at a glance
Top

Χρύσα Παπά

στάση Αμπελόκηποι

συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | κωστής χατζής

“Γνώρισα το συγγραφέα Γιάννη Καλπούζο, μέσω φίλων, τυχαία και μου είπε για το μονόλογο “Σέρρα”. Το ίδιο διάστημα, μιλούσα με το Σωτήρη Χατζάκη, για μία άλλη δουλειά κι όταν ο Γιάννης Καλπούζος μου έστειλε το κείμενο, πρότεινα στο Σωτήρη να το διαβάσει και συνηγόρησε στο να ανεβάσουμε αυτή τη παράσταση. Αυτό το κείμενο, μας καταδεικνύει πως η ιστορία- δυστυχώς-  επαναλαμβάνεται. Υπάρχει πάντα ένας “Γαληνός Φιλονίδης” με άλλο όνομα, το ζούμε σήμερα με πόλεμους σε κοντινές χώρες. Η ιστορία, δυστυχώς, κάνει κύκλους. Και δυστυχώς, δεν μαθαίνουμε από την ιστορία. Κι αν μιλάω γενικά, πιστεύω ότι υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις ανθρώπων που μαθαίνουν από την ιστορία. Το πρόβλημα παραμένει στη πλειονότητα των ανθρώπων. Δεν μαθαίνουμε. Η ιστορία του “Γαληνού Φιλονίδη” ανακυκλώνεται…κι αν αλλάξουμε το λαό, και μιλήσουμε- για παράδειγμα- για την Ουκρανία, την ίδια ιστορία θα πούμε”…Η Χρύσα Παπά στο rejected

 

“Ο πατέρας μου είναι Πόντιος, η μάνα μου είναι από τη Θράκη, αλλά σα να είμαι μεγαλωμένη εξ ολοκλήρου Πόντια. Κάπως, τα ήθη και τα έθιμα του πατέρα μου, είναι πιο έντονα. Μικρή άκουγα ποντιακά τραγούδια, πηγαίναμε σε ποντιακά γλέντια με χορούς, άκουγα τους παππούδες μου να μιλάνε ποντιακά. Αλλά, δεν είναι ο λόγος που έκανα αυτή τη παράσταση. Ασυνείδητα, κάπως “ήρθε”. Υπάρχει ένας ρυθμός κι ένας καημός στις μελωδίες του Πόντου. Είναι σα τη ζωή….ένα “αχ” και ένας ρυθμός που η ζωή συνεχίζεται, ότι κι αν σε βρει. Υπάρχει στη ψυχή και τη μουσική των Ποντίων, όπως και όλων των Ελλήνων, κάτι που σε γεμίζει αισιοδοξία. “Πατώ γερά τα πόδια μου στη γη, για να ανυψωθώ”, όπως είναι ο χορός Σέρρα, ο Πυρρίχιος, Υπάρχει και πόνος στη μουσική, γιατί-όπως προείπα- υπάρχει και στη ζωή. Μα, με ένα τσαμπουκά που λες και εσωτερικά φωνάζει στον άνθρωπο: “θα ζήσουμε και θα τα καταφέρουμε”. Αυτό είναι βασικό “συστατικό” των Ελλήνων”.

Well she's all you'd ever want,
She's the kind they'd like to flaunt and take to dinner.
Well she always knows her place.
She's got style, she's got grace, She's a winner.

“Υπάρχουν πολλά σημεία στη παράσταση που με συγκινούν. Κάποια, ενίοτε, με συγκινούν παραπάνω και ξαφνιάζω ως κι η ίδια. Η “Σέρρα” είναι ένα ταξίδι μιάμισης ώρας, που το κάνω μαζί με τους θεατές. Ωστόσο, υπάρχει μια σκηνή που με συγκινεί βαθιά, από τη πρώτη πρόβα ως την επόμενη παράσταση, κάθε φορά. Η στιγμή που η “Λεμονιά” συναντιέται με το πατέρα της, μετά από 19 χρόνια. Οι λόγοι, που δεν είχαν συναντηθεί, είναι προσωπικοί- της οικογένειας, με χωρισμούς που είχαν προκύψει- και εξορίας. Ύστερα από 19 χρόνια, ενώνουν ξανά το νήμα. Και το πιάνουν από εκεί που το άφησαν. Αυτή είναι μια στιγμή και μια σκηνή, που πάντα με συγκινεί. Με ρωτάς, αν ξεχνάμε τις ρίζες μας και πως αφουγκράζομαι γύρω μου ότι συμβαίνει….Θα σου πω τί κατάλαβα για μένα και τί παρατηρώ. Όσο μεγαλώνω, ευτυχώς, (είναι η δουλειά μου; τα ερεθίσματα; ότι έχω πάρει από την οικογένεια μου;ο χαρακτήρας μου;) προσπαθώ να συνδέομαι με τις ρίζες μου. Κι όταν λέω ρίζες, δεν αναφέρομαι μόνο στη καταγωγή. Ρίζες είναι οι άνθρωποι με τους οποίους έχω συνδεθεί στη ζωή μου, οι φίλοι είκοσι χρόνων, η οικογένεια μου, τα θέλω και τα πιστεύω μου. Το προσπαθώ και βλέπω κι άλλους ανθρώπους που από κάπου έχουν επηρεαστεί, να κάνουν το ίδιο. Όσο περνάνε τα χρόνια κι αλλοιωνόμαστε σαν άνθρωποι, ενώ το διαδίκτυο παίζει σημαντικό ρόλο και φτιάχνει ένα γρήγορο τρόπο ζωής, αρχίζουμε -όχι να ξεχνάμε-αλλά να μη προλαβαίνουμε να σκεφτούμε. Για να ξεχάσουμε, σημαίνει ότι έχουμε έρθει σε μια επαφή-“κάτι γίνεται”. Δεν προλαβαίνουμε. Οπότε, αλλάζει η ζωή μας με τα χρόνια…ο ρυθμός της πόλης…κάτι τέτοιο υποψιάζομαι-δεν ξέρω σίγουρα, να σου πω…Εύχομαι και νομίζω πως, άνθρωποι που είναι μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, είναι σε καλύτερη επαφή με τις ρίζες. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής με βασική επιρροή το διαδίκτυο, μας αποσυντονίζει από την επαφή με τις ρίζες. Το ΄χει πει, εξαιρετικά ο Καλπούζος στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, “πας μπροστά, αν δεν ξεχνάς από που έρχεσαι”…Αυτό είναι κάτι τόσο γενικό, και τόσο ειδικό, για το καθένα μας”.

Well she's never in the way
Always something nice to say, Oh what a blessing.
I can leave her on her own
Knowing she's okay alone, and there's no messing.

“Με το που ήρθα Θεσσαλονίκη, πριν πάω στο θέατρο ΑΥΛΑΙΑ για τις πρόβες, πήγα στους Αμπελόκηπους, που είναι το μέρος και οι άνθρωποι που μεγάλωσα. Τί ωραίο έχουν οι Αμπελόκηποι, πέραν αυτών; Με ρωτάς και χαμογελάω! Ζω χρόνια στην Αθήνα και είναι φορές που οι εικόνες αυτές, μου λείπουν. Για μένα, οι Αμπελόκηποι έχουν τη μυρωδιά και την αίσθηση των παιδικών μου χρόνων. Της μετεφηβείας. Μνήμες αναζήτησης και φλόγας για το τί θα κάνω παρακάτω,πως θα συνεχίσω τη ζωή μου. Θα μοιράσω αυτές τις μέρες στους Αμπελόκηπους και τους Νέους Επιβάτες, που είναι το χωριό της μαμάς μου και πλέον οι γονείς μου μένουν, μόνιμα. Αχ, οι Νέοι Επιβάτες είναι όλα τα παιδικά μου καλοκαίρια! Κάποια όνειρα της “μικρής Χρύσας ” έγιναν, και γι αυτό είμαι ευτυχής. Ευτυχής και ευγνώμων. Ακόμα και αν χρειαζόταν να πάρω μια απόφαση στη ζωή μου, ακόμα και να ασχοληθώ με κάτι άλλο, γιατί δεν μου αρέσει να λέω “ποτέ” για το οτιδήποτε, είμαι ικανοποιημένη”.

Η πρώτη παράσταση που είδα ως θεατής και με “ταρακούνησε”, ήταν στο Δημοτικό Θέατρο Αμπελοκήπων, την “Ηλέκτρα” από μια θεατρική ομάδα, ένα Σάββατο απόγευμα που είχα πάει μαζί με τις συμμαθήτριές μου. Κάπου, Γ΄ Γυμνασίου, θα ήμουν…είχα αρχίσει ήδη να καψουρεύομαι το θέατρο μέσα από βιβλία που διάβαζα. Αυτή ήταν η πρώτη παράσταση που είδα. Θυμάμαι πως έβλεπα τους ανθρώπους που έπαιζαν πάνω στη σκηνή και λες και στα δικά μου μάτια “φορούσαν φωτοστέφανο”. Πώς βλέπεις ένα όνειρο και έχει γύρω φως; Εκεί. Εκεί “έκλεισε” για μένα. Μετά από πολλά χρόνια, συνάντησα τον άνθρωπο που το είχε σκηνοθετήσει, και του εκμυστηρεύτηκα πως είχα δει τη παράσταση του κι έτσι αποφάσισα να γίνω ηθοποιός. Στη σχολή Ροντίδη που σπούδασα, τόσο ο ίδιος, όσο και καθηγητές όπως η Σοφία Λάππου, μας μετέδωσαν την αγάπη και το πάθος τους, για το θέατρο. Όπως και τον ηθικό τρόπο αντιμετώπισης στο επάγγελμα, που θέλει πολύ σεβασμό και δουλειά.Θέλει πάρα πολύ δουλειά….δεν τελειώνει η δουλειά”.

Well she never asks for very much and I don't refuse her.
Always treat her with respect, I never would abuse her.
What she's got is hard to find, and I don't want to lose her
Help me build a mountain from my little pile of clay.
Hey, hey, hey.

“Οι γονείς μου λένε, πως σα παιδί, δεν ακολουθούσα το “κάνε αυτό που πράττουν κι όλοι οι άλλοι”. Σα παιδί έλεγα “δεν με νοιάζει οι άλλοι τι κάνουν, εγώ θέλω να κάνω αυτό”. Δεν ακολουθούσα τι μόδα, είτε ήταν να πάμε να δούμε τη τάδε ταινία, είτε ένα ρούχο τάδε να φορέσω. Ήμουν πάντα αντιδραστική στη πάσης φύσεως “μόδα της μάζας”. Αυτό παραμένει στοιχείο του χαρακτήρα μου κι έτσι πορεύθηκα στο επάγγελμα, από όταν κατέβηκα στην Αθήνα, ως σήμερα. Ήθελα στο θέατρο να κάνω τα πράγματα, με τη δική μου οπτική στις επιλογές. Τα “όχι” για άλλου τύπου θεάματα και θεατρικά σχήματα, ειπώθηκε, αρκετές φορές. Να ακολουθείς το δικό σου δρόμο, ήταν ζόρικο. Αλλά, υπήρξα και πολύ τυχερή στο επάγγελμα, σε συνεργασίες και προτάσεις που είχα. Από “τα Μυστικά της Εδέμ” ως τη “Γη της Ελιάς”, τί έχει αλλάξει; Πλέον, είναι μεγαλύτερη η ταχύτητα των πραγμάτων, αλλά κάνω περισσότερη δουλειά-περνώντας τα χρόνια, μαθαίνω τη δουλειά. Ελπίζω ότι έχω εξελιχθεί στα χρόνια…ανέφερες τα “Μυστικά της Εδέμ”, που εκεί έμαθα να κάνω τεχνικά τηλεόραση. Έμαθα και μαθαίνω, πως δεν πρέπει να σταματώ να εκπαιδεύομαι. Δεν σταμάτησα να ασκώ το σώμα μου, να κάνω μαθήματα ορθοφωνίας, να μελετώ σε σχέση με την υποκριτική…αυτά δεν σταματάνε. Αλλά είναι και δικό μου αυτό…δεν μου αρέσει-ούτως ή άλλως-να σταματάω….”δεν το ΄χω” με το ρήμα “επαναπαύομαι”, από χαρακτήρα”.

“Πολλοί οι σταθμοί στη πορεία μου…ξεχωριστός-που μου ζητάς, να αναφερθώ, είναι ο Δάνης. Ο Δάνης Κατρανίδης. Ο Δάνης, μου έδωσε ένα πολύ ωραίο “σπρώξιμο”, προτείνοντας μου, αυτός κι εγώ να παίξουμε “Το παιχνίδι της μοναξιάς”. Ένα έργο για δύο ηθοποιούς. Ο Δάνης πίστεψε σε μένα, γιατί κάτι είδε σε μένα και τον ευγνωμονώ. Έμαθα μαζί του, πολλά πράγματα για τη δουλειά. Ξέρεις τί είναι, δύο άνθρωποι “να κρατάνε” μια παράσταση για ενάμιση χρόνο, με ολόκληρη χειμερινή σεζόν στην Αθήνα, μίνι περιοδεία το καλοκαίρι, κι άλλη μισή σεζόν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη; Ο Δάνης είναι κεφάλαιο και “σκαλοπάτι” στη πορεία μου. Στο σήμερα, το “Σέρρα” αισθάνομαι ότι ήρθε στη ζωή μου, σε σχέση με τη δουλειά μου, σε μια στιγμή που νιώθω -θεατρικά- πιο ολοκληρωμένη”.

Well she knows what I'm about,
She can take what I dish out, and that's not easy,
Well she knows me through and through,
She knows just what to do, and how to please me.

“Αν η Θεσσαλονίκη έχει- θεατρικά-“ταβάνι”; …Η Θεσσαλονίκη, είναι πόλη που την αγαπώ-“λιώνω” και μόνο που τη σκέφτομαι, δεν έχει τις ευκαιρίες που σου δίνει η Αθήνα. Έφυγα από τη Θεσσαλονίκη, γιατί τα πράγματα είναι πολύ περιορισμένα. Όχι ότι καλλιτεχνικά είναι υποδεέστερη. Ούτε καν! Η Θεσσαλονίκη γεννά πολιτιστικό προϊόν σε όλο το φάσμα, ταινίες, μουσική… ακόμα και τηλεοπτικά….στην ΕΤ3, η εκπομπή “Ελλήνων δρώμενα”, για μένα, είναι η καλύτερη εκπομπή που έχει περάσει από την ελληνική τηλεόραση. Μα, για να βιοποριστείς και να εξελιχθείς ως ηθοποιός, δυστυχώς, χρειάζεται να πας στην Αθήνα. Θα μπορούσε να ανοίξει περισσότερο η “αγορά” της Θεσσαλονίκης, πέραν του Κρατικού….σα να μην το θέλει…εντωμεταξύ υπάρχει μεγάλο θεατρόφιλο κοινό στη Θεσσαλονίκη που στηρίζει και “no name” παραστάσεις, που δεν έχουν τη “ταμπέλα” του αθηναϊκού θιάσου”.

Yeah yeah yeah She's a Lady
Listen to me baby, She's a Lady
Whoa whoa whoa, She's a Lady

“Κι όταν γίνει η πρεμιέρα, στο θέατρο ΑΥΛΑΙΑ, και δω φίλους και γνωστούς, στη μοναχική βόλτα στη Θεσσαλονίκη, θα πάω στη Παραλία. Στη θάλασσα θα κοιτάξω. Την εκτίμησα, χρόνια μετά που έφυγα από τη πόλη. Το πρώτο πράγμα που θέλω, είναι να πιω ένα καφέ στα στέκια τα παλιά….στο “Θερμαϊκό”, να χαζεύω το απέραντο του γαλάζιου. Θα περάσω έξω από το “Φλου”…εκεί που τα βράδια, ως φοιτήτρια, έκανα τα πρώτα μου όνειρα για το επάγγελμά μου…η ορμή και τα νιάτα μας….είναι υπέροχη η πόλη μας….δεν ξέρω, είσαι από τη Θεσσαλονίκη; Δεν είμαστε τυχεροί να έχουμε ζήσει αυτή τη πόλη;”…