rejected: Γιατί τη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη; Γιατί το 2019, η Πειραματική επέλεξε αυτό το κείμενο; Τι προσδοκάς μέσα από το ανέβασμα αυτού του έργου;

Ε.Σ.: Ποτέ, όλα αυτά τα χρόνια, δε διαλέγαμε έργα με γνώμονα την επικαιρότητα. Διαλέγαμε έργα που μας άρεσαν, που θέλαμε να αναμετρηθούμε μαζί τους. Ο Παπαδιαμάντης πολύ συχνά ερχόταν στις συζητήσεις μας. Ο λόγος του είναι, από μόνος του, ένα μεγάλο στοίχημα. Η ρέουσα καθαρεύουσα, ο υπόγειος ρυθμός, το πάντρεμα ωραίων λόγιων ελληνικών λέξεων με τη ντοπιολαλιά. Από την άλλη η «Φόνισσα» είναι από τις κορυφαίες στιγμές της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Τέλος, για να πω και κάτι πιο επίκαιρο, αν και πολυφορεμένο πια, η εναλλαγή της αφήγησης με τη δράση. Αν καταφέρουμε να διηγηθούμε όμορφα αυτή την καταπληκτική ιστορία, αν πούμε τον παπαδιαμαντικό λόγο όπως του αξίζει, το στοίχημα θα είναι κερδισμένο.

rejected: Ήταν μια χρονιά γεμάτη παραστάσεις. Από πέρυσι, προσωρινή «εσωτερική μετανάστρια» στην Αθήνα με τη «Γρανάδα». Και φέτος, διπλά, και με τη «Σωτηρία». Τι εισέπραξες από την καθημερινότητα της πόλης;

Ε.Σ.: Για ενάμιση περίπου χρόνο, με μικρά διαλείμματα, υπήρξα όπως λες «εσωτερική μετανάστρια». Τα έφερε έτσι η τύχη που έγινε κι αυτό. Δεν ήταν καθόλου προγραμματισμένο, ήταν πολύ ωραίο, μου άρεσε, δεν ξέρω αν θα ξανατύχει, αν ναι καλοδεχούμενο, αν όχι δεν πειράζει. Είναι μια εντελώς άλλη πραγματικότητα η θεατρική Αθήνα. Πολύ πιο βίαιη, απείρως ανταγωνιστικότερη, και γόνιμα προκλητική. Πολλές φορές, εδώ «στη μικρή μας πόλη», ζούμε σε έναν άλλο κόσμο σε σχέση με τον πραγματικό του επαγγέλματός μας.

rejected: Πρόβες, μαθήματα, παραστάσεις, και πάλι πρόβες, και πάλι παραστάσεις, συζητήσεις για θέατρο. Δε σε «στραγγίζει» ως καλλιτέχνη, κάποια στιγμή αυτό; Που βρίσκεις ξανά την ενέργεια να μεταδώσεις στους μαθητές σου στη Σχολή «δώρα εμπειρίας» και πώς κάθε βράδυ στις 21:00 ξαναμπαίνεις «καθαρή» και «ολόκληρη» στο «παιχνίδι» ενός ρόλου;

Ε.Σ.: Το τρίπτυχο: μάθημα, πρόβα, παράσταση είναι πολύ κουραστικό. Είναι τρία πολύ διαφορετικά πράγματα που απαιτούν μεγάλη εγρήγορση, ενέργεια και απόλυτο δόσιμο. Και είναι, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους. Θα έλεγα πως στο μάθημα είναι το μεγαλύτερο «ξόδεμα», η μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας –με την έννοια ότι προσπαθείς να εξηγήσεις, να μεταδώσεις, να εμπνεύσεις–,  στην πρόβα βρίσκεσαι στην πιο δημιουργική διαδικασία, ψάχνεις, απορρίπτεις, προτείνεις, δυσκολεύεσαι, βρίσκεις, και στην παράσταση (μακάρι να μπορείς πάντα να) απολαμβάνεις – δεν συμβαίνει πάντοτε, αλλά όταν συμβαίνει είναι πολύ ωραίο. Ευτυχώς για τις αντοχές μου, σπανίως είναι και τα τρία μαζί.  Όπως και να το κάνουμε όμως, κανένα από τα τρία δεν θα χαλάλιζα για χάρη του άλλου.

rejected: Τι κέρδισες από τους μαθητές σου ως εμπειρία και τι εκείνοι όλα αυτά τα χρόνια;

Ε.Σ.: Εγώ, σίγουρα, από τότε που άρχισα να διδάσκω έγινα καλύτερη ηθοποιός. Προσπαθώντας να εξηγήσω ή να μεταδώσω κάτι, έλεγα: εγώ το κάνω; Ασυναίσθητα στην αρχή, πολύ πιο συνειδητά αργότερα, εξέταζα τον εαυτό μου. Τεστάριζα αυτό που ήθελα κι αυτό που έκανα. Και πολλές φορές συνειδητοποιούσα πως αυτά τα δύο δεν συμβάδιζαν. Από την άλλη, είναι μεγάλη η χαρά να παίζεις με παλιούς μαθητές σου, κι ακόμη μεγαλύτερη να σε σκηνοθετούν. Είναι μια διαρκής ανανέωση. Άλλωστε η συνάντηση της νιότης (με ό,τι αυτή κουβαλά) με την εμπειρία (που κι αυτή κουβαλά αρκετά πραγματάκια) ποτέ δεν έβλαψε κανέναν. Τώρα, τι κέρδισαν οι μαθητές μου από μένα; Ελπίζω να κέρδισαν κάτι. Αλλά αυτό μόνο εκείνοι μπορούν να το πουν.

rejected: Πόσο δύσκολο και με ποιο τρόπο το 2019 η Πειραματική μπορεί να είναι «φρέσκια» και “to the point”, σε μια πόλη και ένα θέατρο που συνεχώς αλλάζει;

Ε.Σ.: Η “Πειραματική”, καλώς ή κακώς, δεν παίζει πια το ρόλο που έπαιζε στα θεατρικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Από τη στιγμή που εδώ και αρκετά χρόνια έχει περιορίσει δραστικά  τις εμφανίσεις της, είναι λογικό να έχει κάπως περιθωριοποιηθεί. Παρ’ όλα αυτά, κάθε φορά που εμφανίζεται, φροντίζει να έχει κάνει καλά τη δουλειά της. Να συνεργάζεται με νέους ανθρώπους  δίνοντάς τους την ευκαιρία να δουλέψουν με όρους καλλιτεχνικής ασφάλειας, να συνδυάζει την εμπειρία με τη φρεσκάδα της νέας ματιάς, και να δημιουργεί ένα περιβάλλον δημιουργικής ευφορίας.

rejected: Η Κατερίνα παίζει στην Αθήνα σε παράσταση με κείμενα για τη Θεσσαλονίκη, στο Εθνικό Θέατρο… Επέστρεψε στην Αθήνα και, μαζί με πολλούς μαθητές σου, παλεύει μέσα σε μια θεατρική «ζούγκλα» άπειρων παραστάσεων. Σε μια εποχή που στο θέατρο οι παραστάσεις, οι δουλειές, γίνονται «δουλίτσες», πώς μπορούν όλα αυτά τα παιδιά να πορευθούν σε έναν χώρο οικονομικής και ψυχικής εκμετάλλευσης;

Ε.Σ.: Αυτός ο χώρος που περιγράφεις, της οικονομικής και της ψυχικής εκμετάλλευσης, είναι κάτι που πραγματικά με ξεπερνά. Είναι ζοφερή σήμερα η κατάσταση για έναν νέο ηθοποιό. Οι τυχεροί είναι ελάχιστοι, ενώ οι πραγματικά ικανοί, πάρα πολλοί. Μόνο η μεγάλη επιμονή και η πεποίθηση πως μόνο αυτό θέλω να κάνω είναι «μια κάποια λύσις». Και βέβαια, κάτι που λέω συχνά στους μαθητές μου: Δεν είναι η Αθήνα η μόνη λύση. Επιμένετε στο όνειρό σας, αλλά κάντε το επιτέλους και στα μέρη σας. Μόνο στην Ελλάδα η λέξη «αποκέντρωση» είναι μια λέξη αρνητική επί της ουσίας. Από την άλλη, η Κατερίνα, αποφάσισε να ζήσει στη Γερμανία, έμεινε σχεδόν τέσσερα χρόνια εκεί, έπαιζε συνεχώς, αμοιβόταν εξαιρετικά, και αποφάσισε ξαφνικά πως θέλει να γυρίσει, εδώ, όπου δεν έχει σίγουρη δουλειά – και μή συζητάμε για την αμοιβή. Εγώ δεν μπορώ παρά να θαυμάζω και τις δύο επιλογές της. Και δεν το λέω επειδή τυχαίνει να είναι η κόρη μου.

rejected: Εγγόνι…αυτή η έντονη λέξη…πώς παλεύονται 506 χιλιόμετρα; Του παιδιού σου το παιδί είναι πάντα δύο φορές παιδί; 

Ε.Σ.: Η απόσταση πια δεν είναι τόσο μεγάλη. Εμένα μ’ αρέσει πολύ να οδηγώ, και τον τελευταίο ενάμιση χρόνο ήμουν πολύ συχνά στην Αθήνα. Άλλωστε, έχει μεγαλώσει πια και η Μελίνα. Σε δυο τρία χρόνια, ελπίζω νά ’ρχεται κι αυτή. Ή να πηγαινοέρχομαι και πάλι. Ποιος να ξέρει;

rejected: Ο Νικηφόρος… διαφωνείτε κάνοντας κουβέντα για μια παράσταση που είδατε; Σε τι μπορεί να σε βγάλει έξω από τα ρούχα σου, ακόμα και στην καθημερινότητά σου;

Ε.Σ.: Πολύ συχνά διαφωνούμε, και μάλιστα έντονα. Αλλά, απ΄ό,τι φαίνεται, διαφωνούμε μάλλον επιφανειακά. Αλλιώς, δεν θα είμασταν μαζί στη ζωή και στο θέατρο τόσα χρόνια.

rejected: Πίσω τον χρόνο. Πως αποφάσισες να κάνεις θέατρο; Πως επέλεξες να σπουδάσεις θέατρο;

Ε.Σ.:  Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, έλεγα πως όταν μεγαλώσω θα γίνω ηθοποιός. Μεγάλωσα σε μια ιατρική οικογένεια αλλά είχα μια πολύ θεατρόφιλη γιαγιά. 7-8 χρονών με πήγαινε στο Κρατικό να δούμε την Κυβέλη στο «Ηλιόλουστο πρωινό» των αδελφών Κιντέρο, ή τον Δημήτρη Χορν στο «Αυγό». Το θεωρούσα αυτονόητο πως ηθοποιός θα γίνω, παρ΄όλη τη σθεναρή αντίδραση του πατέρα μου.

rejected: Από την BMW του παππού των παιδιών σου, που έπαιζε τα «Θερινά σινεμά» στον δρόμο για Χαλκιδική, μέχρι σήμερα, μέσα στο δικό σου αυτοκίνητο, ποια τραγούδια σε ακολουθούν; Ποιες μουσικές σου αρέσει να ακούς και γιατί;

Ε.Σ.:Λατρεύω τον Χατζιδάκι, μπορώ να τον ακούω με τις ώρες, ξανά και ξανά. Με συγκινεί βαθιά, με ταξιδεύει. Προφανώς δεν είναι μόνο αυτός. Τώρα που το σκέφτομαι, λατρεύω τα ρετρό τραγούδια. Όχι γιατί μεγάλωσα. Από παιδί μου άρεσε πολύ ο Αττίκ, ο Γιαννίδης, θυμάμαι πάντα τη μαμά μου να τραγουδά και να μ’ αρέσει.

rejected: Τι σημαίνει καλοκαίρι για σένα; Ποιες εικόνες στο εξοχικό,  αποτελούν στην καθημερινότητά σου, αυτούς τους δυόμιση μήνες;

Ε.Σ.: Τα καλοκαίρια μου είναι μόνιμα δεμένα με τη Χαλκιδική. Στο σπίτι των γονιών μου. Από τότε που έγινε ο σεισμός του 1978 και μας βρήκε εκεί, όλους τους τελειόφοιτους,  να γιορτάζουμε την αποφοίτησή μας από τη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ, και ήταν αδύνατο να επικοινωνήσουμε με τη Θεσσαλονίκη και τους γονείς μας, μέχρι σήμερα που προσπαθούμε να καλυτερεύσουμε το wifi.

rejected: Όταν τελειώνεις το μάθημα, όπως περπατάς από τη Σχολή για το σπίτι, το βράδυ κουρασμένη, ποιες σκέψεις σε κατακλύζουν τελευταία;

Ε.Σ.: Συνήθως στο δρόμο, περπατώντας, «μιλώ» με τον εκάστοτε ρόλο μου. Συχνά λέω πως αν κανείς με παρατηρεί την ώρα που περπατώ, δε θα σκέφτεται και τα καλύτερα πράγματα για μένα. Αλλάζει η έκφρασή μου. Προσπαθώ να μη φαίνεται, αλλά είμαι σίγουρη πως δεν τα καταφέρνω.

rejected: Τί σου έδωσε μεγάλη χαρά, τελευταία, στις πρόβες με τον Πάνο Δεληνικόπουλο; Ποιό δημιουργικό ή ζόρικο περιστατικό συνέβη;

Ε.Σ.: Ο Πάνος είναι ένας πολύ ευγενικός άνθρωπος. Χαμηλόφωνος -τον θυμάμαι έτσι από τότε που τον είχα φοιτητή- και μ’ ένα υπόγειο χιούμορ, που βγαίνει αναπάντεχα και μέσα από τα δόντια του. Και με μια μεγάλη ευαισθησία. Δίνει απίστευτο «χώρο» στην πρόβα, και έχεις την αίσθηση πως διαρκώς παρατηρεί πολύ προσεκτικά για να μπορέσει να συλλέξει και να συνθέσει τα στοιχεία που προτείνεις.

rejected: Κι όσο τα χρόνια περνούν, εσύ να μαθαίνεις την τεχνολογία ολοένα και καλύτερα. Και να εξελίσσεσαι. Από τότε που ο Βασίλης, πριν πολλά χρόνια,  σου έδειχνε με facetime το πως λειτουργεί το καινούργιο σου i-phone, μέχρι σήμερα που παίζεις στα δάχτυλα σου τα social media, με το laptop δίπλα στον καναπέ του σαλονιού σου… Τί σε χαροποιεί στο διαδίκτυο, πέρα από την πληροφορία και τί σε «τρομάζει»;

Ε.Σ.: Δε θα έλεγα πως παίζω στα δάχτυλα τα social media. Είναι αλήθεια πως περνώ πολύ περισσότερη ώρα απ’ όση θα ήθελα σ’ αυτά. Είναι φοβερός εθισμός. Από την άλλη, πολύ συχνά σκέφτομαι, μα τι κάναμε χωρίς το internet; Είναι τρομακτικό πώς η ζωή μας πια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη μ’ αυτό. Πας κάπου και δεν έχει internet; Πανικός. Αυτό «με τρομάζει»!

rejected: Επίλογος: Μεγάλη Εβδομάδα. Τέλειωσε η πρόβα και άρχισες να κατεβαίνεις από τη Χριστοπούλου με Φιλίππου, όλο το «παλιό» κέντρο της Θεσσαλονίκης. Σε λίγες μέρες, έχεις πρεμιέρα, ένα ακόμα έργο – είναι ένα ακόμα έργο; Και γιορτάζουν τα περήφανα, λαμπερά σαραντάχρονα της Πειραματικής, με τη «Φόνισσα», στον χώρο της Γλυκερίας. Ποιες σκέψεις έχουν «κυριέψει» το μυαλό σου, σε αυτή τη βόλτα;….Ω…και αλήθεια, πώς σκέφτεσαι, πώς οραματίζεσαι την «Πειραματική» σε δέκα χρόνια από τώρα; Πώς θέλεις να είναι;

Ε.Σ.: 40 χρόνια είναι πάρα πολλά. Και 40 στη ζωή ενός θιάσου είναι ακόμη περισσότερα. Θυμάμαι να γιορτάζουμε τα πρώτα δέκα (τα χρόνια της εφηβείας), μετά ένα μεγάλο πάρτυ που κάναμε στα 20 (τα χρόνια της ωριμότητας), ένα τελευταίο στα 30. Όλα στο θέατρο Αμαλία. Κάθε φορά με την ίδια λαχτάρα και με ακόμη μεγαλύτερη πίστη. Ύστερα, τα πράγματα δυσκόλεψαν. Είναι λίγο σα να ξαναγυρίσαμε στα πρώτα χρόνια της αβεβαιότητας. Μόνο που τότε είμασταν πολύ νέοι και δε μας τρόμαζε τίποτα. Το ότι οι τελευταίες τρεις παραγωγές της Πειραματικής παίζονται στο Θέατρο Τ, στο θέατρο που δημιούργησαν άνθρωποι που γεννήθηκαν μέσα στην Πειραματική:  η Γλυκερία, η Μαρία, η Βαγγελιώ, μόνο χαρά μπορεί να μου προκαλεί. Και συγκίνηση.

Πού θα είμαστε σε δέκα χρόνια από σήμερα; Μα ας είμαστε γεροί και βλέπουμε…

Άλλωστε όλα τα ωραία πρέπει να έχουν κι ένα όμορφο τέλος. Αλλιώς παύουν να είναι ωραία!