ψυχ-ανάγνωση: απελευθέρωση
συνέντευξη | νίκη ζερβού */* φωτογραφίες | κωστής χατζής */* επιμέλεια Ι γιώργος παπανικολάου
Ο Νικόλας Μαραγκόπουλος, ένας ηθοποιός με μακρά, πολύ επιτυχημένη πορεία στο θέατρο, είναι στο rejected.gr. Κομμάτι του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, της Δραματικής Σχολής «Ίασμος», καλλιτεχνικός διευθυντής της Εταιρείας Θεάτρου «αντίρqηση» την οποία διατηρεί με την Δόμνα Χουρναζίδου, δάσκαλος και σίγουρα δεν τα έχουμε γράψει όλα. Στην συνέντευξη μιλάει για την ζωή του, την πορεία του στο θέατρο και την διδασκαλία, με αφορμή το 1ο Φεστιβάλ Εφηβικών Θεατρικών Ομάδων «U_th festival», μια συνδιοργάνωση του κέντρου πολιτισμού περιφέρειας κεντρικής Μακεδονίας και της ομάδας «αντίqρηση».
Rejected: Πώς νιώθεις όταν επισκέπτεσαι την παλιά σου γειτονιά;
Ν.Μ.:Η γειτονιά που μεγάλωσα και αγάπησα στα Πατήσια, τώρα μου φαίνεται παρατημένη από το Θεό. Βρώμικη και σκοτεινή. Τις μισές μέρες του μήνα, δεν είναι καν φωταγωγημένοι οι δρόμοι. Όταν λέω στη μητέρα μου, που εξακολουθεί να ζει εκεί ,να μην ανησυχεί και να μη φοβάται, δεν το πολύ-πιστεύω. Η πραγματικότητα της ζωής έκανε τους ανθρώπους αυτούς φοβικούς.
Δεν μπορούμε να βάζουμε ανθρώπους σε «τσουβάλια».
Rejected: Σε έκανε κι εσένα αυτό το περιβάλλον, να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο;
Ν.Μ.:Μεγάλωσα με πολλή αγάπη και έχω τα προβλήματα ενός ανθρώπου που μεγάλωσε με πολλή αγάπη. Μετά από πολύ προσπάθεια, νομίζω, ότι κάποια πράγματα καταφέρνω να τα μετακινήσω. Μπορεί να είναι και θέμα ηλικίας. Μπορεί και η ψυχανάλυση να πιάνει τόπο. Παλαιότερα, ήμουν υπέρ του μαύρου άσπρου. Θεωρητικοποιημένα.
Είχα την αίσθηση, πως τα πάντα γύρω μου, είναι πόλεμος. Αν δεν είσαι μαζί μας, είσαι με τους άλλους. Δεν ήθελα να ακούσω «ισαποστάκικα» πράγματα. Είχα πάρα πολύ θυμό και θεωρούσα πως αυτό είναι καλό. Ήθελα να τον συντηρήσω για να είμαι ζωντανός και να μην ξεχνάω τί είναι αυτό που με ενοχλεί. Ε, δεν το πιστεύω τόσο πολύ πια. Όλοι έχουν δίκιο. Μπορεί κάποιος να είναι δολοφόνος και ταυτόχρονα να μην είναι ένα τέρας. Είμαι πιο κοντά σ’ αυτό, πλέον. Είναι πιο σύνθετα τα πράγματα. Δεν είναι τόσο απλά. Δεν μπορούμε να βάζουμε ανθρώπους σε «τσουβάλια». Όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο πληγωνόμαστε. Μπορεί να βρεθείς στα μπουζούκια, ενώ η μάνα σου είναι άρρωστη. Αν σε βγάλει η τηλεόραση, θα πουν όλοι «τι κόρη είναι αυτή;!». Εμείς οι άνθρωποι, όμως, θέλουμε να ησυχάζουμε, πως είμαστε με την πλευρά των «καλών». Όταν δηλώνεις σοκαρισμένος από τα πράγματα, είναι σα να λες «δεν ξέρω απ’ αυτά. Δεν γίνονται.» Απλά δεν υπάρχει κάποιος κοντά, να σε εκθέσει.
Rejected: Η αλλαγή ήρθε σε μια στιγμή ή σου πήρε καιρό;
Ν.Μ: Είναι μια διαδικασία που κράτησε καιρό, αλλά την κατάλαβα με την αφορμή μιας στιγμής. Όταν ήρθε αυτή η καταλυτική στιγμή, κατάλαβα πόση δουλειά έχει γίνει πριν, ώστε να καταφέρει αυτή η στιγμή να με αλλάξει. Είχαν έρθει παρόμοιες τέτοιες στιγμές στην ζωή μου, αλλά καμία δεν ήταν αρκετή ώστε να με μετακινήσει. Είχα αποδεχτεί αυτήν την κατάσταση, δεν μου φερόμουν καλά και δεν πίστευα πως αυτό θα αλλάξει. Ήρθε όμως το πλήρωμα του χρόνου και αποφάσισα να ζητήσω βοήθεια. Την πήρα και άρχισα να αλλάζω. Ένα βήμα τη φορά. Ήμουν πάρα πολύ έτοιμος, όμως. Έτσι έφτιαξα πολλά πράγματα. Για παράδειγμα, ήθελα απ’ τα 15 μου να μάθω κιθάρα. Αλλά ήθελα να πιάσω την κιθάρα και να γίνω κατευθείαν ο Jimmy Hendrix. Είμαι και αριστερόχειρας και δεν κούμπωναν καν τα χέρια…με την πρώτη φάλτσα νότα τα παρατούσα. Στα 43 μου λέω «θα μάθω κιθάρα» και ξεκίνησα μαθήματα. Αγάπησα τη φράση “το λίγο είναι πολύ”. Είχα δίπλωμα αυτοκινήτου από τα 17 μου και δεν οδήγησα ποτέ. Μη με ρωτάς γιατί. Ούτε και ‘γω ξέρω. Το καλοκαίρι που μας πέρασε, πήρα αυτοκίνητο και πήγα παντού. Και τώρα οδηγάω! Ο άνθρωπος δεν αλλάζει 100%, αλλά βελτίωσα πολύ την ζωή μου και απέκτησα μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, άρα και μεγαλύτερη κατανόηση απέναντι στα πράγματα.
Rejected: Πώς βίωσες επαγγελματικά την περίοδο της καραντίνας;
Ν.Μ.: Εγώ ήμουν τυχερός. Είμαι μια απ’ τις απίστευτες εξαιρέσεις, στον κανόνα της αθλιότητας και της απαξίωσης, που έζησαν οι καλλιτέχνες. Είχα συμβόλαιο με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και έκανα μαθήματα στην Δραματική Σχολή του «Ιάσμου» αλλά και στα εργαστήρια της «Αντίρρησης» ,της ομάδας μας, διαδικτυακά. Επομένως, με κάποιο τρόπο διατήρησα την δημιουργικότητα μου και ανακάλυψα και το μέσον, με το οποίο δεν είχα καμία σχέση μέχρι τότε. Πιστεύω, πως καταφέραμε να κάνουμε απ’ τα καλύτερα διαδικτυακά μαθήματα που μπορούσαν να έχουν γίνει, αν λάβω υπόψιν την επίδραση που είχαν στα παιδιά, τα οποία ήταν όλα παρόντα, εκεί. Αυτό αύξησε και τις δικές μου απαιτήσεις, απ’ τον εαυτό μου, σαν επαγγελματία.
Η πολιτεία έδειξε, για άλλη μια φορά, πως δεν ενδιαφέρεται για τους καλλιτέχνες, αλλά έχουμε και εμείς την ευθύνη μας για αυτήν την απαξίωση. Νιώθω, πως το θέατρο στο μεγαλύτερο κομμάτι του, τουλάχιστον, έχει χάσει την αιχμηρή του ύπαρξη και έχει περάσει σε ένα καθαρά ψυχαγωγικό περιβάλλον. Αν το θέατρο, όμως, δεν έχει να δείξει κάτι ουσιαστικό, παύει να είναι απαραίτητο και το Netflix φαντάζει καλύτερη επιλογή. Αν απαγορεύσεις τα μπουζούκια ή τη ταβέρνα, υπάρχει πρόβλημα. Αν απαγορεύσεις το θέατρο, δε θα βγει κανείς να διαδηλώσει υπέρ των καλλιτεχνών, εκτός από τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Θα έπρεπε να είμασταν απαραίτητοι.
Rejected: Γιατί έφυγες απ’ την Αθήνα;
Ν.Μ.: Τελείωσα τη Σχολή του Σύγχρονου Θεάτρου Αθήνας το 2001 και από τότε δούλευα ανελλιπώς. Το 2004 δημιουργήσαμε και τη θεατρική ομάδα «mikriskini» για να αρθρώσουμε και το δικό μας λόγο. «Μεγάλο σχολείο», έμαθα πάρα πολλά, αλλά έφτασα σε ένα σημείο, να μην ξέρω πια άλλα πράγματα. Είναι και η Αθήνα που σε αναγκάζει να τρέχεις ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνεις το λόγο που το κάνεις και έτσι… η προσωπική μου ζωή ξεχάστηκε. Αντλούσα τα πάντα από την δουλειά μου. Μετά από δώδεκα χρόνια, ήμουν ένα άγχος κινούμενο . Κουράστηκα και στέρεψα. Ήθελα να συνεργαστώ με καινούργιους ανθρώπους και να μάθω. Το 2013 μου παρουσιάστηκε μια ευκαιρία στο Κρατικό Θέατρο, ήρθα στη Θεσσαλονίκη και έμεινα.
Όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο πληγωνόμαστε.
Rejected: Τί σου αρέσει στο κομμάτι της διδασκαλίας θεάτρου;
Ν.Μ.:Όταν μου έγινε πρόταση, να διδάξω στην Δραματική Σχολή «Ίασμος», σκέφτηκα πως δεν είχα ιδέα πώς θα το κάνω αυτό. Είχα όμως την ανάγκη να κάνω περισσότερα πράγματα στην Θεσσαλονίκη και έτσι αμφιταλαντευόμουν . Τελικά, ξεπέρασα το φόβο μου και αποφάσισα να το δοκιμάσω. Το πρώτο μου μάθημα ήταν μια πανωλεθρία. Ήμουν τόσο αγχωμένος που είχα ετοιμάσει ένα πρόγραμμα τεσσάρων ωρών και δεν άφησα τα παιδιά να πάρουν ανάσα. Δεν άφησα καθόλου τον χώρο να αμφισβητηθώ και να αντιληφθώ τι συμβαίνει. Ήταν φανταρικό (γέλια). Πιστεύω τα πρώτα μου παιδιά, με τα οποία αργότερα έφτιαξα πολύ ισχυρούς δεσμούς αγάπης, την πρώτη μέρα νόμιζαν πως είμαι τρελός.
Στα μαθήματα μου, κατάλαβα τι ξέρω, τι δεν ξέρω, τι νόμιζα ότι ξέρω, τί νόμιζα πως δεν έχω ιδέα και τελικά ήξερα και έπρεπε να εμβαθύνω σε αυτά και να κάνω μια πιο μεθοδολογική προσέγγιση ώστε να μπορώ να τα μεταδώσω καλύτερα. Κάπως έτσι, έγινα και καλύτερος ηθοποιός και καλύτερος άνθρωπος. Έμαθα πώς να γίνομαι παράδειγμα για τους μαθητές μου και να κάνω κι εγώ όσα τους λέω να κάνουν.
Rejected: Τί σου έχει πει ένας μαθητής σου και σου έχει καρφωθεί στο μυαλό;
Ν.Μ.: Είχαμε βγει για φαγητό με ένα τμήμα στο τέλος της χρονιάς και συζητούσα με τα παιδιά για μια σοβαρή πρόταση που είχα η οποία θα με ανέβαζε επαγγελματικά. Μια μαθήτρια μου είπε «καλύτερα να είστε εσείς σε αυτή τη θέση παρά κάποιος άλλος, αλλά δε θα αντέξετε και θα φύγετε. Και μετά θα είναι χειρότερα για εμάς, γιατί δε θα σας έχουμε δάσκαλο. Δεν είστε ο τύπος για να κάνετε αυτήν την δουλειά. Και να σας πω και κάτι; Η εξουσία αλλοιώνει τον άνθρωπο. Ίσως, αν το δεχτείτε, να χάσετε ένα κομμάτι της υπόστασής σας, σαν δάσκαλος».
Rejected: Πώς έγινε η συνεργασία σας με την ομάδα Αντίqρηση;
Ν.Μ.: Η Θεσσαλονίκη μου φέρθηκε πολύ καλά, από την πρώτη μέρα που ήρθα. Μέσα στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος συνεργάστηκα με σημαντικούς σκηνοθέτες, έπαιξα μεγάλους ρόλους, υπήρξα στη σκηνή με καταπληκτικούς ηθοποιούς.Η ανάγκη μου, όμως, για να υπάρχω σε μία ομάδα και να ασχολούμαι με το “όλο” του θεάτρου, μου ξαναχτύπησε την πόρτα. Βρεθήκαμε με την Δόμνα Χουρναζίδου, έναν άνθρωπο που ταίριαξαν τα χνώτα μας από πολύ νωρίς σε σχέση με αυτή την ανάγκη. Δημιουργήσαμε την “αντίqρηση” και έκτοτε πορευόμαστε καλλιτεχνικά παρέα. Ξεκινήσαμε με ένα θεατρικό εργαστήρι εφήβων και τώρα η “αντίqρηση” έχει δύο τμήματα ενηλίκων, ένα υπέροχο εφηβικό τμήμα, τμήμα σκηνοθεσίας με το Μιχάλη Σιώνα, κάνει δικές του θεατρικές παραγωγές, συνεργάζεται και στηρίζει τους νέους καλλιτέχνες της πόλης και τώρα πραγματοποιεί το πρώτο φεστιβάλ εφηβικών θεατρικών ομάδων της Θεσσαλονίκης σε συνδιοργάνωση με το Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Rejected: Πώς αποφασίσατε να κάνετε το φεστιβάλ;
Ν.Μ.:Η ομάδα των εφήβων της Αντίqρησης είναι μια πολύ αγαπημένη ομάδα. Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπουμε τα παιδιά να μεγαλώνουν, να ωριμάζουν, να μαθαίνουν καλύτερα ελληνικά και να συγκινούνται. Να αγκαλιάζουν ο ένας τον άλλον, να είναι υποστηρικτικοί, να κάνουν πράγματα θεατρικά που έμπειροι ηθοποιοί θα δυσκολευόντουσαν να κάνουν, να αρθρώνουν σημαντικό λόγο. Είναι πάρα πολύ όμορφο. Δεν έχω και παιδιά. Και έτσι γίνομαι και μπαμπάς, για τρεις ώρες κάθε βδομάδα και παίρνω μόνο το καλύτερο. Είναι κι αυτό που λέει η Δόμνα, πως έχουμε κουραστεί να ακούμε άσχημα λόγια για τους νέους. Οι νέοι μπορούν να είναι υπέροχοι. Απλά, θέλουν ερεθίσματα, ασφάλεια και να κατανοήσουν την έννοια του συνόλου. Να πάψουν για λίγο να ενδιαφέρονται, για το πως φαίνονται και να τους νοιάζει το πως είναι. Έπειτα, η δύναμη της τέχνης είναι τρομερή. Το δάκρυ φεύγει χωρίς να το καταλάβεις και αν μάθεις να χαίρεσαι που μπορείς να κλαις και να μην σε νοιάζει αν θα σε δουν, αλλά καμαρώνεις που μπορείς να το κάνεις, είναι τρομερό. Είναι τρομερό προνόμιο να δουλεύεις με εφήβους. Το να μπορούμε, εμείς, να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά και να τα αναδείξουμε, μας βοηθάει να γίνουμε καλύτεροι. Στο Φεστιβάλ προσκαλέσαμε ανθρώπους που δουλεύουν με εφήβους και νιώθουν για τα παιδιά τους το ίδιο πράγμα με εμάς. Υπάρχουν πολλά παιδιά που το θέατρο, τα έχει βοηθήσει να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι, πιο έξυπνοι και πιο δυνατοί. Θελήσαμε να συγκεντρώσουμε όλα αυτά τα παιδιά σε μια θεατρική γιορτή και να θαυμάσουν ο ένας τον άλλο. Θεωρούμε πως αυτό το φεστιβάλ ,το “U_th festival”, το έχουμε και εμείς ανάγκη αλλά και η πόλη, η οποία ελπίζουμε να στηρίξει την προσπάθειά μας.
Related posts:
Φτερά στην Πόλη
ο καλύτερος μας εαυτός, είναι η αποδοχή του
έχεις τρεις επιλογές
μια γεμάτη ιστορία να σκεφτείς...
...και ποιος σου είπε ότι δεν είναι όλα θέατρο;
Η ζωή συνεχίζεται;