadıkları emeklerin değerinin bilincindeyim. Müzikte sürekliliğin ve her şeyden çok da gelişimin var olması için, bilgi aktarımının gerekliliğine inanıyorum.

rejected: Bir kemençe virtüözü olarak batı dünyasının ve Ortadoğu’nun en önemli konser salonlarında sahne aldın. Bu konserler senin üzerinde nasıl bir etki bırakıyor?

M.T.: Uluslararası etnik müzik festivallerine (WOMAD ve WOMEX) katıldım, BBC radyo ve televizyonuyla çalıştım. Prag Senfoni Orkestrası ve Ukrayna Senfoni Orkestrası’yla, Cenevre Victoria Hall’da jazz çaldım. Bulgaristan Devlet Radyosu Senfoni Orkestrası ve Yunanistan Radyo Televizyonu ERT Çağdaş Müzik Orkestrası’yla çalıştım. İran ve Irak’ta etnik müzik ve İranlı büyük şair Celaleddin Rûmi şiirleri üzerine müzik yaptım. Çaldığım müzik eşliğinde hoş vakit geçirmeye ihtiyacı olan insanlarla, Yunanistan’ın her bir köşesindeki ufak mekânlara da gidiyorum. Müzik sayesinde her konserde insanların kalplerine ulaştığımda, bana bu kutsal yeteneğin verilmiş olmasından dolayı sonsuz bir mutluluk duyuyorum.

rejected: Hangi yabancı müzisyenlere birlikte çalışma fırsatın oldu?

Μ.Τ.: Çok usta müzisyenlerle çalışma şansı ve onuruna eriştim. Kemençenin özelliklerini, tamamen farklı bir repertuvar çalarak sunma ve kanıtlama fırsatlarım oldu. World, pop ve jazz müzik alanında Cat Stevens, John Themis, Boy George, Yasmin Tamara, Peter Rubeiz, Yasmin Levy, Gilad Atzmon, Hossam Ramsy, Nick Page, Andrew Cronshaw, Abdullah Chhadeh, Natasha Atlas, Hussein Zahawy, Ali Akbar Moradi, Shahram Nazeri, Ardeshir Kamkar, Pejman Haddadi, Imamyar Hasanov, Zarbang, Tigran Aleksanyan, Yusuf Mahmoud, Peyo Peev, John Baily and Veronica Doubleday gibi, ve belki de şu anda aklıma gelmeyen birçok müzisyenle çaldım. Size belki tuhaf gelecek ve hiç bilinmeyen bir şey daha söyleyeceğim. Sony Playstation 3’ün ‘Heavenly Sword’ oyununda, ünlü İngiliz-Hintli besteci ve prodüktör Nitin Sawhney’in bestesinde kemençe çaldım.

“Kemençe sesini bir Hollywood filminde duymak isterdim!”

rejected: Kemençe sesinin nereye ulaşmasını isterdin?

Μ.Τ.: Kemençe sesini bir Hollywood filminde duymak isterdim! Bazen Russel Crowe’un oynadığı ‘Gladyatör’ filminin sonunda Djivan Gasparian’ın Ermeni düdüğünün duyulduğu an, aynı müziği kemençeyle hayal ediyorum. Bence bu, kemençenin yeryüzünün her bir köşesine ulaşmasının tek yolu.

rejected: Yunanistan’ın nesini seviyorsun ve nesi seni çileden çıkarıyor?

Μ.Τ.: Yunanistan’ın gerçekliğini seviyorum. Sonsuz mavi gökyüzündeki, beni büyüleyip kendimden geçiren denizdeki, insanların sıcak gülümseyişlerindeki ve her bir yanına dağılmış sevgi dolu misafirperverlikteki gerçekliği seviyorum… Yunanistan’da beni çileden çıkaran şeyler ise düzensizlik, köşe dönmecilik, etrafta olup biten önemli şeylere karşı bazen tepkisizlik ve boşvercilik. Ama Yunanistan böyle, ben yine de onu seviyorum!

rejected: Fasulyeli kara lahana mı, suşi mi?

Μ.Τ.: Çok şanslıyım, çünkü işim sayesinde tüm dünyayı gezdim, çeşitli kültür ve alışkanlıklar ve tabii ki de her yerin mutfağıyla tanıştım ve tanışıyorum. Lezzetli ve güzel yapılmış olan her yemeğe bayılıyorum, suşiye de tabii. Ama babaevimin eşiğinden geçer geçmez hafızam, ninemim geleneksel yemeklerine duyduğum hisleri ve karşı konulmaz isteği harekete geçiriyor. Bu yemeklerin başında da doğal olarak fasulyeli karalahana geliyor.

rejected: Hayatında geri adım atıyor musun?

Μ.Τ.: Yumuşak başlı bir insanım ve her zaman iyi niyet ve sevgiyle her şeyin çözüleceğine inandım. Yani herhangi bir sorunun çözülmesi için biraz geri adım atar, bazı şeylere göz yumarım. Fakat söz konusu olan benim müziğimse kesinlikle geri adım atmam. Gönül verilen işlerde geri adım atılır mı?

“Her hayalimizin, her arzu ve umudumuzun gerçekleşeceğine inanmaktan daha güzel bir şey var mı bu hayatta?”

rejected: Sevgi nedir?

Μ.Τ.: Etrafımızda olup bitenlerin hepsinin tek çözümü sevgidir. Sevgi, iyiyi getirmenin yanı sıra kötüyü uzaklaştırmanın da tek çaresidir. Etrafa saçtıkça çoğalan tek zenginlik, sevgidir. Sevgi hayatın amacıdır.

rejected: Noel Baba’ya inanıyor musun?

Μ.Τ.: Noel Baba sembolik olarak her arzuyu, her hayali gerçekleştiren bir azizdir. Her hayalimizin, her arzu ve umudumuzun gerçekleşeceğine inanmaktan daha güzel bir şey var mı bu hayatta?

Cenevre’de, Victoria Hall’da Yasmine Tamara’yla:

röportaj | katerina grigoriadou
fotoğraf | tasos thomoglou
redaksiyon | iakovos kagkelidis + aleksandros kogkas
çeviri | lale alatli