κείμενο | παναγιώτης κόκκαλης */* φωτογραφίες | παναγιώτης κόκκαλης */* επιμέλεια Ι νίκη ζερβού + γιώργος παπανικολάου
μια ιστορία μικρή
Πεμπτουσιωτές*: η δική μου Κρήτη.
*Εμπειρίες, αντικείμενα, εικόνες, έργα τέχνης, μουσικές, ταινίες, πρόσωπα κ.ά. τα οποία μας συντάραξαν και στα οποία χαρίσαμε κομμάτια από τη ψυχή μας, ώστε -μέσω αυτών να παραμείνουμε- αθάνατοι.
Αν σου ζητούσα να κλείσεις τα μάτια σου και να σκεφτείς κάτι που σε ηρεμεί, κάτι που μπορεί να γαληνέψει και την πιο φουρτουνιασμένη σου ημέρα, τί θα ήταν αυτό; Εγώ «βλέπω» πάντοτε την Κρήτη.
Ως επί το πλείστον, η σύνδεσή μας με κάθε τόπο καθορίζεται από την εκεί εμπειρία μας και από την ποιότητα αυτής.
Ωστόσο, είναι κάποιες φορές, που για κάποιον απροσδιόριστο λόγο, νιώθεις μία ανεξήγητη, σχεδόν μεταφυσική σύνδεση με μία πόλη ή κάποιο χωριό, μία ανοίκεια οικειότητα προς κάτι φαινομενικά ξένο. Δεν είναι έρωτας από την πρώτη ματιά. Σίγουρα όχι.
Δεν υπάρχει καμία αβεβαιότητα, καμία αγωνία ή άγχος. Μοιάζει περισσότερο με τη μητρική αγκαλιά, μετά το σχολείο. Μία αίσθηση ζεστασιάς και ασφάλειας. Θαρρείς και καρτερούσες χρόνια να γνωρίσεις τούτα τα χώματα, λες και μόνον τούτες τις θάλασσες γεννήθηκες να αγναντεύεις. Ετοιμάσου, λοιπόν, για μία βόλτα στην Κρήτη μου.
Η Κρήτη αποτελεί έναν εξαιρετικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου (εκτός αν είσαι άτυχος και την επισκεφθείς την περίοδο των βροχών). Η φύση μοιάζει να μην ξεκουράζεται ποτέ και σε κάθε εποχή θα συναντήσεις μία άλλη όψη του ίδιου εκπληκτικού τοπίου. Φαράγγια που κρύβουν παραμυθένια ομορφιά, άλλοτε άγρια και βραχώδη και άλλοτε καταπράσινα με θεόρατα δέντρα των οποίων οι κορμοί είναι στολισμένοι με άγριο κισσό. Λίμνες ανάμεσα σε βουνά ήρεμες, θαρρείς ακλόνητες στο χρόνο και ποτάμια μικρά μα ερμητικά, σαν έφηβοι που τρέχουν αλαφιασμένοι να γίνουν ένα με τη θάλασσα. Βουνά που οι πρόποδές τους δροσίζονται στην ακροθαλασσιά και σε καλούν να τα εξερευνήσεις για να ανακαλύψεις άλλη μία εικόνα που θα σου κόψει την ανάσα.
Οι παραλίες της είναι αμέτρητες και όλες τους μοναδικές. Από τις πιο φημισμένες, μέχρι αυτές που θα συναντήσεις, ακολουθώντας κάποιο άγνωστο μονοπάτι. Νερά σε όλες τις αποχρώσεις του μπλε, που σφύζουν από ζωή. Τοπία, άλλοτε μεσογειακά και γνώριμα, μα άλλοτε εξωτικά, που προκαλούν δέος.
Προς στιγμήν, νομίζεις πως σε αυτό το κομμάτι γης, ίσως, να κρύβεται ο κόσμος όλος. Στην Κρήτη, κάτω από ένα ύψωμα, σε απόσταση αρκετών μέτρων, κρυμμένο από τα αδιάκριτα μάτια του κόσμου, εγώ βρήκα τον παράδεισο. Και κάποια στιγμή, εκεί θα επιστρέψω.
Μα δεν είναι μόνο η φύση, τα βουνά, τα δέντρα, τα ποτάμια και οι θάλασσες.
Είναι οι μυρωδιές, οι γεύσεις, ο ήχος της λύρας σε κάποια γιορτή που διοργανώνεται στο διπλανό χωριό (θα βρεις γιορτή αφιερωμένη μέχρι και στα κουκούτσια από το καρπούζι).
Αφορμές για συνάντηση, μοιράσματα άλλοτε χαράς και άλλοτε πόνου, μα πάντοτε γύρω από ένα τραπέζι, πάνω από ένα πιάτο ζεστό γαμοπίλαφο. Το φαγητό εδώ, αποκτά χαρακτήρα μυσταγωγικό και αποτελεί μέσο έκφρασης όσων δεν μπορούν ή δεν επιτρέπεται να ειπωθούν. Και τα τελευταία στην Κρήτη είναι δυστυχώς αρκετά, όπως και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας.
Τελειώνοντας αυτήν τη βόλτα, κρατώ βαθιά χαραγμένα μέσα μου τις ατελείωτες βόλτες στην παλιά πόλη των Χανίων, τις συζητήσεις μας κάτω από το αγαπημένο μας δέντρο στην παραλία του Αγίου Ονουφρίου, εκείνο το ηλιοβασίλεμα στα Φαλάσαρνα, την πανσέληνο στην παραλία Γραμμένου, τη δροσιά πάνω στα φύλλα στο φαράγγι Σαρακίνας Μεσκλών, εκείνο το μεσημέρι Δεκεμβρίου στο Ελαφονήσι, τα υπέροχα τραπέζια της Μαρίας, την απερίγραπτη ομορφιά της Χρυσής και…..τον παράδεισο. Κι ευχαριστώ και τη δική μου Χρυσή, τον Γιώργο και τον Χρήστο για τον πολύτιμο χρόνο που μου χάρισαν και τις εμπειρίες που μοιραστήκαμε.
Υστερόγραφα Αγάπης
Απόφυγε τους μήνες αιχμής. Εάν πρόκειται για τις καλοκαιρινές σου διακοπές, προτίμησε τον Σεπτέμβριο.
Όσα έχεις διαβάσει εκατοντάδες φορές για τις φημισμένες παραλίες της, ισχύουν! Ωστόσο, αξίζει να επισκεφθείς και λιγότερο πολυσύχναστες παραλίες (Αφράτα, Γραμμένος, Φραγκοκάστελο, Μερί Πηγάδι κ.ά).
Εάν είσαι λάτρης των φαραγγιών, εξερεύνησε και μικρότερα του υπέροχου και επιβλητικού φαραγγιού της Σαμαριάς(Φαράγγι Σαρακίνας Μεσκλών, Ρίχτης κ.ά.).
Εάν αγαπάς τα βουνά, ο Ψηλορείτης και τα Λευκά Όρη με τα υπέροχα μονοπάτια τους σε περιμένουν. Σε περίπτωση που ανέβεις στον Ομαλό-κατά προτίμηση το χειμώνα- μην ξεχάσεις να πιεις κάτι ζεστό στο Ξυλόσκαλο.
Επίλεξε ταβέρνες και καφενεία σε χωριά για το φαγητό σου.
Να οδηγείς πολύ προσεκτικά.