at a glance
Top

Φωκίων Μπόγρης

ψυχ-ανάγνωση ακριβή

συνέντευξη | νίκη ζερβού */* φωτογραφίες | αρχείο Φωκίων Μπόγρη

Επιτέλους καλοκαιράκι και καλοκαιράκι ίσον θερινό σινεμά και μπύρες. Μετά από μια πολύ δύσκολη χρονιά ξαναβγήκαμε απ’ τα καβούκια μας και γεμίσαμε τις θερινές αίθουσες, οι οποίες έχουν ένα υπέροχο πρόγραμμα με πρωταγωνιστή το ελληνικό σινεμά. Μια ταινία-αποκάλυψη, που έκανε Sold out σε όλες τις αίθουσες και απέσπασε τις καλύτερες κριτικές, είναι το “Πρόστιμο”. Μια νεανική ταινία, για έναν μικροέμπορο κάνναβης, τον Βαγγέλη, ο οποίος μπλέκει με την μαφία μέσω του Πέτρου, του αγοριού της αδελφής του. Μια σκληρή, ρεαλιστική ταινία, με πικρό χιούμορ και ανατροπές, που συγκλονίζει τους θεατές της.

Είχαμε την τιμή να μιλήσουμε με τον σκηνοθέτη της ταινίας, Φωκίων Μπόγρη, για τους φίλους Λευτέρη, και να έρθουμε σε επαφή με τον κόσμο του, τον κόσμο της ταινίας αλλά και τον δικό μας κόσμο, ο οποίος ωμά εξιστορείται στο “Πρόστιμο”.

Είπαμε τόσα πολλά που δε χωρούν σε μια συνέντευξη, περάσαμε υπέροχα και ανυπομονούμε για τις επόμενες δουλειές του. Και για όσους δεν έχουν δει το πρόστιμο, προλαβαίνετε. Βρίσκεται ακόμη στις θερινές αίθουσες.

Rejected: Τα λέμε από μακριά γιατί δυστυχώς δεν ήρθατε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης:

Περιμέναμε πως και πως την συμμετοχή μας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το οποίο δυστυχώς ακυρώθηκε. Είναι μια ταινία που δεν έκανε ποτέ κανονική πρεμιέρα αλλά τουλάχιστον, παραβρεθήκαμε σε πολλές προβολές και πήραμε feedback απο το κοινό. Το Φεστιβάλ, παρ’ όλα αυτά μου έλειψε γιατί κάθε Νοέμβρη είμαι εκεί.

Rejected: Η ταινία, όμως έκανε τρομερή επιτυχία. Ποια ήταν τα στοιχεία που σας έκαναν να έχετε συνεχόμενα Sold out;

Αυτό συνέβη χάρη στο word of mouth: υπήρξε κλίμα ενθουσιασμού στα Social media, όπως και από την μουσική σκήνη, αλλά και από ανθρώπους που απλά πήγαν, τους άρεσε και την πρότειναν σε άλλους. Και αυτό επειδή πρόκειται για μια ασυνήθιστη ταινία για τα ελληνικά δεδομένα. Δεν είναι ούτε εμπορικό σινεμά ούτε αμιγώς καλλιτεχνικό σινεμά. Περιέχει σε καλές αναλογίες και τα δυο παραπάνω στοιχεία και αυτή είναι η κατηγορία των ταινιών που αρέσει και σε μένα προσωπικά και αυτός είναι ο λόγος που κάνει κάποιον να θέλει να την δει. Ένας άλλος λόγος για την επιτυχία αυτή, είναι ότι η ταινία μιλάει στους νέους ανθρώπους. Είχα πάντα αυτό το παράπονο με το Ελληνικό σινεμά: Πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, δεν γινόντουσαν ταινίες που να απευθύνονται στους νέους. Δεν με πειράζει που υπάρχουν όλες αυτές οι ταινίες για την τρίτη ηλικία, είναι όμως απαραίτητο να υπάρχει και ένα σινεμά για τις ηλικίες από 18 έως 40 ετών, και να αποτελεί σημαντικό κομμάτι του Ελληνικού κινηματογράφου. Πάντως καταφέραμε να αγγίξουμε και ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, κάποιοι εκ των οποίων μας έκαναν συγκινητικά σχόλια. Για εμένα είναι μοναδική η συνύπαρξη διαφορετικών κόσμων και ηλικιών μέσα σε μια αίθουσα με αφορμή την ταινία μας.

Για εμένα είναι μοναδική η συνύπαρξη διαφορετικών κόσμων και ηλικιών μέσα σε μια αίθουσα με αφορμή την ταινία μας.

Rejected: Είπες και είδαμε πως η ταινία έχει μεγάλη απήχηση στην ραπ σκηνή. Που το βασίζεις αυτό;

Η ταινία μιλάει σε αυτούς τους ανθρώπους γιατί ασχολείται με ένα γνώριμο γι’ αυτούς περιβάλλον και υπάρχουν αναφορές σε αυτήν την κουλτούρα. Είναι φυσικά και ο Θύτης. Πέρα, όμως, απ’ αυτό με ενδιέφερε το να συνυπάρχουν διαφορετικές μουσικές «φυλές» στην ταινία: Ο Βαγγέλης προέρχεται από την 90ς γενιά των rave parties και των αντίστοιχων clubs. Οι πελάτες του είναι η νεότερη γενιά του χιπχοπ, έχουμε όμως και έναν μεγαλύτερο πελάτη που φέρνει σε παλαιοροκά. Ο Πέτρος συχνάζει σε νυχτερινά μαγαζία, υποθέτουμε πως θα ακούει σκυλάδικα. Εγώ, βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το μπλέξιμο όλων αυτών των κόσμων. Δεν ήταν η πρόθεση μου να κάνω μια χιπ-χοπ ταινία δηλαδή.  Έτσι, κι αλλιώς οι καταβολές μας έρχονται από πολλούς διαφορετικούς κόσμους. Προχθές πχ ήμουν σε ένα πανκ Live, ταυτόχρονα έχω σχέσεις και με την χιπ-χοπ σκηνή και με την μέταλ σκηνή.

Rejected: Δηλαδή, τι μουσική ακούς;

Από πάντα μου άρεσε η επιθετική μουσική, οτιδήποτε ένιωθα να «βαράει», χωρίς ομως να είναι και κανόνας αυτο. Τα πρώτα μου πολύ παιδικά ερεθίσματα στα 80s, ηταν βέβαια η ντίσκο και η ποπ εκείνης της δεκαετίας. Στις αρχές τις εφηβείας μου έμπλεξα με το μέταλ, και συγκεκριμένα με τα πιο ακραία παρακλάδια του. Άρχισα να παίζω κι εγω τα δικά μου, συμμετείχα σε καναδυό μπάντες. Αργότερα ήρθε και το ραπ. Επίσης, τρέφω μεγάλη αγάπη για τον ήχο των 70s: funk, fusion, lounge… πιο chill πραγματα δηλαδή. Και βέβαια τα soundtracks, που ειναι μαλλον το αγαπημένο μου είδος. Απο τότε που με θυμάμαι είχα στενή σχέση με την μουσική.

Rejected: Πως σου φαίνεται που χαρακτηρίζουν νεονουάρ το «Πρόστιμο»;

Ήταν ευχάριστη έκπληξη αυτός ο χαρακτηρισμός, καθώς πρόκειται για το αγαπημένο μου είδος. Βέβαια πιστεύω πως χαρακτηρίστηκε έτσι περισσότερο λόγω της ατμόσφαιράς της. Στόχος δικός μας ήταν μονάχα η ρεαλιστική προσέγγιση, χωρίς να έχουμε στο μυαλό μας κάποιο συγκεκριμένο genre. Συχνά, καθώς γράφαμε το σενάριο με τον Πάνο, λέγαμε πως «αυτό ειναι κωμωδία». Έρχεται, όμως και η στιγμή στην ταινία που κόβεται το γέλιο και αλλάζει η διάθεση. Η ταμπέλα του νουάρ μπορεί να μπήκε επειδή ο πρωταγωνιστής μας έχει παραβατικό χαρακτήρα που έλκει τα μπλεξίματα. Απ’ την άλλη εκλείπουν βασικά νουάρ στοιχεία, όπως η femme fatale πχ.

Rejected: Ποια είναι κάποια ακόμη ενδιαφέρονται πράγματα που έχεις ακούσει για την ταινία;

Ο Τζαμάλ (που αναφέραμε πριν) μου έστειλε ένα μήνυμα, λέγοντας μου πως ο αγαπημένος του χαρακτήρας είναι ο μπαμπάς του Πέτρου (Αχιλλέας Κυριακίδης). Είναι ένας ρόλος που αναφέρεται ως «μπαμπάς» και εμφανίζεται σε τρείς σκηνές της ταινίας χωρίς να μιλάει. Μου φάνηκε γαμάτο λοιπόν που κάποιος ξεχώρισε αυτόν. Σε μια προβολή μας στο «Άνεσις», κάποια παιδιά μου είπαν ότι η ταινία τους θυμίζει Abel Ferrara, το βρήκα τιμητικό επειδή πρόκεται για τον αγαπημένο μου σκηνοθέτη. Καναδυό άλλοι ανέφεραν τον Paul Schrader που αγαπώ επίσης. Ευτυχώς δεχτήκαμε και αυτά τα σχόλια, επειδή με είχαν κουράσει οι συγκρίσεις με τον Οικονομίδη, κυρίως απο κριτικούς που έμειναν στην επιφάνεια. Νομίζω τα μόνα κοινά στοιχεία μεταξύ των τελευταίων μας ταινιών, είναι κάποια πρόσωπα στο καστ. Κάποιος άλλος βρήκε κοινά στοιχεία με το “Dogman”, τα οποία βλέπω κι εγω, όμως δεν θα λεγα πως επιρρεάστηκα, γιατι όταν είδα την ταινία αυτή το δικό μας σενάριο ηταν ήδη τελειωμένο και πηγαίναμε για γύρισμα. Το κορυφαίο πάντως που άκουσα, ήταν το παράπονο ενός θεατή «πλήρωσα ολόκληρο εισιτήριο και δεν πήρα κανένα μήνυμα απο την ταινία σου, ποιο ειναι το νοημα της?»

Rejected: Η ταινία βασίζεται σε πραγματικά πρόσωπα. Πέρα από τον πρωταγωνιστή, τον Βαγγέλη, έχεις γνωρίσει και τον  πραγματικό Πέτρο, τον «κακό» της ταινίας;

Ευτυχώς δεν γνώρισα ποτέ τον πραγματικό «Πέτρο», είχα όμως λεπτομερείς περιγραφές αυτού του ατόμου. Ακόμα και φωτογραφικό υλικό που χρησιμοποίησα ως αναφορά για το ντύσιμο και το όλο στυλ του. Πέρα απο αυτό βασίστηκα πολύ και στον πρώην γείτονά μου, που είχε επαφές με τον κόσμο της νύχτας. Όλη η τοξικότητα του Πέτρου προέρχεται από εκείνον- έναν άνθρωπο άξεστο και χυδαίο. Ο πραγματικός Πέτρος δεν πιστευω να έχει δει την ταινία. Το πιθανότερο είναι να βρίσκεται στην φυλακή.

Rejected: Με το που βγήκε το πρόστιμό και οι μαφιόζικες καταστάσεις τις οποίες αναφέρει, έχουμε έξαρση των μαφιόζικων χτυπημάτων και δολοφονιών στην χώρα μας. Πως το σχολιάζεις αυτό;

Για την εξαρση αυτή ευθύνεται το καθεστώς που μας κυβερνά. Στο ‘Πρόστιμο» πάντως, τα όπλα (όπως και τα ναρκωτικά) αποτελούν ντεκόρ. Δεν πέφτει ποτέ πιστολίδι γιατί θέλαμε να κρατήσουμε τα πράγματα απολύτως πιστευτά, να είναι δηλαδή ιστορία της διπλανής πόρτας και όχι action ταινία. Ο gangster που υποδύεται ο Σταθης Σταμουλακάτος παραείναι small-time για να πάει να πατήσει την σκανδάλη ο ίδιος, παρόλα αυτά μπορεί να σου βρει ένα όπλο αν του το ζητήσεις.

 

Rejected: Στην ταινία συμμετέχει ο ράπερ Θύτης, ο οποίος έχει δεχτεί σφοδρή κριτική και προγενέστερους στίχους του που χαρακτηρίστηκαν σεξιστικοί. Το έργο μας είναι ο χαρακτήρας μας;

Όπως σου είπα, μεγάλωσα με ακραία μουσική και με στίχους πολύ χειρότερους απο αυτούς του Θύτη. Άκουγα όλες αυτές τις μουσικές και στην συνέχεια έβλεπα η διάβαζα συνεντεύξεις με τα συγκροτήματα:  Αυτά τα άτομα δεν είχαν τίποτα το βίαιο, ουτε εκφράζονταν στις συνεντεύξεις όπως στα κομμάτια τους. Μου άρεσε αυτό. Ποτέ δεν έδινα μεγάλη βάση στον στίχο έτσι και αλλιώς.  Οι μπάντες αυτές λοιπόν έκαναν άρρωστη μουσική, με μοναδικό σκοπο την εκτόνωση, και απο κει και περα σου έλεγαν “don’t try this at home”.  Αν όλοι αυτοί που έχουν πει ακραία πράγματα στα κομμάτια τους, τα έκαναν πράξη, τότε θα είχε γεμίσει ο κόσμος δολοφόνους, σαδιστές και βιαστές. Τώρα όσον αφορά τον Θύτη, έχει αφήσει αρκετά χρόνια πίσω του τα προσβλητικά κομμάτια και οι στίχοι του πλέον εστιάζουν αλλού. Δεν είναι δηλαδή αυτός ο άνθρωπος που πολλοί θέλουν να πιστεύουν. Ίσα, ίσα τσαλακώνεται μέσω του ρόλου του και αυτό είναι προς τιμήν του. Τον ενδιέφερε να μπλεχτεί στην δημιουργική διαδικασία του σινεμά και να λειτουργήσει σαν πραγματικός ηθοποιός, πράγμα που δεν θα δεχόντουσαν πολλοί ράπερ.

Rejected: Στην ταινία σου βλέπουμε και πολύ ενδιαφέροντες γυναικείους ρόλους. Τι θέλατε να πετύχετε με την ανάδειξή τους ;

Χαίρομαι που το βλέπεις. Μας ενδιέφερε οι γυναίκες στην ταινία να έχουν δυναμικό ρόλο και να μην στέκονται παθητικές στα γεγονότα. Όλοι οι γυναικείοι χαρακτήρες μας, σηκώνουν το ανάστημά τους και έχουν δυνατές προσωπικότητες.

Rejected: Τι ετοιμάζεις για το μέλλον;

Δεν ξέρω. Είναι δύσκολο το τοπίο του κινηματογράφου στην Ελλάδα και ανησυχώ για το τι μου επιφυλάσσει το μέλλον. Από παραγωγούς έχω φάει μόνο άκυρα, είτε πρόκειται για δημόσιους είτε για ιδιωτικούς φορείς. Σε όλους φαινόταν ενδιαφέρον το «Πρόστιμο», όλοι όμως μου έκλεισαν τελικά την πόρτα. Δεν ξέρω αν μία επιτυχία έχει την δύναμη να το αλλάξει αυτο. Έχω πάντως μια συγκρατημένη αισιοδοξία και είμαι χαρούμενος με το αποτέλεσμα της ταινίας, όμως δεν σου κρύβω πως είμαι πολύ σκεπτικός για το επόμενο βήμα. Δεν είμαι αυτός που χαίρεται. Σκέφτομαι όλα αυτά που πέρασα μέχρι να ολοκληρωθεί η ταινία και να φτάσει τελικά στο κοινό της. Προετοιμάζομαι για τις δυσκολίες που έρχονται. Δεν θέλω να είμαι χαρούμενος και να πέσω μια μέρα απο τα σύννεφα.