“Αναζωογονητικό είναι το θέατρο. Σε κάνει να αρχίζεις από το μηδέν, εκ νέου. Να μην επαναπαύεσαι. Να καταπολεμάς τις ανεπάρκειες σου. Αν έχεις ένα ρόλο, που σε οδήγησε σε ικανοποιητικό αποτέλεσμα- αυτό που ο κόσμος λέει επιτυχία- και μείνεις σε αυτόν, δίχως να πας παρακάτω, πέφτεις σε παγίδα. Μεγάλη παγίδα για τον Έλληνα ηθοποιό είναι να επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Παίζεις έναν ήρωα που είναι το alter ego σου, και είναι ευκολία. Σαν ένα ηθοποιό που παίζει δέκα χρόνια το ίδιο πράγμα-και πίστεψε με-υπάρχουν τέτοιοι πολλοί ηθοποιοί. Που απλώς, αλλάζουν κοστούμι και όνομα, παίζοντας το ίδιο πράγμα. Μένοντας στάσιμοι. Γιατί αυτό τους δίνει επιτυχία. Αλλά, είναι το άλφα και το ωμέγα της δημιουργίας, να ερευνάς. Να μελετάς τον εαυτό σου, τον εαυτό σου μέσα στο θέατρο και το θέατρο μέσα σου. Το θέατρο μέσα μας, μας κάνει να σκεφτόμαστε και να στεκόμαστε στη ζωή αλλιώς. Άμα δεις τον εαυτό σου μέσα στο θέατρο και πως μπορείς να τον κάνεις να ξεχωρίζει, κοιτάς τί είναι πιο εύκολο, τι θα σε προβάλλει πιο εύκολα και θα σου φέρει επιτυχία και λεφτά. Μια επιλογή που-έτσι- δεν θα ΄ναι εύστοχη, θα σε οδηγήσει σε μια αρνητική διαδρομή. Να μην έχει το αποτέλεσμα που φαντάστηκες ή θα ήθελες”. 

Τον θυμάμαι, μικρός, σε ένα δεκάδες παραστάσεις που ανέβασε μόνος του, στο θέατρο ΆΛΦΑ. “Το παιχνίδι της μοναξιάς” με τη Φιλαρέτη Κομνηνού, και δεκαπέντε χρόνια μετά, με τη Χρύσα Παπά. Ίσως την ωραιότερη του ερμηνεία να έκανε στο “Διπλό Παιχνίδι” του Ρομπέρ Τομά. Ο Δάνης Κατρανίδης συνεργάστηκε με το Γιώργο Λεμπέση, στο θέατρο ΛΑΜΠΕΤΗ, και παρουσίασαν το “Ατμόπλοιο Τζόαν Ντάνβερς”, χειμώνα του 2000, με τον Άγγελο Αντωνόπουλο, τη Κοραλία Καράντη και την Αντιγόνη Γλυκοφρύδη. Εκεί, σε μικρό- αλλά χαρακτηριστικό ρόλο- ήταν και ο Γιώργος Νανούρης, μόλις είχε τελειώσει τη Σχολή. “Να σου γνωρίσω, από εδώ το Γιώργο Νανούρη, ότι καλύτερο υπάρχει στα νιάτα μας”…Αυτός ήταν ο Δάνης. Σύστηνε το καινούργιο, τους άλλους, δεν κόμπαζε ποτέ ότι ήταν κάτι και ας ήταν πολλά. Περισσότερα από όσα μπορώ να γράψω δημόσια. Έτσι και όταν ανέλαβε το θέατρο ΜΕΛΙ, πρώτο του μέλημα, ήταν να αναδείξει νέους σκηνοθέτες, νέα έργα και ηθοποιούς. Ο Δάνης είχε σκοπό της ζωής του, να αναδεικνύει τους άλλους, τους νεότερους. Έτσι, πήρε από το χέρι τη Χρύσα Παπά, τον Παναγιώτη Εξαρχέα και βέβαια τη γυναίκα- ορόσημο στη ζωή του, τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου και ανέβασαν το “Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ” του Άλμπι, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη. Η Μίρκα αυτοσαρκαστικά γελώντας, πάντα λέει ότι δεν ήταν καλή η ίδια στη παράσταση, αλλά σίγουρα ο Δάνης, ο άνδρας- σταθμός στο βίο της, ήταν υπέροχος. Με θυμάμαι να τον χαζεύω επάνω στη σκηνή και δάκρυα χαράς να τρέχουν από τα μάτια μου. Το ίδιο και όταν είχε επανέλθει στη “Γυναίκα με τα μαύρα” με το Γιώργο Κέντρο, κάπου το 2008. Μετά το “Μάρτυρα Κατηγορίας” με τη Κάτια Δανδουλάκη, τη τεράστια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, που είχε κάνει με τη κολλητή του φίλη. Την αδελφή του, Κάτια.

“Το θέατρο είναι και μια παρηγοριά. Να μην αισθάνεται ο θεατής πως είναι μόνος του. Αν είναι μαζί με άλλους 50, 100, 200 θεατές, που σε κάποια θέατρα μοιάζουν φανταστικοί αριθμοί, αισθάνεται ότι δεν προδόθηκε μόνο αυτός. Δεν αγάπησε μόνο αυτός. Δεν γελάει μόνο αυτός. Είναι άλλο να πει ο νέος ηθοποιός “ελάτε να δούμε όλοι μαζί, τί είναι αυτό που μας καίει και μας πονά”. Και άλλο το “ελάτε να με δείτε”. Είναι άσχημο να βλέπεις το θέατρο ως μέσο προβολής του εαυτού σου. Το θέατρο οφείλει να είναι χώρος που θα εκφραστείς, θα αναζητήσεις τις δικές σου αγωνίες. Να βρεις απαντήσεις, στα ερωτήματα που έρχονται. Να βελτιωθείς. Να συναντηθείς με συνεργάτες που θα σε πάνε και ένα βήμα μπροστά. Αυτό που μας κάνει καλύτερους, είναι οι συναντήσεις, σε σημαντικά έργα. Πιο σημαντικός μπορεί να είναι και ένας καινούργιος στο χώρο. Επειδή έχεις πολλά χρόνια στο θέατρο, δεν σημαίνει ότι τα ξέρεις κι όλα! Οι νέοι άνθρωποι είναι ο πιο καθαρόαιμος, άφθαρτος δέκτης και πομπός που πάλλεται”. 

Αχ, κοίτα τώρα τι θυμήθηκα…”Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία”, το 2004, στη Μονή Λαζαριστών, μετάκληση σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη, με τον Ηλία Λογοθέτη. Παραστασάρα! Μεγαλουργούσε ο Δάνης! Βλέπεις, του ήταν εύκολο να παίζει τον εννιάχρονο. Γιατί, ο Δάνης μην διαβάζεται που είναι 75 χρονών- δέκα χρονών παιδί ήταν στη ψυχή. Μόνο γέλια, πειράγματα και σπουδαίες συζητήσεις έχω να θυμάμαι από το Δάνη. Πάντα είχε ένα καλό λόγο για όλο το συνάφι- δεν με άφηνε ποτέ να πω “άσχημη” γκρίνια για κάποιον…με κοιτούσε με τα τεράστια μάτια του και έλεγε “έλα, βρε Γιώργο, και πού ξέρεις τί τον ώθησε να το κάνει αυτό;” και χαμογελούσε. Ο γενναιόδωρος, ο ανοιχτόκαρδος. Ήταν δημοφιλής και δεν “το έπαιζε” στιγμή….”μικροί είμαστε όλοι, Γιώργο μου, και κάνουμε ότι μπορούμε και ότι αγαπάμε”…

“Η εποχή του μέτριου είναι φοβιστικό να υπάρχει. Αν κοιτάμε να συμβιβαστούμε με το μέτριο, και όχι να γινόμαστε καλύτεροι, “την πατήσαμε”. Ζούμε την εποχή που “το ράσο κάνει το παπά”. Η μετριότητα υπάρχει σε όλο το κοινωνικοπολιτικό μας φάσμα. Γι αυτό και θα πρέπει να ξέρουμε πως, στο κάθε τι μετρά η διάρκεια. Παντού. Σε όλα τα επίπεδα”.

Έπαιζε με τόση άνεση στο ψυχολογικό  “Μοιραίο Προαίσθημα” με τη Πέγκυ Τρικαλιώτη, το 2008, όσο και στο “Βασιλιάς και εγώ” με τη Μιμή Ντενίση, για όλες τις ηλικίες. Ο Δάνης ήταν ένα πολυεργαλείο του ελληνικού θεάτρου γι αυτό και ποτέ δεν έκανε εκπτώσεις στη δουλειά του. Είτε έπαιζε στο “Σκηνές από ένα γάμο” σε σκηνοθεσία του ταλαντούχου Ένκε Φεζολλάρι, είτε στο “Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα” με τη Παναγιώτα Βλαντή, ήταν πάντα σπουδαίος. Ανέβαινε στη σκηνή και “μελετούσα” τις τεχνικές και τη ψυχή του- δεν κατάφερα ποτέ να “βγάλω πόρισμα”. Με μάγευε με τις ερμηνείες του και μου έκλεβε τη καρδιά και το μυαλό. Να σου και ένα Ηρώδειο, το καλοκαίρι το δύσκολο, με το Σταμάτη Κραουνάκη και ένα τσούρμο ανερχόμενων ταλέντων, επικεφαλής να σε εκπλήσσει τόσο ευχάριστα…”Λυσσασμενη γάτα” στο Εθνικό, πρωταγωνιστής με τα όλα του ο Δάνης. Όταν στη “Μις Πέπσι” με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Κώστας Αρζόγλου δεν μπορεί να ακολουθήσει τη περιοδεία λόγω σοβαρότατου προβλήματος υγείας, αμέσως ο Δάνης “βάζει πλάτη” και αντικαθιστά τον αγαπημένο συνάδελφό του. Τον θυμάμαι, στο “Τι είδε ο υπηρέτης” και στο “Μπαλαντέρ” το 1996, στο θέατρο ΑΛΦΑ.

“Δεν ένιωσα ποτέ επιχειρηματίας. Είμαι θιασάρχης από τη δεκαετία του ’80. Ο χώρος με αποδέχτηκε αμέσως ως θιασάρχη. Θιασάρχης σημαίνει να εμπιστευτεί ο άλλος, τα λεφτά του και τις επιλογές σου! Είναι άκρως σημαντικό αυτό! Το θέατρο δεν είναι επένδυση, είναι στάση ζωής. Αν ξέρεις κάποιον επιτυχημένο επιχειρηματία θεάτρου, με άπειρα λεφτά, να μου τον γνωρίσεις! (γέλια). Υποστηρίζω την αγάπη, τη μέθεξη, το όραμα μιας θεατρικής επιλογής, με τη λογική αλλά και με το όνειρο για κάτι διαφορετικό”.

“Αστροφεγγιά” στο θέατρο ΧΩΡΑ, το 2016,  με τον Παπαζήση, τον Αντίνοο Αλμπάνη, το Χάρη Τζωρτζάκη…εκεί στην ανηφόρα στη Κυψέλη να μου λέει “ξέρεις τί φοβερά ταλέντα είναι αυτά τα παιδιά;”…Τελευταία φορά βρεθήκαμε στη Θεσσαλονίκη, έξω από το ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ, στη τελευταία του θεατρική εμφάνιση σε έργο- διασκευή του “Όριεντ Εξπρές”, μια εβδομάδα πριν το πρώτο lockdown. “Όλα θα πάνε καλά, Γιώργο”…

“Από την μέρα που γίνεσαι ηθοποιός χάνεις τον ύπνο σου. Αν θες να είσαι σωστός, απέναντι σε αυτό που καλείσαι να υπηρετήσεις. Δεν υπάρχει πιο επισφαλές επάγγελμα, από αυτό του ηθοποιού. Όση επιτυχία και να έχεις, δυο φορές το χρόνο είσαι άνεργος. Και μια παροδική επιτυχία, μιας παράστασης, που διαρκεί μία σεζόν, δεν εγγυάται την επιτυχία της επόμενης. Τουναντίον, ξεκινάς την επόμενη δουλειά, από το απόλυτο μηδέν. Όσα χρόνια πορείας και αν έχουν περάσει. Οπότε και ως παραγωγός, κάνεις απλά λίγο πιο…επικίνδυνες τις αποστολές! Ρίσκο είναι όλη η ζωή του ηθοποιού. Τίποτα δεν είναι «τακτοποιημένο» στη ζωή ενός ηθοποιού. Όλα είναι ένας αγώνας και μια στάση ζωής. Κάθε μέρα αναμετριέσαι με ένα ρόλο. Όπως ο αθλητής. Σα να σε περιμένουν, μπας και κάνεις μία στραβή και ίσως δεν παίξεις την επόμενη μέρα. Απλά, στη περίπτωση των ηθοποιών, δεν υπάρχει η «γιούχα» της εξέδρας. Ευτυχώς, για την ακρίβεια!”

Μπήκα πριν τρια χρόνια, στο σινεμά, να δω τη ταινία του Χρήστου Δήμα για την ιστορία του Παναθηναϊκού- αυτή που έπαιξε με τον αγαπημένο του Γιώργο Γεροντιδάκη. Ήξερα πως ήταν η τελευταία του δουλειά, πριν αρρωστήσει. Λόγω κόβιντ, η αίθουσα δεν είχε κόσμο. Ήμουν μόνος μου. Εκεί, λοιπόν, για μιάμιση ώρα έβλεπα την ερμηνεία του Δάνη, όχι στα λόγια, μα στα βλέμματα….και έκλαιγα από χαρά, πόσο υπέροχος ήταν…Ένας, μόνος, σε μια σκοτεινή αίθουσα σινεμά….Άλλωστε, όταν έκοψα το εισιτήριο- η ταμίας με ρώτησε: “είστε Παναθηναϊκός;”…Κι ήθελα να της απαντήσω, “όχι, είμαι Κατραδανικός”.

Ο Δάνης συνυπέγραψε πρωταγωνιστώντας σε δύο τεράστιες τηλεοπτικές επιτυχίες της ελληνικής τηλεόρασης, που έχουν μείνει στο πάνθεον της ιστορίας: πρωταγωνίστησε στη “Βέρα στο δεξί” και στα “Μυστικά της Εδέμ”. Οι παλιοί θυμούνται. Οι καινούργιοι, μια σκηνή με το Δάνη να ψάξουν στο διαδίκτυο, θα καταλάβουν πολλά.  Ποιός είναι ο Δάνης; Ας πούμε, ένα μικρό παράδειγμα….μετά από δύο χρόνια απαιτητικού παιξίματος ως “Άγγελος” στη “Βέρα στο δεξί”, τέλειωσε όλες τις δικές του σκηνές, στην Αθήνα. Όλοι οι υπόλοιποι, είχαν Δευτερότριτο τα τελευταία γύρισματα στα Τρίκαλα. Ο Δάνης που δεν είχε καμία σκηνή στα Τρίκαλα, Κυριακή βράδυ πήρε το αυτοκίνητο του και βρέθηκε στα Τρίκαλα- έκπληξη, να είναι τις τελευταίες μέρες μαζί τους. Αυτά. Ο Δάνης σπανιότατα έπαιζε καλοκαίρι. Ο έρωτας, ο ίδιος και ο εξίσου βαρύς με το θέατρο, ήταν η θάλασσα. Έπαιρνε το φουσκωτό του και χανόταν στο απέραντο γαλάζιο…όπως έκανε και 1η του Σεπτέμβρη. Σε ήρεμα, παραδεισένια νερά….ο καπετάνιος της καρδιάς μας…..ο καπετάνιος που είχε πάντα αγέρα καμαρωτό στα πανιά του….

Θέλω να είμαι σήμερα παρέα με την Έλενα Ακρίτα, το Γιώργο Κυρίτση, τη Μάρω Ευριπίδου- επιστήθια φίλη του, ως την ύστατη στιγμή, τον Μάρκο Τάγαρη που του στάθηκε αδερφός ως τη τελευταία πνοή, τη Κάτια Δανδουλάκη, τη Κοραλία Καράντη, τη Μίρκα και να μιλάμε, να θυμόμαστε, να γελάμε….να λέμε και να λέμε….αλλά δεν μπορώ. Ας μείνω, λοιπόν, να θυμάμαι και να βουρκώνω. Κάθε γέλιο του και ένα δάκρυ συγκίνησης. Ξέρετε…πάντα νόμιζα ότι οι λέξεις έχουν δύναμη και μπορούν να εκφράσουν τα πάντα. Λάθος μου. Το αίσθημα και τη καρδιά του Δάνη, καμία λέξη δεν τη φτάνει….Καμιά.

“Αναζητώ το πραγματικό λόγο ύπαρξής μου πάνω στο σανίδι. Είναι η πραγματική μου συνάντηση με το θεατή, μέσα από το έργο. Αυτή είναι μαγεία του θεάτρου. Συναντιέσαι με χιλιάδες ανθρώπους στη διάρκεια των παραστάσεων, μέσα από τα μάτια και τις ψυχές τους. Το καταλαβαίνεις, έντονα, μετά το πέρας της παράστασης, όταν στο δρόμο συναντάς τυχαία ένα θεατή και σου μιλά γι αυτό που έζησε, στο έργο που έπαιζες. Ενώ δεν γνωριζόμαστε, συναντηθήκαμε ένα βράδυ και νιώσαμε τα ίδια συναισθήματα, την ίδια χρονική στιγμή, για τον ίδιο λόγο. Το άλλοθι και η ψευδαίσθηση του ηθοποιού είναι να συναντηθεί, μέσα από ένα έργο, με την αλήθεια του θεατή. Ο θεατής να δει τη δική του αλήθεια μέσα από τη ζωή που του παριστάνουμε εμείς, πάνω στη σκηνή. Συναντάμε τις αλήθειες μας, τις ευαισθησίες μας, τις ανάγκες μας, τις ανεπάρκειες μας, μέσα από αυτή τη δίωρη επικοινωνία ηθοποιού-θεατή. Αυτό είναι μέθεξη και λύτρωση ψυχής. Δεν μπορώ να κάνω οικονομία εαυτού μου σε αυτό. Φυλάω πάντα το καλύτερο εαυτό μου, για πάνω στο σανίδι. Και όταν σβήνουν τα φώτα, τι μένει για τον ηθοποιό; Μένει να συναντηθείς με τη δικιά σου αλήθεια…Αυτό είναι που δεν πρέπει να ξεχνά ένας ηθοποιός. Ότι πρέπει να ξαναβρεθεί με τον εαυτό του, τη δικιά του πραγματικότητα και αλήθεια. Να βγει από τον κόσμο του ήρωα και να συναντήσει τη δικιά του ισορροπία. Όλο αυτό έχει μια μοναχικότητα και μια εσωτερική διαδρομή. Αυτή η αποφόρτιση οφείλει να γίνεται. Για να ξαναείσαι ο Δάνης της ζωής”…

* αποσπάσματα συνεντεύξεων από το αρχείο του Γιώργου Παπανικολάου, το 2013, 2014, 2015.