Μπορεί μια μπάντα να συνοψίσει, να εκφράσει και να διαδώσει τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες και τις ανάγκες μιας ολόκληρης γενιάς; Μπορεί ο στίχος της, χωρίς να αναφέρεται ξεκάθαρα σε ένα πρόσωπο ή ένα συμβάν,  να έχει τέτοιο αντίκρισμα ώστε οι ακροατές να συνδέονται μαζί του και να αντιλαμβάνονται σε ποιο κοινό βίωμα αναφέρεται η κάθε λέξη; Ταυτόχρονα, μπορεί η μουσική της να συγκινεί και να παράγεται ένα αισθητικά άρτιο αποτέλεσμα;

Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά την πρώτη φορά που άκουσα live τους «Ψύλλους στ’ άχυρα», μα περισσότερο θυμάμαι τον κόσμο γύρω μου. Έκλαιγε, γελούσε πικρά, χοροπηδούσε με οργή και όλοι μας παλλόμασταν στον ίδιο ρυθμό. Φτιάχναμε νέες μνήμες μέσα από παλιές αναμνήσεις και τέλος ελπίσαμε να φτιάξουμε κάποτε την «8^η ημέρα». Είχαμε την μεγάλη χαρά να βρεθούμε τον Ηρακλής Δαΐτση, τον Νίκο Βρύζα, τον Χάρη Κατόπη, τον  Σάκη Δρακούλη και τον Γιώργο Λάλο και να μιλήσουμε μαζί τους για την δημιουργία των «Ψύλλων», την πορεία τους και την διαφορετική, άκρως επιδραστική μουσική τους.

Πώς καταλήξατε στο όνομα «Ψύλλοι στ’ άχυρα»;

Νίκος: Ξεκινήσαμε να βρισκόμαστε στα τέλη του 2014 και να συζητάμε το όνομα της μπάντας. Θέλαμε να κλείσουμε live και για το minimum σοβαρότητας που απαιτούνταν προκειμένου να συμμετέχουμε, κάπως θα έπρεπε να μας λέμε. Έτσι, ξεκινήσαμε να ψάχνουμε ένα όνομα και είπε ο Ηρακλής πάνω στην κουβέντα πως ψάχνουμε ψύλλους στα άχυρα και το κατοχυρώσαμε. Σε κάποιους το όνομα αρέσει, σε άλλους θυμίζει πολύ 90’s. Μας έχουν μπερδέψει με διάφορες άλλες μπάντες. Μια φορά, μας μπέρδεψε κάποιος με τους “ψόφιους κοριούς”, όταν του είπαμε το όνομά μας και είπε «α, έπαιζε ο θείος μου εκεί!».

Ποιά είναι η ιστορία του συγκροτήματός σας;

Ηρακλής: Το 2014 βρεθήκαμε όλοι εμείς και ένα ακόμη μέλος, η Άρτεμις, η οποία τελικά αποχώρησε. Ήμασταν φίλοι από πριν όμως, κάναμε παρέα και παίζαμε σε μαγαζιά παραδοσιακή και ρεμπέτικη μουσική με τον Νίκο και τον Χάρη, πράγμα που συνεχίζουμε να κάνουμε, και ερχόταν κάποιες φορές κι ο Σάκης. Είχαμε ξεκινήσει ήδη με τον Νίκο να προβάρουμε με δύο κιθάρες κάποια κομμάτια που είχα στο μυαλό μου και σιγά -σιγά ήρθαν κι οι υπόλοιποι.

Σάκης: Θυμάμαι τότε έκανες και την τρομπέτα με το στόμα.

Ηρακλής: Ε, και κάπως έτσι άνοιξε μια θέση. Ψάξαμε να βρούμε και μια τρομπέτα για σταματήσω να την κάνω με το στόμα.

Νίκος: Στον πρώτο δίσκο ήρθε ο Γιώργος ο Αβραμίδης guest και έπαιξε τρομπέτα στις ηχογραφήσεις σε κάποια κομμάτια που είχαμε ήδη έτοιμα. Έπειτα, μας άρεσε πολύ η προσθήκη της τρομπέτας ψάξαμε έναν σταθερό τρομπετίστα και ήρθε ο Στέφανος ο Χαμαλίδης. Κάπως έτσι, τα μέλη της μπάντας έγιναν πέντε. Τελικά έφυγε κι ο Στέφανος και ήρθε ο Γιώργος στη τρομπέτα, ο οποίος είναι μαζί μας μέχρι και σήμερα.

Πώς δημιουργήθηκε ο πρώτος δίσκος;

Ηρακλής: Ο πρώτος δίσκος βγήκε το 2018, ομότιτλος του ονόματός μας.

Νίκος: Η διαδικασία δημιουργίας του δίσκου ήταν ένα μεγάλο ταξίδι καθώς υπήρχαν ήδη κάποια κομμάτια που είχε έτοιμα ο Ηρακλής, κάποια άλλα στα οποία υπήρχε στο μυαλό μας δομή για τον τρόπο που θέλαμε να αποδοθούν κι άλλα που ήταν εντελώς στον αέρα. Στις πρόβες παίζαμε όλοι μαζί, έφερνε ο καθένας τις ιδέες και τα ακούσματα του και μετά συζητούσαμε πολύ. Σημαντικό ρόλο στην δημιουργία του πρώτου δίσκου, έπαιξαν τα σχόλια του κόσμου που μας άκουγε, αλλά και το feedback του πρώτου μας παραγωγού, της puzzle music, που μας βοήθησε να καταλάβουμε ακριβώς τι πήγαινε καλά και τι όχι στον ήχο μας.

Ηρακλής: Κάναμε τον δίσκο γιατί δε θέλαμε να τα λέμε απλά με έναν underground κύκλο. Παίζουμε μουσική και για άλλους ανθρώπους. Αυτό δε σημαίνει πως βάλαμε νερό στο κρασί μας ή πως θέλαμε να γίνουμε πιο εμπορικοί, απλώς είχαμε στο νου μας να μην απευθυνόμαστε μόνο σε μια κλειστή, συγκεκριμένη κοινότητα.

Είναι δύσκολο να χαρακτηρίσει κάποιος τον ήχο σας. Εσείς, πού θα τον κατατάσσατε;

Ηρακλής: Το βασικότερο θέμα που είχαμε και έχουμε όσον αφορά τον ήχο μας, είναι πως ανεξάρτητα από το πόσα διαφορετικά στοιχεία και δοκιμές αν κάναμε, με το που έμπαινε ο ελληνικός στίχος, μας σύγκριναν με κάποιους άλλους. Σύγκριναν κατά πόσο κοντά ή μακριά είναι ο ήχος μας με τα Ξύλινα Σπαθιά, τις Τρύπες, τα Διάφανα Κρίνα, ενώ έχουμε διαφορετικά και ποικίλα ακούσματα. Και όπως λέει κι ο Νίκος «ό,τι κι αν γίνει μετά τo live μας, ο DJ θα παίξει Μωρά στην Φωτιά». Μεγαλώσαμε μ’ αυτήν την μουσική, μας αρέσει πολύ, αλλά έχουμε πολλές, διαφορετικές, επιρροές μέσα στον ήχο μας.

Νίκος: Δε θελήσαμε να βάλουμε επιτηδευμένα κάτι συγκεκριμένο. Έχουμε και λαϊκά ακούσματα, αλλά δε βάλαμε ποτέ ταξίμια με το ζόρι μέσα στα κομμάτια μας. Δίνουμε feedback ο ένας στον άλλον και στήνουμε τα κομμάτια μαζί.

Χάρης: Όταν ενορχηστρώνουμε ένα κομμάτι, βασιζόμαστε στις συγχορδίες που έχει βρει ο Ηρακλής και οι υπόλοιποι το ντύνουμε άλλοτε μ’ ένα «χάδι» κι άλλοτε μ’ ένα χαστούκι. Εγώ κι ο Σάκης συχνά προσθέτουμε πιο progressive στοιχεία, τα δοκιμάζουμε κι αν ταιριάξουν τα κρατάμε.

Οι στίχοι του Ηρακλή θεωρούνται πολύ επιδραστικοί από το κοινό. Με ποιόν τρόπο, σκοπό και αφορμή γεννιούνται;

Ηρακλής: Ποτέ δε λέω «τώρα θα γράψω για το τάδε θέμα» και κάθομαι και γράφω. Επίσης, δεν πιστεύω στην έμπνευση και το εκ γενετής ταλέντο. Όλα είναι βιώματα. Για μένα, από παιδί, η στιχουργική είναι ο τρόπος έκφρασής μου. Θυμάμαι μικρός να γράφω τετράστιχα για συμμαθητές μου για καζούρα ή ερωτικά ποιηματάκια. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν έγραψα και ποτέ αγγλικό στίχο, γιατί δεν εκφράζομαι σε αυτήν την γλώσσα. Γράφω τους στίχους σπίτι με μια βασική μουσική μελωδία και κάποια περάσματα και μαζευόμαστε στις πρόβες, τα δείχνω στα παιδιά και βάζουν δικά τους στοιχεία μέσα. Ο Χάρης για παράδειγμα, έβαλε σε ένα κομμάτι μπάσο επηρεασμένος απ’ τους «Tool»

Σάκης: Ο στίχος μας είναι έντονος, γιατί τα χρόνια είναι έντονα. Θυμάμαι που έλεγε κι ο Ηρακλής, πως αυτήν την περίοδο έχει πέσει το ροκ ενώ με αυτά που περνάμε, με τόσα πράγματα που πρέπει να ειπωθούν, να βγουν προς τα έξω και να εκτονωθούν, θα έπρεπε να ξαναγεννηθεί.

Και φέτος ήρθε ο δεύτερος δίσκος, του οποίου τα μισά κομμάτια είναι remastered. Πώς πήρατε αυτήν την απόφαση;

Νίκος: Ο δεύτερος δίσκος, στον οποίο και πάλι φαίνεται η puzzle music ως παραγωγός αν και όλη την παραγωγή την κάναμε εμείς, δημιουργήθηκε και για πρακτικούς λόγους. Είχαμε βγάλει τον πρώτο, είχαμε παίξει σε συναυλίες και φεστιβάλ και ήρθαν αλλαγές: αλλάξαμε μέλη, αλλάξαμε τον τρόπο που δουλεύουμε μεταξύ μας και συμφωνήσαμε πως το σημαντικότερο σχόλιο από τον κόσμο που μας άκουγε ήταν «πολύ ωραίοι, καμία σχέση με τον δίσκο». Νιώσαμε πως ο πρώτος δίσκος έπαψε να μας εκφράζει, πως είχε περάσει ο καιρός του και θέλαμε να βγάλουμε κάτι νέο. Κυκλοφορήσαμε σε ψηφιακή μορφή το νέο υλικό που είχαμε, το οποίο αποτελείται από τέσσερα κομμάτια ως EP και πήραμε τον χρόνο μας για να βγάλουμε τον νέο δίσκο, ο οποίος περιέχει 4 κομμάτια remastered από τον παλιό και τα 4 νέα που κυκλοφορήσαμε.

Ηρακλής: Μέσα σε έναν χρόνο άλλαξε ο τρόπος που παίζουμε και πιστεύουμε πως είναι σημαντικό να υπάρχει εξέλιξη από την μια δουλειά στην άλλη. Αυτό λειτούργησε πολύ καλά με μας, με τρόπο ψυχαναλυτικό.

Το όνομα του δίσκου είναι «7 μέρες ντροπής». Ποιανού ιδέα ήταν;

Σάκης: Ήταν δική μου ιδέα ο τίτλος. Υπήρχε το «κομμάτι 8^η μέρα» και «ντροπή» και τα κομμάτια του δίσκου ήταν 8 στο σύνολο οπότε πήγε αυτόματα η σκέψη μου εκεί μια μέρα που πίναμε μπύρες. 7 μέρες ντροπής και η 8 που δε θα είναι πια τόσο ντροπιαστική.

Δεν υπάρχουν, όμως 8 μέρες στη βδομάδα…

Νίκος: Είναι η φυγή στο μέλλον.

Ηρακλής: Είναι η μέρα που ανακαλύπτεις εσύ. Ο δίσκος έχει ένα τραγούδι για κάθε μέρα της εβδομάδας, βγαλμένα από μια διαδρομή που διανύσαμε τόσο εμείς σαν μπάντα όσο και όλοι οι άνθρωποι μέσα στην εποχή της καραντίνας. Φτιάξαμε, λοιπόν ένα αφήγημα βασισμένο σε αυτά με μια 8^η μέρα, στην οποία ο ήρωας ψάχνει να βρει και να επικοινωνήσει έναν τρόπο διαφυγής. Ο «Johnny» είναι στην 5^η μέρα, γιατί ο ήρωας μέχρι τα 5 του δεν είχε δει φως, το «Ξέρω τι έκανες εκείνο τον Δεκέμβρη»  είναι στην 6^η γιατί ο Γρηγορόπουλος δολοφονήθηκε στις 6 Δεκέμβρη και νιώθουμε πως ανήκουμε στην γενιά του Δεκέμβρη, μέχρι να φτάσουμε στην «8^η μέρα» στην οποία φέρουμε μια πρόταση για τον τρόπο που μπορούμε να απελευθερωθούμε.

Πολύ ενδιαφέρον έχουν και τα γραφιστικά δίσκου. Πώς καταλήξατε σε αυτά;

Νίκος: Τα γραφιστικά τα έκανε η φίλη μας η Φανή, η οποία κάνει κεραμικά, είναι πολύ καλλιτεχνική φυσιογνωμία και πολύ ωραίος άνθρωπος. Όταν της είπα να κάνει το εξώφυλλο του δίσκου, μου απάντησε «οκ θα κάνω κάτι. Να σου το δώσω σε πιάτο;»

Σάκης: Ευτυχώς δεν βγάλαμε σερβίτσιο 8 τεμαχίων, γιατί τελικά μας έδωσε το σχέδιο σε ηλεκτρονική μορφή.

Θα χαρακτηρίζατε τον στίχο σας πολιτικό;

Ηρακλής: Εγώ δε θεωρώ πως ο στίχος είναι διαφορετικός απ’ την μουσική που κάνουμε και έχει σημασία το αποτέλεσμα σαν ένα σώμα. Πολιτική κοινωνικής ευαισθησίας δεν ξέρω αν κάνουμε. Καλύτερα αυτό να το πει ο κόσμος. Όπως είχε πει κι ένας φίλος από τους «Ρεύμα 102» «και μόνο που παίζεις σε μια μπάντα, είναι πολιτική τοποθέτηση». Παλιότερα, ίσως να χρειαζόταν να φωνάξεις λίγο παραπάνω, να γίνεις πιο σκοτεινός, η αν κόσμος φοβόταν να του έλεγες να μη φοβάται. Τώρα ίσως πρέπει να του πεις να φοβηθεί λιγάκι παραπάνω. Να μη νομίζει πως είναι παντοδύναμος. Αυτό προσπαθούμε να σχολιάσουμε.

Σάκης: Η μουσική μας αφορά ζητήματα που βιώνουμε καθημερινά και συζητάμε μεταξύ μας.

Ηρακλής: Ακριβώς! Το κομμάτι «Περιστέρια στην οδό Μοναστηρίου» για παράδειγμά, το έγραψα με αφορμή μια δουλειά που είχα στην Μοναστηρίου και την συναναστροφή μου με γείτονες, πρόσφυγες, ανθρώπους μπλεγμένους με ουσίες…

Νίκος: Και οι χώροι που παίζαμε εξαρχής ήταν συναφείς με τον στίχο μας. Παίζαμε σε πολιτικά φεστιβάλ, αντιρατσιστικά, σε διάφορους πολιτικούς χώρους. Είναι ο κύκλος μας αυτός. Δε μας έψαχναν στο ίντερνετ και μας καλούσαν. Είμαστε οι άνθρωποι που έτσι κι αλλιώς πήγαιναν εκεί ως κοινό.

Το video clip του κομματιού «Περιστέρια στην οδό Μοναστηρίου» έχει μεγάλο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Γιατί αποφασίσατε να κάνετε αυτό το κομμάτι video clip;

Σάκης: Πιστεύουμε πως στην δημιουργία video clip στο το κομμάτι «Περιστέρια στην οδό Μοναστηρίου» συντέλεσε η συμμετοχή μας στο φεστιβάλ που διοργανώνει η «ομάδα γειτονιάς του Βαρδάρη». Είχαμε μιλήσει με κόσμο εκεί και βοηθηθήκαμε από γνωριμίες που είχαν μέσω της γειτονιάς και ρωτήσαμε αν είχαν ιδέες για χώρους, ανθρώπους και συνεργάτες για να το φτιάξουμε.

Νίκος: Μας βγήκε οργανικά να το κάνουμε. Δεν σκεφτήκαμε ποιο θα κάνουμε και επιλέξαμε αυτό. Είχαμε την τύχη να βρούμε έναν άνθρωπο να περιγράψει με λόγια τις λέξεις μας, να τον εμπιστευτούμε και να βγει ένα πολύ καλό, αισθητικά, αποτέλεσμα.

Ηρακλής: Έχει αλλάξει εντελώς και η εποχή. Οι μουσικοί, πλέον μπορεί να μη βγάλουν δίσκο αλλά να βγάλουν πρώτα τα κομμάτια τους με video clip, καθώς βρισκόμαστε στην εποχή της εικόνας. Εμείς, αν το κάναμε αυτό θα το ενσωματώναμε σαν μορφή τέχνης μέσα στο τελικό αποτέλεσμα. Δε θα κάναμε κάτι απλώς για να πάει λίγο καλύτερα. Βρήκαμε τον Αλέξανδρο Αρχοντή για τα «περιστέρια» και έκανε τρομερή δουλειά. Γνωρίζει και κινείται στην περιοχή, την οποία κατέγραψε και κατάφερε να δείξει μια εντελώς διαφορετική Θεσσαλονίκη, με πλάνα σε δρόμους που περπατάμε καθημερινά.

Χάρης: Ήταν πολύ εύκολη και η συνεργασία. Είχαμε ένα beer meeting και του περιγράψαμε πολύ σύντομα, σχεδόν επιγραμματικά τις ιδέες μας και πολύ σύντομα μας είχε έτοιμο το γράφημα.

*Οι “Ψύλλοι στ’ άχυρα” θα κάνουν παρουσίαση του νέου τους δίσκου “Εφτά Μέρες Ντροπής” 13/4 στο ΙΛΙΟΝ Plus στην Αθήνα και 18/4 στο Eightball στην Θεσσαλονίκη. Ενώ, 26/4 στο cafeSociety στο Βόλο και 27/4 στο Μπαράκι του Μύλου στην Λάρισα.