συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | τάσος θώμογλου */* επιμέλεια | ιάκωβος καγκελίδης + τάσος θώμογλου
μετεβλήθη εντός μου, ο ρυθμός του κόσμου
“Αγαπώ πολύ τον “Ιβάν” που ερμηνεύω στην “Ρώσικη Επανάσταση”. Αυτός ο τύπος με συγκινεί. Είναι ο συμβολισμός του “οποιοσδήποτε”. Είναι ένας απλός άνθρωπος, από ένα χωριό, έχει μια ζωή που τον κάνει ευτυχισμένο. Σε μια -ανελέητα- δύσκολη εποχή, έγραψε με την πλάτη του Ιστορία. Έκανε το καθήκον του. Το χρέος του. Με θάρρος. Θαυμάζω πόσο γενναίος είναι και αγνός -δύσκολο να το υποδυθώ στο σανίδι, γιατί το σύγχρονο μάτι- φοβάμαι πως- “προδίδει” αυτή την αθωότητα. Αν φέρνω στο ελάχιστο επί σκηνής, αυτή την αγνότητα του ανθρώπου που βρέθηκε στη μέση και τη δίνη μιας επανάστασης σαν ετούτη, είμαι ευτυχής”…Ο Νικόλας Μαραγκόπουλος στο rejected…
Επανάσταση είναι να περάσει μια μέρα που να επικρατήσουν στη ζωή μας τα μη τοξικά συναισθήματα.
rejected: Στις μέρες μας, τι σημαίνει επανάσταση;
Ν.Μ.: Επανάσταση θα μπορούσε να σημαίνει τo “οι άνθρωποι έχουν σταματήσει να είναι κυνικοί”. Έχουν καταφέρει και πάλι να θαυμάζουν πράγματα, να πιστεύουν στην προσωπική τους αλλαγή και την αλλαγή του διπλανού τους. Επανάσταση είναι να μην θεωρούν “εεε… έτσι είναι τα πράγματα”. Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να αλλάξεις τον εαυτό σου. Να πιστέψεις πρώτα από όλα εσύ ότι μπορεί να υπάρξει μια αλλαγή. Ξεκινώντας από σένα και “ανοίγοντας το”προς τους γύρω σου”. Για μένα, πραγματική επανάσταση είναι ο σύγχρονος άνθρωπος να ανακαλύψει ξανά το ρήμα “θαυμάζω”, “αποδέχομαι”, “επιβραβεύω”, “εκτιμώ”. Όχι μόνο τα ρήματα “ζηλεύω”, “φθονώ”, “κρίνω-κατακρίνω-επικρίνω”, “σατιρίζω”. Επανάσταση είναι να περάσει μια μέρα που να επικρατήσουν στη ζωή μας τα μη τοξικά συναισθήματα. Τόσο δύσκολο, όσο και επαναστατικό. Να πας στον ψιλικατζή σου, να σου πει ένθερμα “καλημέρα”, να του ανταπαντήσεις ειλικρινά-να λειτουργείς με ευγένεια-τρελά πράγματα σου λέω τώρα… κι αυτά είναι επαναστατικά!
rejected: Ποιοι είναι δικοί σου φίλοι στην “επανάσταση”;
Ν.Μ.: Δεν είμαι κοντά στην επανάσταση. Είμαι άνθρωπος με πολύ θυμό, που τα τοξικά μου συναισθήματα βγαίνουν στην επιφάνεια. Δεν μιλάω για άλλους, όταν μιλάω για επανάσταση. Φίλοι στην “επανάσταση” είναι όσοι σε ξεβολεύουν. Φίλοι είναι αυτοί που δεν σου λένε αυτά που θες να ακούσεις. Είναι αυτοί που σου βάζουν ένα καθρέφτη μπροστά σου, με αγάπη και έγνοια, και δεν σου χαϊδεύουν με λόγια τα αυτιά. Φίλοι είναι αυτοί που σου μιλάνε για σένα, για πράγματα που φοβάσαι πως μια μέρα θα ανακαλύψουν οι άλλοι. Κι όσοι σου τα λένε με αγάπη και έγνοια, ε… αυτοί είναι οι φίλοι σου.
rejected: Τι σε θυμώνει και τι σε φοβίζει;
Ν.Μ.: Όλοι και όλα με εκνευρίζουν. Με φοβίζει η νωθρότητα και η απάθεια. Φοβάμαι το αδιάφορο. Πολλές φορές, λέω μέσα μου, πως ο θυμός είναι καλό πράγμα γιατί με κρατά ενεργό και ζωντανό. Αλλά μερικές φορές, αυτό είναι και μια δικαιολογία. Θυμώνω με την μηδενική κοινωνική συνείδηση που έχουμε. Θυμώνω με το πόσο οπορτουνιστές και παρτάκηδες είμαστε οι άνθρωποι στη ζωή μας. Θυμώνω με το τόσο κλείσιμο που έχουμε οι άνθρωποι στο σπίτι μας, την οικογένειά μας, το χωριό μας, στο καβούκι μας και το νοικοκυριό μας. Θυμώνω με τα κεκτημένα μας και το πόσο απαίδευτοι είμαστε, ενώ ταυτόχρονα κράζουμε τους πάντες. Θυμώνω που είμαι εγώ κομμάτι αυτού του συστήματος. Θυμώνω με την τεμπελιά μου και προφανώς με την τεμπελιά όλων των υπολοίπων. Θυμώνω πολύ με το political correct, με το να τα έχουμε καλά με όλους, θυμώνω που είμαι ακόμα ανώριμος για να συμπεριφέρομαι σε όσους με αγαπάνε, με τον ίδιο αντίστοιχο τρόπο κι όχι σαν άνθρωπος-δάσκαλος, μπαμπάς ή κριτής της ζωής τους.
Αυτός που είναι φτωχικά ντυμένος, αλλά πεντακάθαρος είναι η περηφάνια της ζωής
rejected: Και ποιο είναι το θετικό που σου έβγαλε αυτός ο θυμός, σε τούτη τη ζωή;
Ν.Μ.: Όταν βλέπω αυτό που κάποιοι το ονομάζουνε ταλέντο, άλλοι εργατικότητα, δεν ξέρω τί τίτλο θα του βάλεις… Είναι αυτό που συναντάς και σου στερεί τις δικαιολογίες. Αυτό που δεν μπορείς να κάνεις και θέτεις ένα εκατομμύριο δικαιολογίες στον εαυτό σου, είναι η ελπίδα. “Δεν έχω λεφτά, δεν έχω χρόνο, δεν έχω κουράγιο” λέμε όλοι μας, και βλέπεις ένα τύπο που έχει λιγότερα λεφτά από σένα, λιγότερο χρόνο από σένα, λιγότερη στήριξη από σένα και κάνει αυτό που εσύ διστάζεις. Όποιος παραμένει ευγενής στην εποχή της τοξικότητας, είναι θετικό πρόσημο ζωής. Αυτός που είναι φτωχικά ντυμένος, αλλά πεντακάθαρος είναι η περηφάνια της ζωής. Ελπίδα είναι ένας άνθρωπος που μιλάει όμορφα στο σκυλί μου κι εμένα μπορεί και ποτέ να μην με κοιτάξει. Ένας παππούς που κάνει τη διαφορά μέσα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και δεν φέρει την “πίκρα” της γκρίνιας και είναι σαν τη μύγα μέσα στο γάλα. Ένας άνθρωπος που τον μεγάλωσε ωραία η ζωή, βλέπει καθαρά τα πράγματα και είναι έμπνευση για τους άλλους. Έμπνευση για να συνεχίζει και ξέροντας ότι η ζωή είναι μια μινόρε πορεία. Η ζωή έχει περισσότερους στενάχωρους σταθμούς, αλλά έχει και πέντε φωτεινούς. Ε, δώστους τους τον χώρο που τους αναλογεί! Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι ανάμεσά μας, δεν είναι πολλοί, δεν είναι οι περισσότεροι, αλλά αυτοί είναι οι ήρωες της καθημερινότητας-για να πω και μια κλισέ φράση…
rejected: Επανάσταση βλέπεις σε μικρά πράγματα. Στα μεγάλα, τι γίνεται;
Ν.Μ.: Είμαι βαθιά απαισιόδοξος άνθρωπος. Ο άνθρωπος είναι ατελές ον…αυτή είναι η φύση του. Στον τόπο που ζω, κι όσα αντικρίζουν τα μάτια μου, δεν βλέπω ευκολία αλλαγής στην “μεγάλη εικόνα”. Δεν θεωρώ ότι τα πράγματα περνάνε από το χέρι όσων κυβερνάνε, ούτε από αυτών που ψηφίζουν. Αυτό που απομένει είναι η αλλαγή του καθενός στον μικρόκοσμό του. Κι είναι τεράστια αλλαγή αυτή… είναι αυτή που θα την καταλάβουμε. Την άλλη αλλαγή δεν θα την καταλάβουμε! Θα ξυπνήσουμε μια μέρα και η τηλεόραση θα μας πει ότι “αυτό που ονομάζαμε οικονομική δυσκολία, τελείωσε”. Δεν θα καταλάβουμε πώς έγινε. Μπορεί και να μην το ζήσουμε. Αλλά, έτσι θα γίνει. Από την τηλεόραση θα μας ανακοινώσουν ότι οι δύσκολες μέρες πέρασαν. Εμείς δεν θα το καταλάβουμε. Ο μισθός θα παραμείνει εκεί που ήταν, οι δουλειές πάλι δεν θα υπάρχουν, αλλά δεν θα υπάρχει η δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι μας, για κάποιο ψυχολογικό λόγο να μας βαραίνει. Στην καθημερινότητά μας δεν θα δούμε την αλλαγή-παρά μόνο αν ο απέναντι που πίνει καφέ, χαμογελάει και δεν είναι μουντρούχος. Αν το ζευγάρι που κάθεται μισή ώρα να πιει ένα καφέ λέει πέντε λέξεις και δεν κάθεται συνέχεια μπροστά στο κινητό του και σερφάρει… εκεί θα φανεί η αλλαγή. Θα καταλάβουμε δε, ότι ο χρόνος που τώρα δεν μας φτάνει, είναι πολύς κι απλά δεν ξέρουμε τι να τον κάνουμε και τον καταναλώνουμε σε μπούρδες. Ο χρόνος θα γίνει ξανά πυκνός, θα καταλάβουμε πόσο μη παραγωγικοί είμαστε και πιθανό αυτό να μας “ξεκουνήσει” πρώτα εμάς κι έπειτα θα το κάνουμε και για τους άλλους. Όταν εμείς θα περνάμε καλύτερα και θα λειτουργούμε ορθά οργανικά, θα είμαστε καλύτεροι φίλοι, καλύτεροι γκόμενοι, καλύτεροι γιοι…
rejected: “Κόκκινα βλέμματα”-με αίμα- υπάρχουν στα μάτια των νέων παιδιών, στην Δραματική Σχολή και το Εφηβικό Εργαστήρι που είσαι καθηγητής;
Ν.Μ.: Είμαι πολύ χαρούμενος που συνδιαλέγομαι με ανθρώπους που σπουδάζουν θέατρο. Δεν αισθάνομαι άνετα με την λέξη “καθηγητής”. Δεν είμαι επαγγελματίας δάσκαλος. Δεν το λέω καθόλου ταπεινά, αυτή είναι η αλήθεια, ντρέπομαι να σου πω “διδάσκω υποκριτική”. Είμαι επηρμένος σε πολλά άλλα πράγματα, αλλά όχι ακόμα σε αυτό. Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, ναι φίλε, είναι άτομα που ζούνε στην ίδια κοινωνία που είμαστε κι εμείς. Η διαφορά είναι πως η νεότητα αυτών των παιδιών, παραμένει καθαρή. Δεν πρόλαβε να την “βρωμίσει” κανένας δάσκαλος, καμία ζωή, σκηνοθέτες, γκόμενοι… αρκεί να τους εμπνεύσει κάτι για να δεις αυτό που εσύ ονομάζεις “κόκκινο μάτι” σαν αίμα. Κι εγώ το βλέπω αυτό και… δεν θα σου πω είμαι περήφανος, γιατί είναι σαν παίρνω την δόξα τους, αλλά πολύ τους χαίρομαι! Μερικές φορές, δεν σου κρύβω ότι πηγαίνω στην Δραματική Σχολή για να “κλέψω” λίγη από αυτή την “κόκκινη ματιά”, που ίσως σε ένα μικρό κομμάτι βοήθησα κι εγώ. Όμως, ακόμη κι αυτό είναι όλο δικό τους. Αυτοί το κάνανε. Αυτοί έχουν την ικανότητα να μπορούν να εμπνευστούν. Αυτοί έχουν την ικανότητα να πιστέψουν. Η πίστη είναι πολύ προσωπικό πράγμα. Θέλει μαγκιά να πιστεύεις και να πεις “ουάου” κι όχι “σιγά την μαλακία”. Κι ύστερα ως νέος να αποδομήσεις, να ξεχωρίσεις, να διαλέξεις, να επιλέξεις, αλλά “με τα όλα”. Με τα μπούνια! Να τα δώσεις όλα, αλλιώς δεν φτάνει. Το περίσσευμα είναι πολύ λίγο για οτιδήποτε. Κανείς μας δεν είναι τόσο ικανός που το περίσσευμά του να φτάνει για οτιδήποτε.
rejected: Ποιο “δώρο” σου έδωσαν οι σπουδαστές στη Σχολή;
Ν.Μ.: Νομίζω πως έγινα καλύτερος άνθρωπος. Βγήκε το καλό κομμάτι του εαυτού μου. Για να μάθεις κάτι καλά, πρέπει και να το διδάξεις, οπότε και νομίζω πως έγινα και καλύτερος ηθοποιός. Πολλές φορές, όσα προετοιμάζω να τους πω στο μάθημα, ο ίδιος δεν τα κάνω. Επιστρέφω πίσω και αναρωτιέμαι πόσα πράγματα ξέχασα, πόσο χρόνο έχω χάσει. Φοβάμαι την μέρα που θα έρθουν στην παράσταση και θα μου πούνε “ναι, αλλά αυτό εκεί δεν έγινε”. Και ντρέπομαι προκαταβολικά και δουλεύω σαν το σκύλο. Τους ζητάω να μην έρθουν τώρα, αλλά ένα μήνα μετά, για να φτιάξω κάτι που τώρα θεωρώ πως δεν είναι ακόμα έτοιμο. Για να το δούνε, ποιοι; Οι άνθρωποι που θεωρώ τους καλύτερους ηθοποιούς στον πλανήτη.
rejected: Και τι σημαίνει καλύτερος ηθοποιός στον πλανήτη;
Ν.Μ.: Καλύτερος ηθοποιός στον πλανήτη είναι ο άνθρωπος που είναι έτοιμος να γίνει ο καλύτερος ηθοποιός στον πλανήτη. Μπορεί να μην γίνει κανένας τους καλός ηθοποιός. Μα αυτή τη στιγμή, εν δυνάμει, όλοι οι σπουδαστές μπορούν να γίνουν οι καλύτεροι.
Φέτος, ξαναθυμήθηκα πώς είναι ομαδικά να δουλεύεις στο θέατρο...
rejected: Τι είχες ξεχάσει στο θέατρο και φέτος με κάποιο τρόπο η παράσταση σου το υπενθύμισε;
Ν.Μ.: Ίσως είναι άδικο για κάποιους ανθρώπους που συνεργάστηκα στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά θεωρώ πως αυτή η δουλειά είναι ένας ορισμός της ομαδικής δουλειάς στο θέατρο, δίχως τίποτα από τα κλισέ που λένε “το θέατρο είναι ομαδικό σπορ” ή “ο Χορός είναι το πιο σπουδαίο στην αρχαία τραγωδία και μπλα-μπλα-μπλα”… Σε αυτή τη δουλειά, ο λόγος της με την πράξη της, έχει άμεση συνέπεια. Φέτος, ξαναθυμήθηκα πώς είναι ομαδικά να δουλεύεις στο θέατρο-όχι να γίνεσαι ομάδα, αυτό θέλει πολύ χρόνο. Δεν έχουμε όλοι κοινούς στόχους, κοινά εξωθεατρικά ενδιαφέροντα, μπορεί και να μην συμπαθιόμαστε απαραίτητα όλοι με όλους όσους συνεργαζόμαστε, αλλά πολύ καιρό είχα να δουλέψω σε πραγματικά ομαδική δουλειά.
rejected: Από τα χρόνια στη σχολή του Γιώργου Κιμούλη που σπούδασες ως σήμερα, τι άργησες να καταλάβεις στο θέατρο;
Ν.Μ.: Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι αυτό που δεν έχω συνειδητοποιήσει ακόμα. Αυτό που δεν ξέρω ποιο είναι. Σε επίπεδο αντίληψης, είχα ένα δάσκαλο που μου είπε πολλά πράγματα, πάρα πολύ νωρίς. Πώς είναι οι γονείς που λένε “δεν πρέπει να τα ζήσεις όλα τόσο νωρίς, γιατί μετά δεν τα χαίρεσαι ή δεν αντιλαμβάνεσαι την αξία τους ή έχει περάσει η ηλικία τους ή δεν ήρθε ακόμα η ώρα”. Δεν ξέρω τι ανακάλυψα αργά, αλλά σε κάθε χρόνο που περνάει κάνω ένα check σε πράγματα που έχω ακούσει από τον Κιμούλη, είκοσι χρόνια πριν… είτε αφορούν τεχνικά θέματα, είτε θέματα ύπαρξης-συμπεριφοράς του ηθοποιού πάνω στην πρόβα και τη σκηνή ή αφορούν ακόμα και την εκπαίδευση του ηθοποιού μέσα αλλά και έξω από το θέατρο.
rejected: Αυτά τα “κουβαλάω το ρόλο στο σπίτι μου κι αφού τελειώσει η παράσταση”, “με απασχολεί 20 ώρες το 24ωρο το θέατρο” ισχύουν ή τα λέμε για να διογκώνουμε το μέγεθος του καλλιτέχνη;
Ν.Μ.: Θα σου πω τι ισχύει για μένα και μέτρα πόση αλήθεια λέω… δεν είμαι σε καμία περίπτωση ο ηθοποιός που μπορεί να κάνει κλικ και να τελειώσει η πρόβα, να γυρίσω σπίτι και μην φέρω τίποτα από τη δουλειά στο σπίτι. Δυστυχώς, δεν είμαι αυτός ο τύπος. Δεν είμαι και ο τύπος που πριν ξεκινήσει η παράσταση, θα κάνω πράγματα που δεν έχουν να κάνουν με τη δουλειά μου και να είμαι καλά. Δεν μπορώ-είμαι “ανάπηρος”. Δεν λέω τυχαία αυτή τη λέξη, γιατί δεν επαίρομαι γι’ αυτό. Δεν θεωρώ ότι έτσι μόνο πρέπει να είσαι. Αλλά, έτσι είμαι εγώ. Δεν κουβαλάω απαραίτητα το ρόλο, δεν μιλάω για μεταφυσική ταύτιση. Με απασχολεί μια πρόβα που δεν πήγε καλά, λεπτομέρειες…. αλλά ουσιαστικά το “είναι” μου δεν μπορεί να χαλαρώσει. Χαλαρώνω μόνο από την ώρα που η παράσταση τελειώνει και μετά. Γι’ αυτό και κοιμάμαι πέντε ή έξι ώρα το πρωί. Και ζω, μετά την παράσταση. Κι όχι βγαίνοντας έξω, σώνει και ντε. Αλλά έχω ανάγκη αυτές τις ώρες, για να ψυχαγωγηθώ, να μιλήσω, να διαβάσω, να ζήσω έντονα, να κρατήσω στιγμές.
rejected: Πέντε χρόνια κλείνεις φέτος, στη Θεσσαλονίκη. Σε έχει κερδίσει αυτή η πόλη;
Ν.Μ.: Η Θεσσαλονίκη μου φέρθηκε καλά ως τώρα. Όμως, ακόμα ζω με το ένα πόδι εδώ και με το άλλο σε μια “μνήμη” Αθήνας.
Η δουλειά μας είναι τέτοιας φύσης που αν δεν βρίσκεις τη χαρά, σε ό,τι κάνεις, είσαι δυστυχισμένος άνθρωπος
rejected: Και μετά τη “Ρώσικη Επανάσταση”, τι προσδοκάς;
Ν.Μ.: Γαμώτο μου, ένα κομμάτι μου θέλει να σου πει “τίποτα” κι ένα άλλο “τα πάντα”. Η δουλειά μας είναι τέτοιας φύσης που αν δεν βρίσκεις τη χαρά, σε ό,τι κάνεις, είσαι δυστυχισμένος άνθρωπος. Κι εγώ τη χαρά δεν την βρίσκω πάντα. Πάντως, σίγουρα θέλω να εμβαθύνω στη Σχολή, να έρχονται ουσιαστικές συνεργασίες στο θέατρο και στην προσωπική μου ζωή να είμαι πιο ισορροπημένος. Κι αίφνης, ο άλλος μου εαυτός θέλει να σου απαντήσει πως με εκφράζει περισσότερο το “θα ήθελα να μην προσδοκώ τίποτα”…
Related posts:
η Σαλονίκη του Σταμάτη
η Αποστολή της καρδιάς
Τρεις μέρες, Μία Εποχή
τα καθημερινά, αυτά τα τυχαία...
Τρεις μέρες, Μία Εποχή
Τρεις μέρες, Μία Εποχή