at a glance
Top

Ηθοποιός σημαίνει Χορν

κείμενο | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | αρχείο  */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

παίζω, θα δεις!

Μάρτης του 1921, στον αριθμό 9 η μέρα. Δημήτρης και Ελεύθερος το όνομα του πλάσματος που είδε το πρώτο φως του ήλιου. Λευτέρης το δεύτερο όνομα, που του έδωσε η νονά του, ηθοποιός Κυβέλη, με την συγκατάθεση του πατέρα του, θεατρικού συγγραφέα Παντελή Χορν, και της αγαπημένη του μητέρας, Ευτέρπης.
“Τα γιασεμιά εσκύψαν για το χατήρι σου κι ολόκληρο το κρύψαν’ το παραθύρι σου”…
Γεννήθηκε, μεγάλωσε, γαλουχήθηκε, ανάπνευσε πίσω στις κουίντες. Μονόδρομος η επαγγελματική επιλογή. Μπα…ταμμένος ήταν σε αυτό που πίστευε-δεν ήταν δουλειά. Το ήθος ήθελε να ποιεί.
Ο Τάκης, για όλους όσους τον αγαπούσαν κι όχι Δημήτρης…η προσωποποίηση του ελληνικού θεάτρου. Η αγάπη μας στο ασπρόμαυρο σινεμά. Ο Χορν των αξιών. Του “δεν θα ρίξω νερό στο κρασί μου”. Του “Μια ζωή την έχουμε”.
Ο Τάκης που παντρεύτηκε την Ρίτα Φιλίππου, χειμώνα του ’42, και δεν εθεάθησαν ποτέ δημοσίως, ούτε καν πήγαινε στο καμαρίνι η σύζυγος, να του κάνει παρέα.
Ο καλλιτέχνης που ξεκίνησε απόφοιτος του Εθνικού Θεάτρου, δίπλα στην Μαρίκα Κοτοπούλη-που ήξερε πως το θέατρο είναι θρησκεία- και την Κατερίνα.
Εκείνος που έκανε θίασο πρώτος με την Βάσω Μανωλίδου και την Μαίρη Αρώνη-την πιο γλυκιά μας “Πάστα Φλώρα”.
Το 1944 δίπλα στον Αττίκ, μαγνήτισε το σελινόιντ με τα “Χειροκροτήματα” του Γ. Τζαβέλλα. Αλλά, η πίστη ήταν πάντα το θέατρο. Και τα μεγάλα έργα. Ενίοτε και τα μικρά. Τίποτα κατακριτέο. “Τρια βαλς” στο θέατρο ΑΚΡΟΠΟΛ να σπάνε ταμεία.
“Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι” του Όσκαρ Ουάλιντ με το θίασο της Μελίνας Μερκούρη και 4 χρόνια ρεπερτόριο στο Εθνικό. Καθηγητής της σχολής του Εθνικού απορρίπτει στις εξετάσεις την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Την Αλίκη που πήρε άριστα από όλους τους καθηγητές, σαν τέλειωσε τη Σχολή, πλην εκείνου. Ο Χορν φεύγει με υποτροφία στην Αγγλία, για να πάει έπειτα στην Αμερική και να επιστρέψει στην Ελλάδα, διαπρέποντας στο πλευρό του Γιώργου Παππά και της Έλλης Λαμπέτη.
Έτος 1952 και ο έρωτας ο μεγάλος, ο ανυπέρβλητος, που σου τρώει τα σωθικά και σπάει καθρέπτες στα καμαρίνια, για επτά χρόνια κρατάει, με την Έλλη Λαμπέτη. Ή μήπως και περισσότερο…και στο περισσότερο, ο έρωτας γίνηκε περισσότερος…
“Ξενοδοχείο η Ευτυχία” και τα μπουλβάρ διαδέχονται τα “ρεπερτόρια” στο διάβα του. Και έπειτα η γνωριμία με έναν Κύπριο σκηνοθέτη. Μιχάλης Κακογιάννης το όνομα του. Και το “Κυριακάτικο Ξύπνημα” απέκτησε μια λάγνα μελαγχολία στην μεγάλη οθόνη. Ο ζωγράφος του ωραιότερου “σ΄αγαπώ” στην “Κάλπικη Λύρα”. Ο άντρας που στιγμάτισε στο διάβα του, την “Γυναίκα με τα μαύρα”.
Ο ραδιοφωνάκιας των “Καθημερινών”. Που τραγουδούσε τον πιο απλοικό στίχο, με τον πιο θεικό τρόπο.

“Τα κόκκινα, τα πράσινα, τα μπλε σου τα βραχιόλια,
τρελάναν τα Πετράλωνα και κάψαν τα Σεπόλια. Μα αν βρεθεί ο μάστορας, θα κλαίει η καρδιά μου η δόλια.”

Ο ηθοποιός που δημιούργησε την επιτομή της τελευταίας ευκαιρίας στην πιο μάταιη ζωή, στην ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, στον έρωτα του με την Υβόν Σανσόν. Εκείνος που μας έμαθε το μέτρημα στους μεγάλους αριθμούς….”ένα εκατομμύριο, εκατόν μία χιλιάδες, εκατόν μία και δέκα”.
Αυτός ο “υπαλληλάκος” που δεν τον άκουγαν όταν πήγαινε να μιλήσει στον διευθυντή του, στο “Μια ζωή την έχουμε” και φώναξε την λέξη “τίποτα”, δώδεκα φορές, μέσα σε μισό λεπτό, με ξεχωριστό-άλλο τρόπο κάθε φορά, με τόσο νόημα και “τα βούτηξε” για τον έρωτά του, τον μαργαριταρένιο, με την “Μπιμπί”.

“Μα εκεί ψηλά, κοίτα έν’ άστρο που δειλά, μοναχό φεγγοβολά και μας χαμογελά”…

Εκείνος που έχρισε πρωταγωνίστρια την Μάρω Κοντού, ζήτησε σαν άλλος “Φάουστ”, στο “Αλίμονο στους νέους”, να δώσει τροφή για “χράτσα-χρούτσα”. Το 1967 παντρεύτηκε την Άννα Γουλανδρή, έως που εκείνη “έφυγε από την ζωή”, το 1988. Και το “Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν” έμελλε να είναι τόπος μελέτης ελληνικού πολιτισμού, χάρη σε εκείνον.
Ο φίλος του Κώστα Καραμανλή…”ένας φίλος που ήρθε απόψε από τα παλιά”. Ο Δημήτρης Χορν που διετέλεσε πρόεδρος της ΕΡΤ, το 1974. Που τα βράδια στο καμαρίνι, ποτέ δεν ήταν σίγουρος για το αν έπαιξε καλά, λίγο πριν. Που είχε συνεργάτη τον Γιώργο Μαρίνο και όταν μιλούσαν έλεγε καυστικά σχόλια για την Έλλη. Κι όταν ο Μαρίνος πήγαινε στην Λαμπέτη, εκείνη “έκοβε κίνηση” για τον Χορν και του τον “ψιλοέθαβε”. Πόσο πολύ αγαπιόνταν οι δυο τους….
Απόψε κοίταξα ψηλά στον ουρανό…

“Ξέρω κάποιο αστέρι, αστέρι αστεράκι,
που ζει μοναχό
στ’ουρανού την πλάτη, το τρώει το σαράκι,
και κλαίει το φτωχό”…

Ο καλύτερος “Αρχιμάστορας Σόλνες” στο θέατρο ΔΙΟΝΥΣΙΑ. Αυτός που μας έμαθε το “Σλουθ” το 1970, μαζί με τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Ο Δημήτρης Χορν που μιλούσε λίγο στην ζωή και πολύ πάνω στη σκηνή μέσα από τους ρόλους. Που βωμολοχούσε, που πείραζε τους πάντες, που αγαπούσε την ζωή. Που πείραζε τους συναδέλφους του, και ας μην τους έβλεπε πάνω στο σανίδι, λόγω μεγάλης μειωπίας που είχε. Που σου έλεγε “το τρακ, μην το φοβάσαι. Πήγαινε πάντα εκεί που υπάρχει ταλέντο”.

 

” Όνειρό μου όμορφο, όνειρο φτωχό,
θα σε πάρει, κάποτε, τ’ άγριο τ’ αγέρι,
και φοβάμαι πάντοτε και ανησυχώ,
τι θα γίνει η αγάπη μας, αλλά, ποιος το ξέρει”…

 

16 Ιανουαρίου 1998, ο Δημήτρης Χορν “έφυγε”.

“Γλυκοχαράζει αλλά δε σε πειράζει, που γέμισε μαράζι η άδεια μου αγκαλιά”…

 

Πάνω από 19 χρόνια τώρα, ο Σταμάτης Φασουλής, στο θέατρο που πρωτοάνοιξε στην ανακαίνιση του, στην οδό Αμερικής και φέρει το όνομα του σπουδαίου ηθοποιού, λίγο πριν μπει η άνοιξη στην ζωή, μαζί με αγαπημένους εργάτες του θεάτρου, έχει θεσπίσει το βραβείο-σταυρό “Δημήτρης Χορν”. Για να βαφτίζεται με την χάρη του, κάθε νέος ταλαντούχος ηθοποιός που διαπρέπει, με ήθος, κύρος και κοπιαστική δουλειά. Να δίνουν σκυτάλη, ο ένας στον άλλον, με τον σταυρό, για να θυμούνται πως η χώρα των ζωντανών και η χώρα των φευγάτων, έχει για πάντα γιοφύρι την αγάπη. Το μοναδικό νόημα για επιβίωση σε αυτή την ζωή, είναι η αγάπη. Η αγάπη κι ένας σταυρός που “κουβαλάει” κάθε ηθοποιός που θέλει να κοιτάει ψηλά…

 

“Έλα στο φως, παίζω θα δεις.

Είμαι σοφός μην απορείς,

έλα στο φως, παίζω θα δεις.
Ηθοποιός, ό,τι κι αν πεις,
είναι καημός πολύ πικρός
και στεναγμός πολύ βαθύς”…