Μετά από μια υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών για τα 90ά γενέθλια του θείου Oscar, το Legalize Film επιστρέφει για ν’ αποτιμήσει το πάρτυ. Και δυστυχώς, ο θείος φέτος εμφανίστηκε φανερά καταβεβλημένος από την ηλικία του.

Μια μικρή ένδειξη των γηρατειών του αποτυπώνεται και στα νούμερα της τηλεθέασης της απονομής: ιστορικό χαμηλό δεκαετίας κατέγραψαν οι αποτιμήσεις, αδικώντας ίσως τη φινέτσα, το στυλ, την ευφυΐα και την άνεση του παρουσιαστή τους. Το επιχείρημα ότι ο κόσμος (τουλάχιστον εντός αμερικανικής επικράτειας) κουράζεται από το πόσο αργά προβάλλεται η απονομή καταβαραθρώνεται από το φετινό γεγονός της έναρξης του show μισή ώρα νωρίτερα από τη συνηθισμένη (20.00 τοπική East Coast). Το ενδιαφέρον του κόσμου για τα σημαντικότερα βραβεία της παγκόσμιας κινηματογραφίας έχει απλά κυρηχθεί amber alert.

Από τη μια πλευρά της ζυγαριάς για τους ειδικούς, φταίνε οι ίδιες οι ταινίες. Φέτος, όμως, ανάμεσα στις υποψήφιες υπήρξαν πολλά απρόσμενα διαμαντάκια: Call Me By Your Name, Lady Bird, Darkest Hour, Get Out, Disaster Artist, Coco, Phantom Thread και οι ναυαρχίδες Three Billdoards Outside Ebbing, Missouri και Shape of Water. Τα εισιτήρια που κόβουν οι ταινίες, ωστόσο, διαρκώς μειώνονται, μαζί με το ενδιαφέρον του κόσμου για την τελετή.

Από την άλλη, τα βραβεία των σωματείων, το απόλυτο spoiler της βραδιάς των Oscar. Οι υποψηφιότητες που ανακοινώνονται το τελευταίο δεκαήμερο κάθε Ιανουαρίου προκύπτουν από τις ψήφους του εκάστοτε σωματείου για ταινίες που προβάλλονται εντός Αμερικής από 1/1 μέχρι και 31/12 στη διάρκεια μιας χρονιάς. Έτσι, οι μοντέρ ψηφίζουν για το καλύτερο επίτευγμα μοντάζ σε ταινία, οι μουσικοί για την καλύτερη μουσική επένδυση, οι κινηματογραφιστές για την καλύτερη διεύθυνση φωτογραφίας κ.ο.κ. Μόνο οι σκηνοθέτες έχουν λόγο και ψήφο και στις ερμηνείες, πέραν του σωματειακού τους κλάδου. Βέβαια, για την τελική διάκριση ενός επιτεύγματος ανάμεσα στα πέντε, ψηφίζουν όλοι οι κλάδοι όλες τις (εικοσιπέντε τον αριθμό) κατηγορίες. Είναι προφανές ότι τα βραβεία των σωματείων δείχνουν το προβάδισμα ανά κατηγορία, βάζοντας το ενδιαφέρον του κόσμου μέσα σε πύραυλο και εκτοξεύοντάς τον στον Άρη, χωρίς επιστροφή.

Ποιος είχε αμφιβολία φέτος για τα Oscar των ερμηνειών; Πόσο ενδιαφέρον παρουσίαζε το Οscar σκηνοθεσίας; Γιατί να υπάρχει υποψία ανατροπής στις κατηγορίες Ήχου και Μίξης όταν στους υποψήφιους δεσπόζει η Δουνκέρκη; Μοναδικό upset τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει το Oscar Καλύτερης Ταινίας, όπου η καταμέτρηση των ψήφων γίνεται με σύστημα προτίμησης (preferential ballot) κι όχι με αναλογική πλειοψηφική.

Και μέσα σε όλα αυτά, το show είναι τα τελευταία χρόνια καλλιτεχνικά ανέμπνευστο. Οι εποχές όπου οι συνδέσεις για το Oscar Καλύτερης Ταινίας γίνονταν με χορευτικά από τους Momix, όπου οι Stomp… μας τα έκαναν «κουδούνια» με τις μεταλλικές συνθέσεις τους, όπου ο Yo-yo Ma μαζί με τον Isaac Perlman σολάριζαν τα υποψήφια score, οι Cirque Du Soleil οπτικοποιούσαν τα effect, ο Robin Williams ξεσήκωνε την υφήλιο με το Blame Canada, o Billy Crystal άφηνε παρακαταθήκη τα Billy’s Film, o Hugh Jackman έδειχνε “that he is a man who can do both” (και musical και super hero genre) είναι εγκλωβισμένες στη σφαίρα του παρελθόντος. Η απονομή ήταν μια γιορτή της καλλιτεχνίας με πολιτικές προεκτάσεις – όχι μια επίφαση πολιτικής παρέμβασης με καλλιτεχνική γαρνιτούρα.

Η τέχνη, εξάλλου, ασκεί πολιτική με όχημα την υπόνοια. Την αλληγορία. Γι’ αυτό και μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Παρεμβατική. Ουσιαστική. Δυναμική. Και υπεύθυνη. Αλλιώς, είναι πυροτέχνημα που διατυμπανίζει πολιτικές θέσεις, απλά για να αμφισβητηθούν, όχι να γίνουν αντικείμενο συζήτησης. Επομένως, αν κάποιοι ονομάζουν τα Oscar ανά τις χρονιές “so white” ή “so black” ας αναλογιστούν μήπως αρχίζουν να γίνονται… “so Trump”. Μια τούρτα που δεν κρύβει καμιά έκπληξη. Σε γλυκαίνει πρόσκαιρα και σε στέλνει πίσω στην καθημερινότητά σου.

(Βραβεία και Πολιτική: Τα Oscar απονέμονται κάθε χρόνο τέλη Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου. Τα Μεγάλα Διονύσια τελούνταν αρχές Μαρτίου. Και το μεγάλο βραβείο ποίησης δεν το έπαιρνε μόνο ο ποιητής, αλλά και ο χορηγός του. Και χορηγός των «Περσών» ήταν ο Περικλής).