Το ραδιόφωνο είναι πολλές φωνές. Νόμιζα ότι είναι τραγούδια. Λάθος μου…γέρασα, για να καταλάβω ότι το ραδιόφωνο δεν είναι τραγούδια, λα λα λα, ώπα ντέρτια και ενημέρωση. Το ραδιόφωνο είναι άνθρωποι. Φωνές κρυμμένες πίσω από μικρόφωνα. Το ραδιόφωνο είναι άνθρωποι και οι επιλογές τους. Τα τραγούδια τους, ένα- δυο σχόλια ανάμεσα σε αυτά, όσα λένε για την παρέα που σου κρατάνε και άλλα περισσότερα που υπονοούν. Πίσω από τις λέξεις. Ανάμεσα στις παρενθέσεις.  Όπως τα λέει η Σαπφώ…

“Η πρώτη μου εκπομπή ήταν στη σχολή, ήμουν φοιτήτρια και έκανα εκπομπή στο ραδιόφωνο της σχολής, μαζί με τον φίλο και συγκάτοικο μου, Θάνο. “Παντρεύαμε” ποίηση με μουσική. Δεν θυμάμαι την πρώτη εκπομπή που έκανα, αλλά κάποιους στίχους από ποιήματα. Και κάθε φορά που τους βρίσκω μπροστά μου, με συγκινούν. “Αν είναι να πεθάνεις, πέθανε αλλά κοίτα να γίνεις ο πρώτος πετεινός μέσα στον Άδη”;…του Ελύτη. Ο Λειβαδίτης, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Σαχτούρης ήταν οι ποιητές που, έργα τους, τα δέναμε με μουσικές. Τι ωραία εποχή”…

Η Σαπφώ είναι η αγαπημένη ραδιοφωνική παραγωγός του κολλητού μου, του Τάσου. Τα απογεύματα, στο σπίτι τους, στη Καλαμαριά, δεν έχαναν εκπομπή της. Εκεί, άκουσα πρώτη φορά, μια φωνή με κάτι διαφορετικές  μουσικές επιλογές και μια ζεστασιά φωνής που σε μαγνήτιζε. Αδύνατο να κλείσεις το ραδιόφωνο. Και έτσι, μπήκα σε έναν αλλιώτικο κόσμο. Ακούω πολύ ραδιόφωνο, μακάρι να άκουγα κάθε λεπτό του 24ώρου. Και έχω αγαπημένες φωνές στο ραδιόφωνο. Αλλά, έχω και την Σαπφώ. Μια εξαίρεση στο κανόνα, ενός θηλυκού που κάνει ραδιόφωνο πρώτα με τη καρδιά. Και ύστερα, με όλα τα άλλα υλικά…

“Το ραδιόφωνο για μένα, είναι κάτι σαν μικρή απόδραση. Να ξεφύγω για λίγο. Αλλά όχι να ξεφύγω, με την έννοια να ξεχάσω..Νομίζω, πως όλοι μας έχουμε ανάγκη την χαλάρωση,οι ρυθμοί μας ειναι εξουθενωτικοί,οι φωνες γύρω μας δυνατές..έτσι λοιπόν θα ήθελα η εκπομπή να είναι σαν άγγιγμα και όχι σαν ακόμη μια εισβολή!

Για μένα το ραδιόφωνο είναι ποίηση και  μ’ αρέσει όταν ζω ποιητικά…

–Τί σημαίνει ζω ποιητικά;

– Ζει κάποιος ποιητικά, κατά την δική μου άποψη, όταν αντιλαμβάνεται τις λεπτές αποχρώσεις της ζωής, την ουσία της. Είναι ένας άλλος κόσμος που παλεύει να αντισταθεί στον πραγματικό, αυτή η άνιση μάχη για μενα είναι ποίηση. Φυσικά, ο άνθρωπος που ζει έτσι, πληρώνει κι ενα κόστος, νιώθει λίγο ξένος…

– Γιατί “ξένος”;

– Ξένος, γιατί γνωρίζει ότι οι λέξεις δεν έχουν το ίδιο βάρος για όλους και οι έννοιες δεν έχουν την ίδια σημασία. Πώς, λοιπόν, να επικοινωνήσει; Φυσικά το σπουδαίο σε αυτή τη ζωή, είναι που συναντάς ανθρώπους που μιλούν την ίδια γλώσσα με σένα και δημιουργείς μαζι τους βαθιές και ουσιαστικές σχέσεις”…

Η Σαπφώ έχει ένα αξιακό σύστημα που δεν το “μεταθέτει”. Δεν το τροποποιεί. Μια εκπομπή της να ακούσεις, το κατανοείς…

“Όχι, τις αξίες μου δεν τις διαπραγματεύομαι αλλά κάποιες απόψεις μου βρίσκονται υπό αναθεώρηση. Έχω σχεδόν εμμονή με την ευγένεια,  δεν αντέχω τους αγενείς ανθρώπους. Και μάλιστα, όσο μεγαλώνω, λειτουργώ και αυτόματα. Δεν λέω μέσα μου, “αυτός τώρα είναι αγενής”. Άμεσα ο εαυτός μου λειτουργεί, δίχως κανέναν δεύτερο μηχανισμό σκέψης και δεν υπάρχει στο οπτικό μου πεδίο.Ήταν σχεδον τυραννικό για μένα παλιότερα να βρίσκομαι ή να μιλάω τηλεφωνικά με τέτοιους ανθρώπους με εξαντλούσε, με παίδευε πολύ”..

Το “Οι ελεύθεροι και οι ωραίοι ζουν σε κάποιες “φυλακές””…είναι ένα από τα τραγούδια που χαρακτηρίζει τις εκπομπές της…

“Αγαπημένο τραγούδι και δικό μου και του κόσμου, του Μάνου Ελευθερίου και του Σταύρου Κουγιουμτζή. Νομίζω πως οι περισσότεροι ταυτιζόμαστε με αυτό το τραγούδι…Η λέξη “ελευθερία” με χαρακτηρίζει και με καταδιώκει. Με την ελευθερία μου, έχω ένα θέμα. Όχι μόνο με την δική μου ελευθερία, αλλά και των άλλων…Οπότε, καταλαβαίνει γιατί παίζει τόσο συχνα… Είναι τόσο στέρεη-μέσα μου- η ελευθερία, που δεν χρειάζεται να την διεκδικώ. Θυμάμαι στο σχολείο πάνω στο θρανίο, να γράφω το σύνθημα “Ελευθερία ή Θάνατος”. Η ελευθερία είναι τόσο ισχυρή  μέσα μου, τόσο που με σκλαβώνει….Κάθε φορά που βγαίνω στον αέρα, νομίζω, ότι απευθύνομαι στον καθένα ξεχωριστά. 

–Αυτοί όμως είναι πολλοί-δεν είναι ένας, Σαπφώ!

-Δεν το σκέφτομαι ποτέ ποσοτικά. Και πραγματικά, νιώθω ότι με ακούει ο ένας, ο ξεχωριστός. Όταν κάποιος θα πάρει τηλέφωνο και θα ζητήσει ένα τραγούδι, εκείνη την ώρα, είμαι μπροστά στο μικρόφωνο για εκείνον τον έναν, που θα ζητήσει το τραγούδι. Και όταν θα τηλεφωνήσει ο επόμενος ακροατής, εγώ πάλι γι αυτόν τον νέο άνθρωπο είμαι παρούσα στο μικρόφωνο. Έχουν υπάρξει φορές που δεν ήμουν καλά κι αυτό δεν άφησα να φανεί. Με στεναχωρεί αν φανεί. Αυτό που θέλω να δίνω στον κόσμο που με ακούει και σε όσους είναι γύρω μου, είναι η χαρά. …Μαγικά, ως επί το πλείστον,  ενώ περπατάω στο δρόμο για να πάω στο ραδιόφωνο και μπορεί να “πεθαίνω από την λύπη”, με το που βγω στον αέρα, έχουν τελειώσει όλα. Και μετά, το βράδυ που τελειώνω, επιστρέφω στην προτέρα μου κατάσταση. 

Χαρά μου δίνει η σχέση με την Τέχνη. Όταν μπαίνω σε ένα θέατρο ή πάω σε μια συναυλία, το καρδιοχτύπι που νιώθω είναι ερωτικό. Αν διαβάσω ένα βιβλίο ή ένα ποίημα που μου αρέσει, το ίδιο! Χαρά μου δίνουν οι άνθρωποι μου. Άνθρωποι που αγαπώ και απολαμβάνω την δική τους αγάπη και φυσικά ένα πολύ καλό αστείο! 

Ποιά θεωρώ καλή συνέντευξη; Αυτή τη συνέντευξη που κατάφερα να “ξεκλειδώσω” τον άλλον. Πάντα προσπαθώ με κάποιον τρόπο να βρω το κρυφό κομμάτι του άλλου. Και δεν το κάνω μόνο στις συνεντεύξεις-αλλά και με τους γύρω ανθρώπους μου. Με ενδιαφέρει η κρυφή εκδοχή του άλλου. Τα σκοτεινά του σημεία, αυτά τα ανήλια…Με γοητεύει πάρα πολύ η “σκοτεινιά” του άλλου, που μπορεί να φωτίσει το “σκοτάδι” των άλλων. Είμαι άνθρωπος που αυτοτροφοδοτούμαι. Αν το αποφασίσει ο εαυτός μου, είμαι καλά. Αν πει όχι, δεν είναι…γέλια. Δυστυχώς…

–Λογικά, εσύ τα έχεις βρει με την μοναχικότητα…

-Πλέον, έχω φτάσει στο σημείο να απολαμβάνω την μοναχικότητα μου…είναι ωραίο ΄όταν συμβαίνει γιατί συνδέεσαι με τους ανθρώπους από επιθυμία και όχι από ανάγκη.. Βέβαια, οφείλω να ομολογήσω ότι κινούμαι λίγο σοβαρά τον τελευταίο καιρό και θέλω λίγο να “ελαφρύνω”… Με ρωτάς, τι σημαίνει ευθύνη….Ευθύνη σημαίνει ενηλικίωση. Κάποιοι αρνούνται να μεγαλώσουν,ίσως κι εγώ ..Αυτό που ξέρω για μένα, είναι ότι αναλαμβάνω την ευθύνη να αντισταθώ όσο μπορώ στην αλαζονεία, την έπαρση, την εξουσιαστική συμπεριφορά. Να κλείσουμε έτσι;..

* τα λόγια της Σαπφούς Ματσιώρη, είναι από το αρχείο του Γιώργου Παπανικολάου. Από συνάντηση που πραγματώθηκε το 2017.