at a glance
Top

Οι σημειώσεις του Χρήστου Θεοδωρίδη

κείμενο | χρήστος θεοδωρίδης */* φωτογραφίες | αρχείο χρήστου  */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

Ναι, δε θα σου κρυφτώ...

“Now in Vienna there’s ten pretty women / There’s a shoulder where Death comes to cry“. Αποφασίζω αυτή η αρχή να ανήκει στον Leonard Cohen, που ακούω αυτή τη στιγμή και άκουγα όλο το καλοκαίρι που πέρασε. Ένα καλοκαίρι εξαιρετικά δύσκολο, όχι λόγω του “Ριχάρδου” που μπήκε ήσυχα και ωραία στη ζωή μου -σαν αυτούς τους τύπους που καμιά φορά γνωρίζεις και λες “ρε σα να τον ξέρω από πάντα”. Η μία σκέψη στριμώχνεται δίπλα σε άλλες και μια από αυτές είναι όταν τον πρωτοδιαβάζαμε, που έβρισκα τον εαυτό μου να κλαίει και να λέει δεν γίνεται, τι έχει αυτό το έργο και πέφτει έτσι βίαια πάνω μου. Να επιστρέψω στη δυσκολία του καλοκαιριού. Όχι λοιπόν λόγω των επίμονων δοκιμών, όχι λόγω της αυστηρής μελέτης, όχι λόγω των αστοχιών που σε περιμένουν πάντα στη γωνία -στα οικονομικά δε θα σταθώ, τα ΄θελα και τα ΄παθα-, αυτό το πιο ζεστό φθινόπωρο που έζησα Ιούνιο με Αύγουστο ήταν λόγω των αναγκαστικών παραδοχών που πρέπει να κάνει κάποιος άνθρωπος στη ζωή του κάποια στιγμή. Ναι, δε θα ζήσεις για πάντα. 

Το ρολόι χτυπάει συνέχεια. Σα να βλέπω ταυτόχρονα εκατομμύρια ανθρώπους στη γη να ρωτάνε ο ένας τον άλλο.Τι ώρα είναι; 

Να ρωτάνε για ραντεβού, δουλειές, συναυλίες, ξυπνήματα και όχι για το χρόνο που μας μένει σε όλους. Ναι, δε θα έχεις τους ανθρώπους που αγαπάς πάντα δίπλα σου. Ο φρέσκος χαμός του αγαπημένου μου πατέρα, μου το έκανε ξεκάθαρο. Και είναι οκ. Και είναι σοφό που είναι έτσι. Ναι, δε θα ζήσεις πάντα όπως εσύ επιθυμείς. Είναι πολύ σκληρό να καταφέρεις να αποδεχτείς ότι δε θα γίνεις ποτέ αυτό που πραγματικά ήθελες -το λέει και η Λέιρε σ’ αυτήν την καταπληκτική ταινία, το “Piedras”.

“If you are the dealer, let me out of the game / If you are the healer, I’m broken and lame / If thine is the glory, mine must be the shame”. Επιμένει ο Cohen. Κι αντί λοιπόν να ενωθούμε σε αυτήν τη μόνη πραγματική αγωνία, έχουμε βαλθεί να βυθίζουμε το μαχαίρι στη σάρκα του άλλου. Του υποδεέστερου άλλου, του μικρού άλλου, του άλλου που είχε την ατυχία να είναι ο άλλος και όχι εγώ. Ας βρίσουμε λοιπόν, ας σπρώξουμε, ας κοροϊδέψουμε, ας σκοτώσουμε ελεύθερα, ας βρούμε κι άλλα μικρά εγώ να μεγαλώσουμε το κυρίαρχο εγώ και να αποκλείσουμε το μικρότερο άλλο. Ας κάψουμε το τελευταίο δέντρο, ας πατήσουμε με το φορτηγό το τελευταίο παιδί που παίζει, ας κλείσουμε το τελευταίο σχολείο , ας πνίξουμε τον τελευταίο άνθρωπο στις υπέροχες μεσογειακές θάλασσες, ας μαζευτούμε σε γειτονιές να γίνουμε το πλάσμα που σκοτώνει τον τελευταίο που τολμά να είναι άλλος. Ας γίνουμε οι μεγαλύτεροι ηλίθιοι της Ιστορίας. Τίποτα δε μας σταματά αφού εκεί μας οδηγεί η εντροπία. Δεν πειράζει γιατί θα βρεθεί ο Θεός μας να μας βάλει εκεί που του έχουμε πει να μας βάλει όταν πεθάνουμε.

 

“A million candles burning for the help that never came”.  Κάθε εγώ είναι άλλος για κάποιο εγώ.

“Give me back the Berlin wall / give me Stalin and St Paul / I’ve seen the future, brother: it is murder. “ Για αυτό τελικά είχα κλάψει όταν άκουσα τα παιδιά της “Ορχήστρας” να διαβάζουν τον “Ριχάρδο” για πρώτη φορά. Έναν “Ριχάρδο” που πέρασε από πολλά κύματα, πολλές αναβολές, πολλές αλλαγές, το τελευταίο κεφάλαιο μιας ιστορίας που ασχολούμαι τα τελευταία δύο χρόνια, της ιστορίας των “πολέμων των Ρόδων”, όλοι οι “Ερρίκοι” του Σαίξπηρ, όλοι οι “Ριχάρδοι” του, όλοι οι “Εδουάρδοι” του και όλες αυτές οι καταπληκτικές γυναίκες του, που κάνουν πολλά περισσότερα από το να περιμένουν τον άντρα τους να γυρίσει από τον πόλεμο. Σαν κι αυτές θα περιμένω μόνο όσο χρειαστεί. Δε θα μου γλιτώσει, θα το κάνω κάποια μέρα μια μεγάλη ενιαία 12ωρη παράσταση, αλλά μια μικρή επίσκεψη σε αυτόν τον ωραίο κόσμο αυτού του William, του Βασιλάκη μας πια.

 

“Yes and lover, lover, lover, lover, lover, lover, lover come back to me.” Μιλώντας για επισκέψεις. Επίσκεψη, μια τελευταία αγαπημένη λέξη. Επίσκεψη στον κόσμο ενός άλλου ανθρώπου που είχες την τύχη να γνωρίσεις κάποια στιγμή, επίσκεψη στο λόγο ενός αγαπημένου συγγραφέα, επίσκεψη στις συνήθειες ενός χαρακτήρα που μελετάς, επίσκεψη στο σπίτι ενός παλιού φίλου που ξεκινάς για καφέ και γίνεται αρμένικη η βίζιτα και καταλήγεις να χορεύεις στις 5 το πρωί έχοντας φάει 3 πίτσες. Επίσκεψη σε μια πόλη ξανά, επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη. Κάθε φορά που έρχομαι νιώθω ότι δεν έχω τίποτα να φοβάμαι εδώ.-ξέρω ότι δίνω τεράστια λαβή στους φίλους μου αυτή τη στιγμή που ακόμη με κοροϊδεύουν, όταν τους έλεγα ότι είναι πιο πράσινη η πόλη από την Αθήνα. Επίσκεψη στο σπίτι και την οικογένεια που σε μεγάλωσε. Τις προάλλες σε μια πρόβα είδα την μητέρα του “Ριχάρδου” να έχει την ανάγκη να τον φτιάξει, να τον αναμορφώσει, να τον κάνει κατάλληλο για τον κόσμο έξω, βίαια, μανιασμένα σα να προσπαθεί να τον βάλει ξανά μέσα της. Αυτό μου θυμίζει τώρα που το σκέφτομαι αυτή η επίσκεψη στην πόλη. Να έχεις κι εσύ με τη σειρά σου την ανάγκη να κουλουριαστείς μέσα σε κάτι οικείο ολόδικό σου και να προσπαθήσεις να ξεχάσεις τον τρόμο που βλέπεις παντού.

Συχνά σκέφτομαι. Δεν κάνουμε και τίποτα σπουδαίο τελικά με την Τέχνη. Δεν σώζουμε κάποια ζωή, κάποιου ανθρώπου ή κάποιου ζώου. Αρεσκόμαστε να λέμε ότι δύναται η ουσιαστική και ειλικρινής Τέχνη να αλλάξει τις ιδέες, να αλλάξει τον άνθρωπο και τον κόσμο. Δεν ξέρω αν το κάνει τελικά -έχω βάσιμες υποψίες για το αντίθετο- αλλά σε αυτήν την αχαλίνωτη πορεία στη φθορά, το σημαντικό έγκειται στην πρόθεση, στην ανάγκη για το αποτέλεσμα που μπορεί ποτέ να μην έρθει αλλά εσύ δεν μπορείς παρά να την έχεις, να τη φροντίζεις, να την γυαλίζεις και να την κάνεις όλο και πιο ειλικρινή. Αυτήν την ανάγκη. Μπορεί κάποιος να το παρατηρήσει αυτό και να συνεννοηθείτε για κάποια λεπτά. Μπορεί να μην του αλλάξεις τη ζωή και τις ιδέες, τα χρόνια ή τους μήνες του. Μπορεί να του αλλάξεις μία μέρα όμως, ή μια ώρα. Και είναι οκ. Και είναι σοφό που είναι έτσι. 

 

“And Jesus was a sailor /  When he walked upon the water / And he spent a long time watching / From his lonely wooden tower / And when he knew for certain / Only drowning men could see him / He said “All men will be sailors then / Until the sea shall free them” Προσπάθησα να τον μεταφράσω τον Leonard αλλά δεν υπάρχει ελληνική λέξη που να νικάει αυτό το υπέροχο sailor. Όλοι -λέει- είμαστε sailors, μέχρι κάποια στιγμή η θάλασσα να μας ελευθερώσει. 

* «Η Τραγωδία του Βασιλιά Ριχάρδου του Τρίτου» 3 και 4 Οκτώβρη στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, σε σκηνοθεσία Χρήστου Θεοδωρίδη, από την Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων.