at a glance
Top

Οι σημειώσεις της Ρηνιώς Κυριαζή

κείμενο Ι ρηνιώ κυριαζή */* φωτογραφίες | αναστασία γιαννάκη*/* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

Μα, ο χρόνος....

Μου αρέσουν οι Δευτέρες, κάποτε όταν ξεκίνησα να δουλεύω στο θέατρο, τις μπέρδευα με τις Κυριακές. Μια φορά είχα ζητήσει Δευτέρα πρωί, Κυριακάτικη Εφημερίδα από το περίπτερο.

Κάποτε τα ρεπό των ηθοποιών, ξεκούραση, βόλτα, αργότερα κάτι παράξενες παραστάσεις Δευτερότριτα, οι εναλλακτικές, οι μικρές ομάδες, οι underground. Τώρα δεν υπάρχουν Δευτέρες, ούτε Κυριακές, ούτε αργίες, κάπως μπερδευτήκαμε, κάπως μπερδεύτηκα, τρέχω σαν την τρελή, δεν υπάρχει χρόνος για λίγο χάζι και χουζούρι, για ελληνικό καφέ στον ήλιο, ούτε για εκδρομές.

Ο Οδυσσέας μέσα μου, ζητάει και τα δύο, χρόνο και εκδρομές. Κυρίως χώρο για το ανείπωτο, γι’ αυτό που μόλις πιέζεται την κάνει. Αυτός είναι ο λόγος που ξύπνησε μέσα μου η λέξη ‘Μα’, σαν μια λέξη για όλα και για τίποτα. Μια λέξη που βγαίνει από μέσα μας σαν μπουρμπουλήθρα και αναδύεται από τη μεγάλη δεξαμενή των ήχων μας. Κάπως έτσι περιέγραφε τη λειτουργία της φωνής η θρυλική δασκάλα μου, Kristin Linklater. Η λέξη αναδύεται ανενόχλητη από τη μεγάλη δεξαμενή των ήχων, απρόσμενα, καθώς ανταποκρίνεται αυτόματα στην απειροελάχιστη κίνηση του νου. Η άλλη μεγάλη μου δασκάλα, η Μίρκα Γεμεντζάκη μιλούσε για το μπαλ. Μα, μπαλ, hum, μικρή η διαφορά. Η ουσία είναι πως, πού χρόνος για τέτοια, μέσα στη τρέλα της καθημερινότητας, τώρα πια…

Το έργο “Μα” το έγραψα μέσα στην παράξενη ησυχία της καραντίνας, με την πολύτιμη βοήθεια του Λεωνίδα Προυσαλίδη τον οποίο δεν έχω συναντήσει ποτέ από κοντά. Στην προσπάθεια μου να βάλω τη σκέψη μου σε λέξεις και γραμμές η λέξη ‘Μα’ έγινε ο ήρωάς μου και συναντήθηκε με ένα αγαπημένο μου πραγματικό πρόσωπο και την Οδύσσειά του.

Ο Οδυσσέας είναι αυτιστικός, αλλά για μένα είναι πρώτα απ’ όλα, ο Οδυσσέας. Τον συναντάω αραιά, γιατί μένει μακριά, αλλά ποτέ δεν με ξεχνάει. Μου ζητάει πάντα να του τραγουδήσω ένα τραγούδι, κάτι που κανείς άλλος δεν κάνει μέσα στην τρέλα της καθημερινότητας, τώρα πια… Κανείς δεν χαίρεται τόσο με ένα μου τραγούδι κι έτσι η απαίτησή του με συγκινεί, με κάνει χαρούμενη.

Η πραγματικότητα του Οδυσσέα είναι δύσκολη. Η οικογένειά του παλεύει με τα τέρατα που λέγονται υπηρεσίες, ειδικοί, ανύπαρκτα σχολεία, ανύπαρκτες δομές, ακατάλληλες παιδικές χαρές, ακατάλληλα πεζοδρόμια, στενοί χώροι, ηχορύπανση, ρατσισμός, ασχετοσύνη, φόβος, κακία, χαιρεκακία. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Θυμώνω με τις συνθήκες ζωής που έχουμε διαμορφώσει και καταπίνουμε σαν φυσιολογικές εμείς οι ‘κανονικοί’. Θέλω να αλλάξουν όλα, να ζήσουμε επιτέλους ελεύθεροι σε μια κοινωνία χωρίς ρατσισμό.

Απογοητεύομαι, νιώθω τη ματαιότητα όλων, τη σκληρότητα, λυγίζω, με πιάνει δείλια, όπως έλεγε η γιαγιά μου, αλλά μετά θυμάμαι τον Οδυσσέα να μου ζητάει το τραγούδι μου και λέω “για πάμε λίγοοοοο”!!!

Τα λόγια των θεατών μετά την παράσταση, οι συνεργάτες μου, οι κόσμοι που συναντιούνται, που συνδιαλέγονται μού δίνουν δύναμη. Καταλαβαίνω πως, πρέπει κανείς να μην το βάζει κάτω.

Γύρω μας, πολλά θέλουν να μας κάνουν να παραιτηθούμε από την ανάγκη μας για ομορφιά, για συνύπαρξη, μας σπρώχνουν στο ‘άστο καλύτερα’, ‘πού να τρέχεις τώρα’, ‘δεν έχει νόημα’- αυτό το νόημα που αφαιρούμε καθημερινά από τα μικρά και τα αδειάζουμε κάνοντάς τα να μοιάζουν ασήμαντα.

Ευτυχώς, κάπου-κάπου ακούμε ένα πουλί να κελαηδάει και όπως λέει ο Αριστοφάνης στους Όρνιθες, “σκόρπισε το μέλι του και γλύκανε ολόκληρο το δάσος” (μετάφραση Γιάννης Αστερής). Ψάχνω αυτά τα κελαϊδίσματα στις φωνές των παιδιών, στο θέατρο, στα γραπτά, στους ανθρώπους που αντιστέκονται και πιστεύουν ακόμη σε αυτό το νόημα. Πολύτιμα μικρά απέναντι στα απάνθρωπα μεγάλα.

* Η Ρηνιώ Κυριαζή έγραψε και σκηνοθετεί το “Μα”, μια παράσταση για τον αυτισμό, με τους Δήμητρα Γκλιάτη, Μιχάλη Κουτσκουδή, Μαρίνα Πανηγυράκη, Γιώργο Φριντζήλα, στο ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟ, κάθε Δευτερότριτο, μέχρι και τη Μεγάλη Τρίτη. Το “Μα” κυκλοφορεί και ως βιβλίο, από τις εκδόσεις ΡΟΔΑΚΙΟ. Επιπλέον, θα πραγματοποιηθούν και οι εξής παράλληλες δράσεις:

Δευτέρα 7/4 στις 20.00 Παρουσίαση των προγραμμάτων του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου

από μέλη της διεπιστημονικής ομάδας

Δευτέρα 14/4 στις 20.00 Διαδραστική παρουσίαση από την Άδα Σταματάτου (πρόεδρος και
ιδρύτρια της ΑΜΚΕ Race For Autism Gr) του βιβλίου της ‘Τί έχει ο Γιάννης;’(εκδόσεις
Μεταίχμιο) όπου εξηγεί με μικρές αληθινές ιστορίες τον αυτιστικό τρόπο σκέψης και
αντίληψης του κόσμου
Η παρακολούθηση των εκδηλώσεων γίνεται δωρεάν με το εισιτήριο της παράστασης.