οι ενδορφίνες της εξαίρεσης
συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | πάτροκλος σκαφιδας + κέλλυ φίλιου */* επιμέλεια | ιάκωβος καγκελίδης + τάσος θώμογλου
“Η “Έμμα”, που ερμηνεύω για δεύτερη χρονιά, στο ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ, είναι ένα πλάσμα που δεν διαφέρει από μένα, από εσένα κι όλους όσους συνδιαλεγόμαστε. Είναι ένα κορίτσι που ζει ανάμεσά μας, δουλεύει, “τρέχει”, ένα σύγχρονο παιδί τόσο ευάλωτο. Και θέλοντας να αποφύγει το ευάλωτο του χαρακτήρα της, καταφεύγει στις ουσίες. Λες και θέλει να κάνει τον “αβίωτο” βίο της, πιο ανεκτό. Την καταλαβαίνω, γιατί κι εγώ και εσύ, μέσα σε ένα ανάλογο περιβάλλον ζούμε. Αυτό το “συνεχώς πρέπει να είμαστε τέλειοι”, σε μια κοινωνία τόσο πνιγηρή. Την καταλαβαίνω ουσιαστικά, γιατί κραυγάζει για βοήθεια και αγάπη, με τον πιο παράδοξο τρόπο. Μα η στάση της δεν παύει να είναι μια κραυγή”. Λίγο πριν τις τελευταίες παραστάσεις, η Μαίρη Μηνά στο rejected…
rejected: Μέσα σε αυτή τη θολούρα της καθημερινότητας, πόσο εύκολο είναι να μπαίνεις στο θέατρο και να έχεις καθαρή ματιά;
Μ.Μ.: Αυτό είναι και το ζητούμενο. Κάπως θέλω να τα αφήνω όλα απέξω, να κάνω ένα ωραίο “άδειασμα” και θέτω ως άξονα συγκέντρωσης αυτό που θέλω να συμβεί: η παράσταση. Αυτό επιδιώκω. Καθένας μας, έχει τέτοιες μικρές “φωλιές” που πάει και κρύβεται, εξουδετερώνοντας όλα τα αρνητικά ερεθίσματα. Για μένα, το θέατρο και αυτή η παράσταση είναι η δική μου “φωλιά”. Μου δίνει χαρά που κλείνει αυτή η “πόρτα”, κλείνει αυτός ο “κόσμος” και θα ανοίγουμε εμείς μια άλλη “πόρτα”, σε έναν άλλο “κόσμο” της παράστασης… μου δίνει ζωή. Δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά θέλει μια διάθεση “καλωσορίσματος”. Και όταν συμβαίνει, γίνονται όλα πεντακάθαρα…
Η Αθήνα είναι μια πόλη που την ίδια στιγμή που "καίγεται" και "καταρρέει", σου βγάζει και κάτι βαθιά ανθρώπινο και ταυτόχρονα απάνθρωπο.
rejected: Έχεις σπουδάσει κοινωνική λειτουργός, πέρα από ηθοποιός. Πέρυσι, στη διάρκεια των προβών, επισκέφθηκες ανώνυμες ομάδες ναρκομανών…πέρα από το “διαστροφικό” του επαγγέλματος σου, που επιζητά μελέτη, ποιά σκέψη σε κυρίευσε, μετά το πέρας της επίσκεψης;
Μ.Μ.: Είναι βοηθητικό και θεραπευτικό ότι συγκεντρώνονται και μοιράζονται ο καθένας την εμπειρία του-κι όχι απαραίτητα σε σχέση με το παρελθόν της χρήσης- αλλά σε σχέση με το σήμερα. Πως είναι σήμερα και πως βιώνουν το “τώρα” τους. Μικρές εμπειρίες που προκύπτουν και λέγονται “φωναχτά”. Μου έκανε τρομερή αίσθηση ότι δεν ήταν μόνοι τους. Είχε και έχει ο ένας τον άλλον. Αυτό το ξεχνάμε. Νιώθουμε ότι δεν υπάρχει χώρος για πραγματική συνομιλία και συνάντηση. Όλα γίνονται λίγο τσάτρα-πάτρα ή κάτω από ταμπέλες “ας μιλήσουμε για τα επαγγελματικά” και ξεχνάμε πως έχουμε ανάγκη να μιλάμε για απλότερα πράγματα, πέρα από την επιβίωση. Ζούμε την εποχή που βρισκόμαστε και μιλάμε τυπικά.
rejected: Ποιές είναι οι δικές σου, μεταφορικά, “εξαρτήσεις”;
Μ.Μ.: “Εξαρτήσεις” είναι οι σχέσεις. Οι οικογενειακές, οι φιλικές, οι ερωτικές σχέσεις. Δεν μπορώ να κάνω δίχως τους ανθρώπους μου, δεν μπορώ να μην έχω τον απαραίτητο χρόνο μαζί τους. Αυτή είναι η μεγαλύτερη μου “εξάρτηση”…δεν μπορώ να φανταστώ να μην έχω ελεύθερο χρόνο, που να τον “επενδύω” στους φίλους μου και την οικογένεια μου. Από εκεί παίρνω ζωή και δύναμη.
rejected: Ακούς ή περισσότερο μιλάς;
Μ.Μ.: Κάνω και τα δύο. Υπάρχουν περίοδοι που εγώ θα μιλάω πιο πολύ, και άλλες που θα είμαι “όλη αυτιά”. Με ανθρώπους που γνωρίζεις τόσο καιρό, ώστε να έχεις ένα κοινό κώδικα, όλα γίνονται πιο σπιρτόζικα. Η συνδιαλλαγή γίνεται με μια ιδιαίτερη “αριθμολογία”.
Πάντα πιστεύω ότι τα πράγματα θα πηγαίνουν προς το καλύτερο, όσο κι αν η πραγματικότητα έρχεται να με διαψεύσει...
rejected: Μαίρη, πού μεγάλωσες;
Μ.Μ.: Μεγάλωσα στα Τρίκαλα, όλους μου τους χειμώνες και όλες μου τις διακοπές με τα “ολόκληρα” καλοκαίρια ήμουν στην Πάρο. Το σπίτι μου στα Τρίκαλα πάντα “είναι εκεί” και πηγαίνω τα Χριστούγεννα, ενώ τα καλοκαίρια ακόμη και τώρα πηγαίνω στην Πάρο. Στο νησί δουλεύουν οι γονείς μου.
rejected: Τί έχει στα δικά σου μάτια η Πάρος, που δεν βλέπουμε εμείς;
Μ.Μ.: Σίγουρα, η Πάρος δεν έχει μόνο τον κοσμοπολίτικο τίτλο με τα “υπέροχα πάρτι”. Η Πάρος έχει κάτι πολύ βαθύ που θα το συναντήσεις αν πας μια εποχή εκτός high season. Κάθε Πάσχα στην Πάρο συμβαίνει κάτι σχεδόν υπερβατικό. Όλο το νησί έχει μια αίσθηση κατάνυξης. Η ίδια η φύση που είναι σε απόλυτη άνθιση, μοσχοβολά ο τόπος, οι άνθρωποι είναι συνεχώς συγκεντρωμένοι…μαγειρεύουν, τρώνε μαζί. Υπάρχουν εκδηλώσεις με αναπαραστάσεις της ζωής του Χριστού που γίνονται με τόσο μεράκι που με συγκινεί. Δεν είναι ένα “τουριστικό φαινόμενο”. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονται, δουλεύουν γι’ αυτό, τρώνε, πίνουν και δίνουν αγάπη σε αυτό. Η Πάρος, όταν φεύγει ο τουρισμός, θυμίζει μια εποχή που έχει παρέλθει. Κι αυτό είναι πιο ωραίο να το ζεις, εκ των έσω. Πραγματικά, είναι σα να “καθαρίζεις”.
rejected: Από τα Τρίκαλα που μεγάλωσες δίπλα στο ποτάμι, τον Προφήτη Ηλία, την πλατεία κάτω από το ρολόι, να μένεις στην Αθήνα, είναι άγριο “πέρασμα”;
Μ.Μ.: Ποτέ δεν είχα οραματιστεί ότι θα βρεθώ στην Αθήνα. Δεν ήταν πόλη που με γοήτευε, γιατί δεν την είχα ζήσει. Όταν ήρθα στην Αθήνα, συνειδητοποίησα πόση γοητεία έχει. Κάθε στενό της Αθήνας έχει διαφορετική “ιστορία”. Μένω στο Παγκράτι. Ευτυχώς, κάτι θυμίζει από γειτονιά. Ξέρεις… με το μανάβη και το φούρναρη χαιρετιέσαι, λες “καλημέρα”. Η Αθήνα είναι μια πόλη που την ίδια στιγμή που “καίγεται” και “καταρρέει”, σου βγάζει και κάτι βαθιά ανθρώπινο και ταυτόχρονα απάνθρωπο. Η Αθήνα είναι μια πόλη γεμάτη αντιθέσεις. Με έχει κουράσει η ηχορύπανση της Αθήνας….το ότι δεν είναι καθαρή και περιποιημένη. Αλλά, πάντα πιστεύω ότι τα πράγματα θα πηγαίνουν προς το καλύτερο, όσο κι αν η πραγματικότητα έρχεται να με διαψεύσει. Θέλω να διατηρώ αυτή τη στάση, απέναντι στην ίδια τη ζωή.
rejected: Το “κόντρα στο ρεύμα” δεν “πονάει” περισσότερο;
Μ.Μ: Σίγουρα. Όπως “πονάει” και η αποδοχή του μηδενισμού. Είναι fifty-fifty. Διαλέγεις τη στάση που θα κρατήσεις. Τελικά, το πού νιώθεις λειτουργικός και παραγωγικός, είναι ό,τι αξίζει. Η πραγματικότητα μεταβάλλεται μέρα με τη μέρα. Οπότε, είναι στο χέρι σου, το τι θες να κρατάς, θετικά ή αρνητικά, κι έχει να κάνει με το κατά πόσο σε ενεργοποιεί, συνειδητοποιημένα.
rejected: Ήταν στόχος σου, η Δραματική Σχολή;
Μ.Μ.: Όχι, ένα μεταπτυχιακό που θα με έφτανε στη δραματοθεραπεία, με οδήγησε να θελήσω να μπω σε Δραματική Σχολή για να δω όλο το “σύμπαν” εκ των έσω. Η όλη λειτουργία της υποκριτικής, της λειτουργίας της ομάδας με απασχολούσε. Ως φοιτήτρια ήμουν σε θεατρική ομάδα, μα το έκανα για δική μου ευχαρίστηση. Δεν ήταν φιλοδοξία. Απλά, πήρα το “μικρόβιο”. Έπειτα, έκανα την πρακτική μου ως κοινωνική λειτουργός, σε ένα θέατρο για άτομα με ειδικές ανάγκες, στη Σουηδία και εκεί περισσότερο ενισχύονταν το ενδιαφέρον μου για το θέατρο. Είμαι χαρούμενη που έφτασα εδώ, καθότι νιώθω πως όλα όσα έκανα “κουμπώνουν” και το ένα φέρνει το άλλο, ομαλά!
rejected: Υπήρχαν τυφλοί θεατές στις παραστάσεις, στη Σουηδία;
Μ.Μ.: Όχι. Οι τυφλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα θεατρόφιλοι. Έχω φίλο, τυφλό εκ γενετής, που πηγαίνει στο θέατρο και όσα εντοπίζει μέσω της ακοής έχουν απίστευτο ενδιαφέρον. Οι παρατηρήσεις του είναι τόσο καίριες όταν έρχεται στο θέατρο, που εκπλήσσομαι. Πόσο τελικά, από τη φωνή, από τον ήχο και την ατμόσφαιρα μιας παράστασης, ο ίδιος εισπράττει ουσιαστικά “μηνύματα”.
rejected: “Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι” του Τένεσι Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παπαγεωργίου, είναι η επόμενη παράσταση που θα πρωταγωνιστείς. Φοβάσαι τα μεγάλα κείμενα, στο πρώτο άκουσμα που στα προτείνουν;
Μ.Μ.: Εννοείται! Μου προκαλεί φόβο και δέος και ένα “ωχ, με τί πάμε τώρα να καταπιαστούμε”! Αλλά, καλό είναι, σιγά-σιγά να “ξεφτίζει” αυτή η ενοχή και να φεύγει. Γιατί, σημασία έχει πως αυτά τα κείμενα είναι τόσο μεγάλα, γιατί έχουν πολλά μηνύματα να επικοινωνήσουν. Αυτό είναι και το σημαντικότερο. Τελικά, αυτά τα μηνύματα, να τα επικοινωνήσεις.
rejected: Η βουτιά στα βαθιά είναι στοιχείο και του χαρακτήρα σου ή μόνο του τρόπου δουλειάς σου; Ποιο μειονέκτημά σου “καταπολεμάς”;
Μ.Μ.: Για να είμαι ειλικρινής, ο τρόπος που θεωρώ πως λειτουργώ είναι μάλλον συντηρητικός. Αν γυρίσω και κοιτάξω πίσω, στον απολογισμό των επιλογών μου, με διαψεύδω. Με χαρακτηρίζει μια ροπή προς την παρόρμηση. Παρόλα αυτά, δεν το νιώθω ακριβώς έτσι. Μου αρέσει να είμαι συντηρητική σε κάποια πράγματα. Τελευταία, καταπολεμώ ένα στοιχείο του χαρακτήρα μου, μάλλον “συντηρητικό”. Εισπράττω το καθετί πιο βαριά από ό,τι χρειάζεται κι αυτό -καμιά φορά- με πληγώνει. Δεν είναι και τόσο χρήσιμο. Είναι ένα περιττό φορτίο. Προσπαθώ να βάζω περισσότερο χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Προσπαθώ να είμαι πιο ελαστική ως προς τις σχέσεις μου, γιατί κανείς δεν είναι τέλειος. Όλοι παλεύουμε με τα ελαττώματά μας και τις αδυναμίες μας. Τελευταία, παλεύω να είμαι πιο “ελαφριά” με τα πράγματα. Να μην τα αφήνω να με επηρεάζουν σε βαθμό που καταντά οδυνηρός. Να πορεύομαι με περισσότερη αίσθηση του χιούμορ.
rejected: Στο τέλος της χειμερινής σεζόν, μαζί με το δάσκαλο σας-σκηνοθέτη τον ηθοποιό Αργύρη Ξάφη, μια “φουρνιά” αποφοίτων θα ανεβάσετε παράσταση. Μιλάς πιο εύκολα με τον συμφοιτητή πάνω στο σανίδι, την “ίδια γλώσσα”;
Μ.Μ.: Με τον Αργύρη και τα παιδιά έχουμε ζήσει μια ισχυρή τριετία μέσα στη Σχολή, έχουμε αναπτύξει έναν κοινό κώδικα. Έκτοτε, δεν ξανασυνεργαστήκαμε κι αυτό το κάνει πιο μαγικό. Το γεγονός ότι ο καθένας έχει κάνει τα βήματα του και τα “ανοίγματα” του, οι συναναστροφές με διαφορετικούς ανθρώπους, οι θεατρικές εμπειρίες, είναι τα “μπαγκάζια” μας στο να ξαναβρεθούμε και να επανεφεύρουμε τη δυναμική μας. Δεν κρατιέμαι! Θέλω να δω και πάλι, ποια θα είναι η χημική μας ένωση. Σίγουρα, ό,τι μας συνδέει είναι ισχυρό. Και κάνει την κοινή μας “φωνή” ακόμη πιο δυνατή. Τουλάχιστον, στην πρόθεση…γιατί στη φωνή μαζί, υπάρχει και το βλέμμα.
rejected: Το θέατρο, όσο “σκαλίζεις”, σου δίνει περισσότερες “μπάτσες” ή χαρές;
Μ.Μ.: Νομίζω, δίνει και τα δύο. Είναι ένα συνολικό πράγμα που δεν μπορώ να το διαχωρίσω και με το τι συμβαίνει στην ίδια τη ζωή. Η ζωή συνέχεια φέρνει ερεθίσματα, εμπόδια, συγκρούσεις, εμπειρίες, χαρές και λύπες. Το θέμα είναι να διατηρείς μέσα σου μια αίσθηση “ανοιχτωσιάς”. Μια διαύγεια και μια ψυχραιμία απαιτείται από σένα στο καθετί που έρχεται. Διότι, ποτέ δεν θα σταματήσει να έρχεται, ούτε το καλό, ούτε το κακό…Το θέμα είναι ο πυρήνας σου να βαστάει με μια αίσθηση αποταύτισης από όλα αυτά. Ποτέ δεν είμαστε το εμπόδιο ή η δυσκολία. Αν σκεφτούμε ότι είμαστε αυτός που το εισπράττει και καλείται να το φέρει εις πέρας, παίρνουμε ενδυνάμωση. Και η ενδυνάμωση ξεπερνά την αίσθηση της οποιαδήποτε “πάλης”.
rejected: Πού βολτάρεις στην Αθήνα;
Μ.Μ.: Στις πλατείες στο Παγκράτι βολτάρω…στο Καλλιμάρμαρο, στον Εθνικό Κήπο…οπουδήποτε έχει λίγη φύση και έναν “ορίζοντα”. Μου αρέσει και το κέντρο της Αθήνας, που έχει κάτι πιο urban. Γενικά δεν είμαι άνθρωπος του έξω. Πιο πολύ κάθομαι στο σπίτι… φίλοι, μαγειρέματα, παίζουμε παιχνίδια, σαχλαμαρίζουμε και όλα αυτά τα ωραία!
rejected: Bλέπεις Netflix;
Μ.Μ.: Eννοείται! Βλέπω μανιωδώς! Αυτό το διάστημα ξαναβλέπω όλο το “Breaking Bad”, από την αρχή ως το τέλος. Και το έκανα συνειδητά, σαν αίσθημα εκπαίδευσης πριν τη δεύτερη χρονιά της “Έμμας”. Υπέροχο δεν είναι το “When they see us”; Θεωρώ ότι είναι αριστούργημα από όλες τις απόψεις! Όλοι πρέπει να το δούνε. Είδα το “Chernobil” στο ΗΒΟ, επίσης καταπληκτική σειρά, που με φρίκαρε στο πόσο εύκολα ξεχάστηκαν οι επιπτώσεις της ραδιενέργειας και ας μας επηρεάζουν ακόμα…
rejected: Ποια χαρά πήρες, πρόσφατα;
Μ.Μ.: Χθες το βράδυ συναντήθηκα με ένα μωρό, το γιο μιας φίλης μου, έναν μπέμπη που χρονίζει…και με έπιασε μια “χαζομάρα” κι άρχισα να του τραγουδάω κι άρχισε κι εκείνος να χορεύει τόσο έντονα, με τέτοια χαρά! Έλαμψε το πρόσωπο του κι έλαμψε και το δικό μου! Εκείνη την ώρα, λες και έδειχνες την άλφα-βήτα της ζωής στα απλά. Και εκείνος μου την επέστρεψε. Ο Λευτέρης!