at a glance
Top

Κάτια Γκουλιώνη

με αεροπλάνα και βαπόρια

συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | λευτέρης τσινάρης (από πρόβα στο θέατρο ΑΥΛΑΙΑ Θεσσαλονίκης, για το “Σωτηρία με λένε”)

 “Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά η καταγωγή μου είναι από την Εύβοια. Έχω ευτυχισμένες αναμνήσεις παιδικής ηλικίας από την Εύβοια. Εκεί έχω περάσει Χριστούγεννα, Πάσχα και καλοκαίρια κι όλο αυτό που έχει συμβεί με τις πυρκαγιές, είναι μια βαθιά πληγή που παραμένει μέσα μου και είναι βαθιά στενάχωρη. Αυτός ο τόπος έχει υποστεί μεγάλες καταστροφές, και παρόλα αυτά υπάρχουν σημεία που- ακόμα και τώρα-δεν μπορείς να διανοηθείς το πράσινο που έχουν. Στην Αθήνα, έμενα για σχεδόν είκοσι χρόνια, στα Εξάρχεια. Τώρα, λόγω των αυξήσεων και της γενικότερης κατάστασης, εδώ και τρία χρόνια έχω μετακομίσει στη Κυψέλη”…Η Κάτια Γκουλιώνη στο rejected….

“Στην αρχή με ενδιέφερε η ενδυματολογία και η σκηνογραφία θεάτρου.Σταδιακά άρχισε να με ενδιαφέρει το θέατρο. Μία από τις σημαντικές στιγμές που μ’ επηρέασε ήταν όταν είχα δει την Αμαλία Μουτούση να ερμηνεύει την “Ηλέκτρα” στην “Ορέστεια” του Εθνικού Θεάτρου. Με ενθουσίασε και συγχρόνως με φόβισε γιατί ένιωσα ότι είναι ακατόρθωτο να αγγίξεις έστω αυτό το μέγεθος. Βιωματικά, νωρίτερα ψάχνοντας-αναμοχλεύοντας το παρελθόν-σε μια γιορτή του νηπιαγωγείου δεν κατάφερα να πω τα ποιήματα που μου είχε δώσει η δασκάλα. Αυτό ήταν ένα τραυματικό συμβάν- κι ίσως το “μπλοκάρισμα” που έπαθα -τότε- με την έκθεση, να είναι ένας διαρκής αγώνας να ξεπεράσω ένα τραυματικό συμβάν, μέχρι αυτή τη στιγμή”.

“Τα πρώτα μου ερεθίσματα, στο κινηματογράφο, ήταν ταινίες του Αλμοδόβαρ. Αλλά και ταινίες του Χίτσκοκ, καθότι μου αρέσουν τρομερά τα θρίλερ. Στα 14-15 μου χρόνια, θυμάμαι, κυκλοφορούσε μια βιντεοκασέτα στη παρέα μου και ένας- ένας τη παρακολουθούσαμε. Ήταν το “Kids” του Larry Clark, σε σενάριο Harmony Korine. Μια φουλ εφηβική ταινία, που με εκείνα τα χρόνια με αφορούσε, με μια ματιά στο κινηματογράφο με έντονα στοιχεία του ντοκιμαντέρ, που με ενθουσίασε. Μου άρεσαν οι ερμηνείες των ηθοποιών. Θυμάμαι, την ξαναείδα μετά από χρόνια και τη χάζευα, δίχως να θέλω να αποκωδικοποιήσω το τρόπο που έπαιζαν οι ηθοποιοί. Στα χρόνια που περνάνε, βλέποντας θέατρο και κινηματογράφο, προσπαθώ να μη χάνω την αγνότητα της ματιάς του θεατή. Είναι κατάρα, το να αισθάνομαι ότι είμαι ειδική κι η άποψη μου μετράει για κάτι. Προσπαθώ να αποφεύγω να βλέπω “φιλτραρισμένα” το οτιδήποτε. Θέλω να κρατάω την αθωότητα στη θέαση.

 

Είμαι πολύ τυχερή, γιατί μου προτείνουν και ερμηνεύω γυναίκες-ηρωίδες , (π.χ. “Πολυξένη”, “Ευτυχία”, “Σωτηρία με λένε”), που έχουν ανοίξει το δρόμο, για πολλές γυναίκες, στο σήμερα. Είναι αντιφατικές ηρωίδες με ένα κοινό παρονομαστή: την ελευθερία και την αθωότητα. Και το πληρώνουν το κόστος, αυτές οι γυναίκες. Στα σενάρια που έρχονται στα χέρια μου, συχνά βλέπω μια “τυποποίηση” της γυναίκας. Για παράδειγμα, ο τρόπος που αντιμετωπίζεται ένα ζευγάρι. Είμαι τυχερή, λοιπόν, γιατί έκανα επιλογές που μου αρέσουν και γιατί τις γνωρίζω- ολοένα και περισσότερο- αυτές τις γυναίκες, μέσω της δουλειάς. Αντισυμβατικές γυναίκες. Διαφορετικές από τις υπόλοιπες, θα έλεγε κάποιος. Όμως ποιος ορίζει το διαφορετικό από το κανονικό; Υπάρχει μια παρεξήγηση ανάμεσα στο τί είναι διαφορετικό και τι κανονικό. Για μένα, δεν είναι διαφορετικό να μη μπορώ να κοιμηθώ, επειδή γίνεται ένα δυστύχημα που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, όπως αυτό στα Τέμπη. Για μένα, δεν είναι διαφορετικό να με ταράζει, όταν βλέπω μία διεμφυλική γυναίκα να έχει υποστεί ξυλοδαρμό από μία παρέα, λόγω διαφορετικότητας στη κανονικότητά τους”.

“Είχα πολλές πληροφορίες για τη Σωτηρία Μπέλλου, από το βιβλίο της Σοφίας Αδαμίδου, που ήταν μαζί της, μέχρι τη τελευταία στιγμή στο νοσοκομείο. Όπως και από το διαδίκτυο, με εκπομπές αρχείου και συνεντεύξεις της. Πήγα και στο σπίτι της, στο Περιστέρι, στα πλαίσια της έρευνας που προσπαθώ κάθε φορά να κάνω, με τις ηρωίδες μου. Για παράδειγμα, στην προεργασία της “Ευτυχίας”, είχα επισκεφθεί λέσχη. Όχι για να μάθω να παίζω πόκα. Απλά, ήθελα να νιώσω τις “θερμοκρασίες” των ανθρώπων. Να καταλάβω πως μπορούν να λειτουργούν τα εξαρτημένα χέρια. Ήθελα να κατανοήσω το περιβάλλον που η Σωτηρία έζησε πολλά χρόνια και να γνωρίσω γυναίκες που την γνώριζαν. Ξέρεις…την λάτρευαν τη Σωτηρία-δεν έχω άλλη λέξη να στο περιγράψω. Η “Σωτηρία” -δεν ξέρω αν είχε έντονη την τάση για αυτοκαταστροφή- που με ρωτάς. Ερωτευόταν δυνατά. Αυτοκαταστροφή -για εκείνη την εποχή- θα μπορούσε να θεωρηθεί, κάποιος να είναι ανοιχτά gay. Γιατί δεν το έκρυψε. Αυτοκαταστροφή -θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει – ότι για μια δεκαετία ήταν εκτός δισκογραφίας και πάλκου, γιατί δεν ήθελε να τραγουδήσει τα τσιφτετέλια που είχαν έρθει εκείνη τη περίοδο. Ο τζόγος-ναι, αυτό δίχως εισαγωγικά- ήταν αυτοκαταστροφικό. Τόσο η Ευτυχία, όσο και η Σωτηρία ήταν γυναίκες που δεν έπαιξαν σαν παιδιά, ούτε σαν ενήλικες. Είχαν δύσκολη ζωή και αποσυμπιέζονταν σε κάτι που αισθάνονταν “παιδική χαρά” κι ας ήταν αυτοκαταστροφικό. Μια καταστροφική “παιδική χαρά”. Αλλά, αυτή ήτανε”….

“Μου αρέσουν τα περισσότερα τραγούδια της Μπέλλου. Λίγο παραπάνω, μου αρέσει το “Όταν πίνεις στη ταβέρνα” που ήταν η πρώτη της φωνοληψία. Ξέρεις, γιατί είναι λίγο παραπάνω αγαπημένο; Πάει ο Τσιτσάνης και την ακούει σε μια ταβέρνα στα Εξάρχεια, στου “Καλλέργη”, και την επόμενη μέρα κάνει πρόβα μαζί της. Πάνε μαζί στη Columbia να γίνει η φωνοληψία. Με συγκινεί το συγκεκριμένο, όπως και “Το παιδί που μπήκε μέσα”, που είναι τα δύο τραγούδια που ηχογράφησαν. Τέλειωσαν, έφυγε από τη Columbia, η Σωτηρία είχε μια τεράστια χαρά και δεν είχε να τη μοιραστεί με κανέναν. Δεν είχε κάποιον στην Αθήνα, να το χαρεί όλο αυτό. Η εικόνα, λοιπόν, που φεύγει από ένα στούντιο έχοντας ηχογραφήσει δύο τραγούδια με τον νούμερο ένα συνθέτη, το Τσιτσάνη, και δεν έχει να το μοιραστεί με άνθρωπο…ναι….ίσως για αυτό να με συγκινεί, τόσο μα τόσο πολύ….

Αν μετά τη παράσταση κατεβάζω εύκολα τους διακόπτες ή θέλω λίγο χρόνο; …Δεν γίνεται να συνεχίσεις, αν δεν κατεβάσεις διακόπτες. Η παύση είναι κάτι πολύ σημαντικό, για να μπορέσεις να φορτίσεις την επόμενη μέρα. Χρειάζεται και η ηρεμία, για να ξαναβρείς το σημείο εκκίνησης. Δίνω μεγάλη βαρύτητα στις πρόβες και τη μελέτη. Ερευνώ διεξοδικά. Όταν βρεθεί το υλικό, πάρει τη μορφή η παράσταση που θέλουμε, μετά δεν με “βουλιάζουν” ταυτίσεις με ρόλους. Σίγουρα, θες κάποιο χρόνο, μετά από μία παράσταση, όπως επιστρέφεις μετά από οποιαδήποτε δουλειά, να χαλαρώσεις”….

“Οι ταινίες που είχα κάνει μέχρι την “Ευτυχία” ήταν με τον ίδιο τρόπο έρευνας, μηχανισμού προβών και μελέτης. Σίγουρα, είναι διαφορετικό να ανοίγει μια ταινία σε 140 αίθουσες- όπως η “Ευτυχία”, και είναι διαφορετικό να ανοίγει σε δύο αίθουσες κινηματογράφου, όπως ήταν οι προηγούμενες ταινίες που έκανα. Κακά τα ψέμματα, το να ανοίγει ταινία σε “Δαναό” και “Ταινιοθήκη” είναι διαφορετικό από το να ανοίγει ταυτόχρονα σε 140 αίθουσες. Αυτό σαν αίσθηση, από τη διανομή και μόνο, ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Ο τρόπος όμως που δουλέψαμε με τον Άγγελο Φραντζή στην προετοιμασία της ταινίας, ήταν ακριβώς ο ίδιος. Δεν αντιμετωπίστηκε με έναν διαφορετικό τρόπο. Το ότι πήγε τόσο καλά, σίγουρα ήταν τεράστια έκπληξη. Χάρηκα πάρα πολύ και δεν με φόβισε ιδιαίτερα, διότι ήρθα από ένα γνώριμο πεδίο-το κινηματογράφο που μέχρι τότε έκανα και συνεχίζω να κάνω, με τον ίδιο τρόπο. Στα επόμενα ανακοινώσιμα σχέδια είναι δύο νέες ταινίες, η μία με τον Άγγελο Φραντζή και η δεύτερη ο “Θολός Βυθός” σε σκηνοθεσία Ελένης Αλεξανδράκη. Με ρωτάς, για αυτά που γράφτηκαν δημόσια, για μία τηλεοπτική μίνι σειρά του “Σωτηρία με λένε”. Μου έγινε πρόταση, αλλά δεν με ενδιαφέρει να το κάνω. Μέχρι στιγμής, είμαι διστακτική με τη τηλεόραση. Είναι κάτι που μου πρότειναν, το χάρηκα πολύ. Μα, θα κλείσει ο κύκλος της θεατρικής δουλειάς και δεν ήθελα όταν κάτι έχει δουλευτεί να εξαργυρώνεται με διαφορετικό τρόπο”.

“Αν το σινεμά θα το νικήσει η πλατφόρμα; Δεν το πιστεύω! Ο κινηματογράφος έχει περάσει από πάρα πολλές δυσκολίες. Ο κινηματογράφος δεν έπαψε να λειτουργεί ούτε στην εποχή της βιντεοκασέτας. Ο κινηματογράφος πάντα νικάει στο τέλος. Και τώρα θα το νικήσει. Είναι το “μαζί” στην αίθουσα και το μεγάλο που αντικρύζεις. Είναι η μυσταγωγία της προβολής. Ζούμε την εποχή που γίνεται μάχη για το ΙΝΤΕΑΛ και το ΑΣΤΟΡ, που θέλουν να τα κάνουν ξενοδοχεία. Όπως λέγαμε στην αρχή της κουβέντας, μετακομίζουμε από μία περιοχή της Αθήνας σε μια άλλη, γιατί φτιάχνονται airbnb. Κλείνουν δύο από τις ιστορικότερες αίθουσες κινηματογράφου στο κέντρο της Αθήνας, για να γίνουν δωμάτια ξενοδοχείων. Ζούμε μια εποχή με απανωτά χτυπήματα ως “απόφοιτοι Λυκείου”, με το προεδρικό διάταγμα 85 και την υποβάθμιση των πτυχίων μας. Ουσιαστικά, μιλάμε για ένα ρεύμα που συνεχώς σου δείχνει ότι η Πολιτεία δεν ενδιαφέρεται και δεν προστατεύει τις Τέχνες, και σου αφήνει ένα αίσθημα πως όλα γίνονται, όλο και περισσότερο αγοραία. Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που αγαπώ. Στο παρελθόν, είχα ζήσει κάποια χρόνια. Πρώτη φορά, θεατρικά. Η Θεσσαλονίκη έχει μια αισθητική που λατρεύω. Λατρεύω την πλατεία Αριστοτέλους. Είναι η αρχή και το τέλος ταξιδιού, κύκλων, σκέψεων, έχει κάτι μαγικό η συγκεκριμένη πλατεία- ανυπομονώ να βρεθώ εκεί”…