at a glance
Top

Έλενα Ακρίτα

ειλικρινής με το συναίσθημά της

συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* επιμέλεια | ιάκωβος καγκελίδης + τάσος θώμογλου

“Τα ζώα έχουν την πιο καθαρή, έντιμη σχέση μαζί σου. Μου δίνουν μεγάλη χαρά τα ζωντανά, που έχουμε με τον άντρα μου, στο σπίτι. Στα ζώα δεν υπάρχει η συναλλαγή και η δεύτερη σκέψη, όπως συχνά με τους ανθρώπους. Είχα τη τύχη, να μεγαλώσω χάρη στους γονείς μου που αγαπούσαν τα ζώα, με πολλά σκυλάκια. Ακόμα και η κατάθλιψη που παλεύω, με 4 σκυλιά και 5 γάτες που έχουμε στο σπίτι, είναι η δύναμη μου. Η κατάθλιψη δεν είναι κάτι που περνάει. Δεν λες “έγινα καλά”, εκτός αν είσαι ηλίθιος. Με τη κατάθλιψη θα παλεύω ως το τέλος της ζωής μου. Κάθε μέρα είναι ένα κέρδος για μένα. Αυτά τα μικρά, υπέροχα πλάσματα, λοιπόν, έχουν “συνεργήσει” με την καλή έννοια να είμαι πιο ολοκληρωμένη και περισσότερο ευτυχισμένη ως άνθρωπος. Έχω αλλάξει πάρα πολύ, Γιώργο, από τότε που με ήξερες. Είμαι πιο ήρεμη, δεν είμαι τόσο ανταγωνιστική…έχω γλυκάνει, αλλά μόνο με αυτούς που το αξίζουν. Αυτούς που το αξίζουν,  με τα δικά μου δεδομένα. Τους άλλους απλά, τους προσπερνάω πιο γρήγορα, από ότι θα έκανα παλαιότερα. Χωρίς γκρίνιες και εκνευρισμούς. “Ο.Κ. φύγαμε από εδώ”. Είναι ένα delete της ψυχής που είναι οριστικό κι αμετάκλητο. Μα, ότι, ότι υπάρχει τώρα μέσα μου πια, γλυκαίνει τη ψυχή μου”. Η Έλενα Ακρίτα στο rejected…

rejected: Τα “Χειροποίητα”, το νέο σας βιβλίο κι αποτελείται από κείμενα που γράφτηκαν από το 2000 μέχρι σήμερα. Σε αυτά τα 18 χρόνια, υπάρχουν κάποια “χειροποίητα” που σας παίδεψαν λίγο παραπάνω ή για κάποιο λόγο τους έχετε λίγη παραπάνω αδυναμία;

E.A.:Πολλά με έχουν παιδέψει. Νομίζω, ότι απλά υπάρχουν κάποια που έχουν πολύ ξεχωριστή θέση στη καρδιά μου. Κείμενα που μιλάνε για πρόσωπα που αγαπώ. Όπως, το “εκτάκι μου” όταν ο γιος μου το 2004 τέλειωνε το Δημοτικό. Επίσης, αυτά που μιλάνε για την Σύλβα και την Έλενα, κείμενα βιωματικά που έχουν κάνουν με την γιαγιά μου, την μητέρα μου κι εμένα. Είναι διάφορα κείμενα που τα αγαπώ πολύ. Δίχως να είμαι αυτοαναφορική σαν άτομο και ως γραφή, νομίζω ότι αυτά βγαίνουν πιο βαθιά από την ψυχούλα.

rejected: Πώς “στρώνεστε” να γράψετε ένα χρονογράφημα, χρονικά, ως επί το πλείστον; Το αφήνεται να συμβεί την τελευταία στιγμή; Είναι πιο μελετημένο το τί και πώς; Έρχεται το ερέθισμα από εκεί που δεν το περιμένεις;

E.A.: Όλα όσα είπες “παίζουν”. Η αφετηρία για κάθε κείμενο είναι διαφορετική πολύ συχνά. Σε γενικές γραμμές, κάποιος που δουλεύει από τα 18 του χρόνια, είναι λίγο σαν εκείνα τα καημένα, τα παλιά σκυλάκια που είχανε στο τσίρκο που ήταν εκπαιδευμένα. Είμαι κι εγώ παιδί του deadline. Και είμαι της λογικής, δημοσιογράφος σου αρέσει-δεν σου αρέσει, άρρωστος-είσαι καλά, είσαι πάνω-είσαι κάτω, κάθεσαι και δουλεύεις! Δεν τίθεται θέμα! Δεν ξέρω αν μας έμαθαν να γράφουμε καλά. Σίγουρα, μας έμαθαν να έχουμε πειθαρχία. Την πειθαρχία την έχω 100%! Από εκεί και πέρα, και με τα καινούργια δεδομένα στην εφημερίδα, όταν μου κάνει κέφι να γράψω κάτι τελείως διαφορετικό, όποτε θέλω το στέλνω “εκτός σειράς”. Συνήθως, αυτό που γράφω είναι κάτι που συμβαίνει γύρω. Ή πολύ σημαντικό ή ασήμαντο, κι εσύ μπορείς να το αποκωδικοποιήσεις και να το γράψεις με μια άλλη “γλώσσα”. Αυτό…

Δεν ξέρω αν μας έμαθαν να γράφουμε καλά. Σίγουρα, μας έμαθαν να έχουμε πειθαρχία.

rejected: Πότε εξοικειωθήκατε με την ιδέα ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη έκθεση από τη δημόσια γραφή;

E.A..: Για πολλά χρόνια, δεν έχεις συνείδηση της δημόσιας έκθεσης χαρακτήρα, συναισθήματος… Σιγά-σιγά, όταν έχεις μια όποια θετική ή αρνητική απήχηση στην δική σου γραπτή κατάθεση, καταλαβαίνεις και τη δυναμική που έχει αυτό το μέσον, είτε λέγεται χρονογράφημα, είτε λέγεται κείμενο. Προτιμώ τη λέξη κείμενο από τη λέξη χρονογράφημα, γιατί δεν είναι όλα χρονογραφήματα. Πολλά είναι άρθρα, πολλά είναι πολιτικά κείμενα, άλλα βαριά πολιτικά… είναι πολλά! Η λέξη για μένα, λοιπόν, είναι “κείμενα”. Παλιά, το feedback, την αντίδραση του αναγνώστη, δεν την είχαμε τόσο άμεση όσο σήμερα. Τότε, μια αντίδραση ερχόταν μέσα από μια επιστολή στην εφημερίδα ή το περιοδικό “Ταχυδρόμος”, που είτε μας επαινούσε, είτε μας…καθύβριζε! Τώρα πια, είναι πιο άμεση η επικοινωνία με τα mail στην εφημερίδα ή οπουδήποτε αλλού. Έτσι, οι νεότεροι πιο εύκολα και γρήγορα συνειδητοποιούν αυτό που πήρε πολύ χρόνο εμένα και την γενιά μου…Άμα τη εμφανίσει είναι οι “επιταγές” στα κείμενα μας. Στις μέρες μας, όπως έχει γίνει το internet, Όσο περισσότεροι γράφουνε, τόσο λιγότερη είναι η έκθεση κι η απήχηση των κειμένων στο αναγνωστικό κοινό, Με θλίβουν κάποια φαινόμενα. Δεν ανήκω στις χαζές που λένε “α, στα δικά μας τα χρόνια”…κάθε εποχή είναι καλή. Μα δεν μπορώ να διαβάζω κείμενα με στοιχειώδη άγνοια…δεν μπορείς να λες ” η βασιλομήτωρ, της βασιλομήτωρ” κι αυτά τα κείμενα να περνάνε, θα μας τα είχανε πετάξει στα μούτρα! Είναι τέτοια η εποχή μας, είναι τέτοια τα ελληνικά μας. Δεν σου κρύβω ότι είμαι τόσο υστερική με τη γλώσσα, που πιο πολύ μπορεί να με πονέσει αν κάνω κάποιο γλωσσικό φάουλ, παρά για τις απόψεις μου. Τις τελευταίες τις έχω τεκμηριώσει. Κι όταν κάνω λάθος, βγαίνω και το λέω.

Είναι τέτοια η εποχή μας, είναι τέτοια τα ελληνικά μας

rejected: Η επιδραστικότητα στα social media δεν είναι τεράστια ευθύνη;

E.A.: Σαφώς και η επιδραστικότητα είναι τεράστια ευθύνη στα social media, και δεν ξέρω πως έγινε έτσι. Ειλικρινά, δεν υπάρχει κανένα μυστικό για το πως έγινε..συνέβη και περνάω κι εγώ καλά! Με ενοχλεί να βλέπω το facebook ή το instagram αναγνωρίσιμων ανθρώπων-η λέξη επώνυμων είναι σχετική- να είναι σκέτη διαφήμιση ή της δικής τους δουλειάς ή κάποιων προϊόντων. Με ενοχλεί πάρα πολύ…καταλαβαίνω τί γίνεται, καταλαβαίνω ότι πληρώνεται, καταλαβαίνω ότι είναι κι αυτό…κι εγώ θα πω στους φίλους που με ακολουθούνε ότι έβγαλα ένα βιβλίο- πολύ θα χαρώ αν το πάρετε, αλλά μένει εκεί. Το βρίσκω άκομψο να παζαρεύω την πραμάτεια μου στις αγορές του “διαδικτυακού” κόσμου.

rejected: Από την άλλη, το να σχολιάζεις “έξω από το χορό”, δεν είναι η “safe” συνθήκη;

E.A.: “Έξω από το χορό” δεν έχω σχολιάσει ποτέ. Δεν νομίζω άλλοι συνάδελφοι, ίσως είμαι από τους ελάχιστους, που έχουν υποστεί τέτοια “δολοφονία χαρακτήρων”. Έχω υποστεί τόσες επιθέσεις, τόσο κυνηγητό για τις απόψεις, η σύγκρουση μου με την Χρυσή Αυγή…οπότε, σε αυτή την ερώτηση δεν μπορώ να σου απαντήσω. Εκ του ασφαλούς στη ζωή μου, δεν έχω κάνει τίποτα. Δεν μου το έμαθαν έτσι. Αυτό να το πεις στους χρήστες και τους συναδέλφους “ίσων αποστάσεων”. Το “να τα ΄χουμε καλά με όλους”, μόνο με εμένα δεν έχει σχέση. Και δεν χρειάζεται να σου το πω…νομίζω, αποδεικνύεται μέσα από τη δουλειά μου.

rejected: Γυρνώντας πίσω και κοιτώντας, είχατε πάντα τη διάθεση να δοκιμάσετε και να δοκιμαστείτε. Τηλεπαιχνίδια, θεατρικές ερμηνείες, γραφή τηλεοπτικών σειρών…θέλατε, τελικά, να μείνετε σε κάτι από αυτά, λίγο παραπάνω;

E.A.: Το δοκίμασα, όπως το λες. Στο θέατρο έμεινα επτά χρόνια και κατάφερα να ζήσω από το θέατρο. Δεν τα πήγα άσχημα. Το θέατρο ολοκληρώθηκε σαν κύκλος. Όταν το έκλεισα, δεν ξανακοίταξα πίσω μου. Αυτό, από όλες μου τις ιδιότητες που με σημάδεψε σαν πυρακτωμένη στάμπα είναι η δημοσιογραφία. Στο δέρμα μου είναι οι εφημερίδες, το κείμενο, ο έντυπος λόγος. Τώρα δεν σου κρύβω, που άρχισα να γράφω δειλά-δειλά και κάποια μυθιστορήματα…αρχίζω να ερωτεύομαι και το χώρο της μυθοπλασίας και της αφήγησης. Αλλά, στη δημοσιογραφία ήμουν και είμαι ταγμένη. Στην ερώτηση “τί είστε”, απαντώ “δημοσιογράφος”. Ούτε συγγραφέας, ούτε τίποτα…

rejected: Η συγγραφή θεατρικού έργου μετά τη “Δίαιτα του αστροναύτη” σας “καίει”, σας “τρώει” καθόλου;

E.A.:Δεν μου αρέσει το θέατρο όπως εξελίσσεται στην Ελλάδα. Ομολογώ ότι είχα μία-δύο ιδέες που μόνη μου αυτολογοκρίθηκα και δεν τις προχώρησα. Δεν μου αρέσει το θέατρο, έτσι όπως χωρίζεται σε κατηγορίες του πάρα πολύ “αγοραίου” θεάματος-που προσωπικά δεν μπορώ να το ακολουθήσω πια…κι από την άλλη, και υπερβολικά πειραματικές “καταστάσεις”-όχι παραστάσεις! Υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις…δεν μιλάω για ανθρώπους που έχουν το διαμέτρημα του Δημήτρη Καραντζά… μιλάω για τα δύο άκρα που ούτε το ένα, ούτε το άλλο, δεν θα με κάνουν να πάω στο θέατρο. Επειδή αγαπώ πολύ το θέατρο κι ο Σταμάτης Φασουλής ή ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης τί να σου πρωτοκάνουν…γενικά, θαρρώ υπάρχει ένα άστεγο κοινό. Κοινό που θέλει ένα πολύ ποιοτικό θέατρο, αλλά όχι τη ντίρλα και την τρέλα του καθενός.

Εκ του ασφαλούς στη ζωή μου, δεν έχω κάνει τίποτα.

rejected: Και γιατί να μην γράψετε εσείς ένα θεατρικό έργο;

E.A.: Γιατί, αυτό το διάστημα έχω στο μυαλό μου το βιβλίο μου. Και να σου και την αλήθεια; Να γράψω ένα θεατρικό έργο; Κοίταξε, Γιώργο…εγώ ζω από τη δουλειά μου. Ότι και να κάνω, ότι και να γράψω δεν τα κάνω για τη πλάκα μου. Τα κάνω γιατί πρέπει να ζήσω και να συντηρήσω την οικογένεια μου. Όταν γράφω ένα βιβλίο, που είναι επίσης εξαιρετικά δημιουργικό, ξέρω πως είμαι σε έναν εκδοτικό οίκο που εμπιστεύομαι και έχουμε ξεκάθαρες, έντιμες οικονομικές συναλλαγές-εκτός από τις άριστες προσωπικές μας σχέσεις. Το ίδιο στο θέατρο δεν γίνεται πια! Δεν υπάρχουν παραγωγοί σαν το Γιώργο Λεμπέση που μου έλεγαν “πάρε όλη τη προκαταβολή, πάρε κι ένα καρβέλι ψωμί που είναι φρέσκο και γλυκό μήλο”. Είμαι μεγάλη πια, δεν έχω ψώνιο. Η δουλειά μου, εκτός από προβαλλόμενη πρέπει να είναι και αμειβόμενη. Αρκετά μου χρωστάνε από τη τηλεόραση κι εμένα και του Γιώργου Κυρίτση…

rejected: Το ρήμα “μετανιώνω” στην πορεία σας, σε τί θα το κάνατε χρήση;

E.A.:Δεν μπορώ να θυμηθώ τίποτα το ιδιαίτερο. Το ρήμα “μετανιώνω” έχει μια σχέση με το παρελθόν κι εγώ δεν είμαι άνθρωπος του παρελθόντος. Ακόμα και νεότερη, για παράδειγμα, όταν είχα μια ερωτική σχέση, όταν τελείωνε, τελείωνε. Έκλαιγα, χτυπιόμουνα, πήγαινα παρακάτω. Δεν είμαι άνθρωπος των αναδρομών. Προσπαθώ να μάθω από το σήμερα. Δεν έχω κάνει τόσο τραγικά πράγματα στην καριέρα μου που να μετανιώνω γι αυτά. Έχω κάνει σίγουρα επικίνδυνα κι ακραία πράγματα. Αλλά, δεν μετανιώνω για τίποτα. Ακόμα και το θέατρο με έκανε να “ράβω” καλύτερα. Μετά το θέατρο, έγινα καλύτερη στη γραφή και δούλεψα καλύτερα τον προφορικό μου λόγο που έγινε “όπλο” μου στη δημοσιογραφία, ενώ παλιά δεν ήταν έντονα. Όλα, κατά κάποιο τρόπο, ήρθαν και κλείδωσαν σε ένα παζλ που είναι η Έλενα. Και η δουλειά της Έλενας.

Στην ερώτηση "τί είστε", απαντώ "δημοσιογράφος". Ούτε συγγραφέας, ούτε τίποτα...

rejected: Τί ποθείτε στην γραφή, από εδώ και πέρα;

E.A.: “Παίζω” με το μυαλό μου, ενδεχομένως να γράψω ένα καινούργιο μυθιστόρημα. Αλλά, δεν είμαι σίγουρη, αν θα είναι αστυνομικό ή κάτι άλλο. Εκεί είμαι τώρα ριγμένη με τα μούτρα. Αλλά, είναι πάρα-πάρα πολύ νωρίς, δεν ξέρω καν αν θα το τελειώσω. Ή θα με πιάσουν οι ανασφάλειες μου…Να ξέρεις είμαι και άνθρωπος που παρατάω δουλειές στη μέση. Όχι δουλειές που μου έχουν αναθέσει. Αλλά, όταν ξεκινάω μια δουλειά, με δική μου πρωτοβουλία για τον εαυτό μου, ακριβώς επειδή δεν χρειάζεται να έχω την δημοσιογραφική πειθαρχία, καμιά φορά την παρατάω γιατί με πιάνουν οι ανασφάλειες. Αλλά, ναι…προς τα εκεί με ενδιαφέρει. Έχω ανασφάλειες του τύπου “αχ, δεν είναι αρκετά καλό”, μετά μουρμουρίζω “πάλι βλακείες έγραψες”, μετά λέω “άστο σήμερα, θα γράψω αύριο”, γίνομαι αναβλητική και μετά “χάνεται”. Ξέρεις πόσα τέτοια θεατρικά έργα και μυθιστορήματα έχουν “χαθεί”; “Χάθηκαν” στο μυαλό μου και πεθάναν σε αυτό. Εκεί! Η τρελή τα στραγγάλισε! (γέλια)

rejected: Τί σας δίνει χαρά;

E.A.:Με το χέρι στην καρδιά, χαρά μου δίνει η κλασσική μουσική. Αλήθεια στο λέω! Όταν έκοψα το τσιγάρο πριν έξι χρόνια και επίσης στην μάχη μου με τη κατάθλιψη, δύο παράγοντες που με βοήθησαν πολύ, εκτός από το ψυχίατρο μου και την φαρμακευτική αγωγή, είναι η αγάπη μου στα ζώα-με το Γιώργο έχουμε 4 σκυλιά και 5 γάτες. Χρωστάω στα ζώα, δεν μου χρωστάνε. Αλλά και η αγάπη μου στην όπερα…αυτά ήταν τα σωσίβια μου. Αυτά μαζί με τη δουλειά που έκανα με τον εαυτό μου και το γιατρό μου, μου πέταξαν το “σωσίβιο” για να ξαναβγώ στην επιφάνεια της θάλασσας.