at a glance
Top

Λένα Κιτσοπούλου

και για πες...

συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | γιώργος καπλανίδης + γιάννης μπουρνιάς */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

“Η Θεσσαλονίκη, για μένα, είναι μια τεράστια βαλίτσα αναμνήσεων. Ανεβαίναμε με παραστάσεις από την εποχή του θεάτρου ΑΜΟΡΕ και πάρα πολύ Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Μόνο γλέντια θυμάμαι από Θεσσαλονίκη! Το βραβείο που πήρα στο Φεστιβάλ, στη πρώτη μου ταινία, 26 χρονών, το “Καμιά συμπάθεια για το διάβολο” του Αθανίτη, το 1997. Θυμάμαι να τραγουδάω στο “Ακρόαμα” πάνω στο πάλκο. Φίλοι….η Λυδία Φωτοπούλου, ο Διονύσης Φωτόπουλος είχε σπίτι στη Θεσσαλονίκη και γινόντουσαν τα γλέντια και τα ξενύχτια εκεί. Η Θεσσαλονίκη, όταν την ζεις ως επισκέπτης όπως εγώ, είναι υπέροχη και θες να τη ζήσεις με διάθεση. Το κέντρο της πόλης είναι “μαζεμένο”, είναι όλα κοντά και όλα φαίνονται στα μάτια μας, πιο εύκολα και γρήγορα. Είμαστε και εκτός Αθηνών, όταν ερχόμαστε, οπότε είναι λίγο σα πενταήμερη”…Η Λένα Κιτσοπούλου στο rejected

“Όταν ξεκινάω μια παράσταση, τόσο στη γραφή, όσο και στις πρόβες, δεν ξέρω πως θα καταλήξει. Δουλεύω “χτίζοντας” και κάθε μέρα φέρνει και κάτι άλλο. Από άλλο έργο ξεκινάω, πάω με ένα πρώτο draft στο θίασο και στη πορεία μετά από δύο μήνες πρόβας, είναι ένα άλλο έργο. Στο “Και Λέγε, Λέγε”, αυτό που με ικανοποίησε στο πρώτο κύκλο παραστάσεων, πέρυσι, ήταν οι συνεργάτες- όλοι και για μία ακόμη φορά, συντονιστήκαμε σε αυτό που πήγαμε να κάνουμε, χάρηκα αυτή τη φορά, που δούλεψα με τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη- είχαμε συνεργαστεί σε παραστάσεις του Νίκου Καραθάνου- αλλά εδώ ήταν μια διαφορετική συνθήκη και ταίριαξαν οι αισθητικές μας, ήταν χαρά που εντάχθηκε στην ομάδα μας. Στο καθ΄αυτό έργο προχώρησα και άλλο, στην αποδόμηση των πραγμάτων. Βρήκα ένα καινούργιο ύφος και μια “γλώσσα” που δεν είχα τόσο χρησιμοποιήσει παλιότερα- εδώ, “άνθισε” λίγο περισσότερο. Ειδικά στο κομμάτι, που το κείμενο αναφέρεται στο τι είναι Τέχνη και performer. Ψάχτηκα με τις λέξεις και με τα λίγα προσπάθησα να πω πολλά. Έτσι, τουλάχιστον, νομίζω….Να φανταστώ τη Λένα φοιτήτρια του θεάτρου Τέχνης, που θα έφτανε ως σήμερα, ούτε καν! Από την άλλη, αν σκεφτώ τον εαυτό μου και 15 χρονών, νομίζω είμαι το ίδιο άτομο. Πάντα μίλαγα με το τρόπο που ήθελα. Εντάξει, σε άλλη φάση, σε άλλη εποχή, σε άλλη ηλικία…πάντα έγραφα, πάντα προσπαθούσα το κάτι να μην μοιάζει με τα άλλα που έκανα. Είχα τα στοιχεία που έχω σήμερα, σε άλλη κλίμακα. Πάντα είχα φίλους που βασιζόμουν σε αυτούς- έπαιζε μεγάλο ρόλο, για μένα, αυτό. Και πάντα δημιουργικά έκανα, το λίγο πιο παράξενο. Κάπως ήθελα να ξεχωρίζω, κάνοντας την πλάκα την πιο περίεργη. Κάπως, ήθελα, εγώ να “τα γεννήσω” τα πράγματα. Σίγουρα, τότε, δεν φανταζόμουν ότι θα  σκηνοθετώ ή θα κάνω έργα, θα γουστάρω, θα είμαι στην Επίδαυρο να σκηνοθετώ και να γίνονται όλα αυτά, αλλά ήμουν αυτό το άτομο. Δεν με παραξενεύει κιόλας…Από μικρή είχα ανάγκη έκφρασης. Ο μεγάλος μου πόνος για οτιδήποτε, για τη ζωή, για απώλειες, όλα αυτά τα ανθρώπινα, εμένα με οδηγούσαν μέσα στο δωμάτιο κάτι να γράφω, να σκιτσάρω, κάπου εκτονώνονταν όλο αυτό. Έβρισκα ικανοποίηση ακόμα και στα χειρότερα, στη ματαιότητα. Μετά, δέχτηκα και κάποια αποδοχή, είτε από κάποιο φίλο, είτε από μια μικρή ομάδα. Αφού έβλεπα ότι κάποιος γελάει με αυτό ή συμφωνεί ή επικοινωνεί, με έκανε να πηγαίνω στο επόμενο και στο επόμενο. Ο δρόμος άνοιγε…ποτέ δεν βρήκα ή πάτησα φρένο. Ακόμα και σε μικρή μερίδα ανθρώπων. Όχι ότι δεν βρήκα και μη αποδοχή, άλλα έψαχνα πάντα κάτι λίγο θετικό, ή έστω συμπαραστατικό, από κάποιο θεατή. Τέλος, με βοήθησαν τέρμα φουλ, οι επιρροές μου από άλλους καλλιτέχνες, τα ταξίδια, με διαμόρφωσαν. Αυτή η αναζήτηση με πήγε Γερμανία, που ήξερα και τη γλώσσα. Ήμουν του διαβάσματος, συνέχεια διάβαζα λογοτεχνία…Με ρωτάς για τον Λευτέρη Βογιατζή….αχ, ο Λευτέρης ήταν μοναδικός. Εμπνευστικός. Με όλη του τη δυσκολία και αυτός, γιατί είχε ένα ανικανοποίητο, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι πρόβες του τραβούσαν πολύ και κάποια στιγμή υπήρχε και μια κούραση, αλλά ήταν  σπουδαία προσωπικότητα. Είχα δει τη “Νύχτα της κουκουβάγιας” ως θεατής και έκλαιγα…θυμάμαι γύρισα σπίτι και είπα μέσα μου “δεν θέλω κάτι άλλο, αλλά να παίξω με το Βογιατζή κάποια στιγμή. Έγινε. Μετά από δέκα μέρες, με πήρε τηλέφωνο και μου είπε “θέλω να είσαι στη παράσταση”. Έπαιξα μαζί τους, έκανα αντικατάσταση. Τα μάτια του Λευτέρη “γεννούσαν” θέατρο. Ο ορισμός της δημιουργίας…και με ασύλληπτο χιούμορ”…

Ah the man she wanted all her life was hanging by a thread
"I never even knew how much I wanted you, " she said.
His muscles they were numbered and his style was obsolete.
"O baby, I have come too late." She knelt beside his feet.
"I'll never see a face like yours in years of men to come
I'll never see such arms again in wrestling or in love."
And all his virtues burning in the smoky Holocaust
She took unto herself most everything her lover lost
Now the master of this landscape he was standing at the view
With a sparrow of St. Francis that he was preaching to
She beckoned to the sentry of his high religious mood
She said, "I'll make a place between my legs,
I'll show you solitude."

“Με τί βαριέμαι στο ελληνικό θέατρο, ως θεατής; Βαριέμαι όταν δεν υπάρχει ρίσκο, όταν νιώθω τα πράγματα λίγο ετοιματζίδικα και ανώδυνα. Όταν νιώθω πως αυτό που βλέπω, δεν θα μου φέρει καμία έκπληξη. Το καταλαβαίνεις, από την αρχή, αυτό….Ποιά είναι για μένα μια καλή παράσταση; Αυτή που όταν τελειώνει, αναλογίζομαι από που ξεκίνησε και που κατέληξε. Καλή παράσταση είναι αυτή που θα με ταξιδέψει, που θα προκαλέσει έκπληξη και αυτό που θα συμβεί δεν το είχα σκεφτεί, δεν το περίμενα. Όταν “ο κόσμος” που φτιάχνει η παράσταση, γίνεται εμπειρία και σε βάζει μέσα και τη ζεις. Όταν πέρασες πέντε ώρες ή μία, και βίωσες ένα κομμάτι ζωής. Όχι ότι είδες, απλά, κάτι. Πώς αναγνωρίζω το “ψέμα” στη σκηνή, ως θεατής; Το αναγνωρίζω….δεν έχει το φόβο, να βλέπεις τον άλλον πραγματικά εκτεθειμένο. Έχει “προστατευτικό”. Δεν νιώθεις ότι ο άλλος είναι ανά πάσα ώρα και στιγμή, έτοιμος να “εκραγεί”. Δεν έχεις το φόβο του “ωχ, τι θα γίνει”. Εκεί που νιώθεις ότι δεν κινδυνεύεις, ακόμα και αν λέγονται τα πιο ακραία πράγματα. Μπορεί ο άλλος στο κείμενο να βρίζει, και να αισθάνεται ότι κάνει κάτι πολύ προχωρημένο ή επικίνδυνο, αλλά τελικά να μην είναι. Και ένας άλλος, με μια φράση του Παπαδιαμάντη ή του Καβάφη, να κάνει κάτι πάρα πολύ γοητευτικά “επικίνδυνο”.”

He offered her an orgy in a many mirrored room
He promised her protection for the issue of her womb
She moved her body hard against a sharpened metal spoon
She stopped the bloody rituals of passage to the moon

“Θα ανεβάσουμε την “Ορέστεια του Στρίνμπεργκ”, και είμαι στη φάση που ψάχνομαι και θέλω με το δικό μου, προσωπικό τρόπο, να αναδείξω κάποια πράγματα. Δεν επέλεξα τα έργα ως όνειρο μου, να τα ανεβάσω, αλλά με τους ανθρώπους που θα συνεργαστώ και ψάχνω τα έργα του, ανακαλύπτοντας και εμένα. Ουσιαστικά, καταπιανόμαστε με το “Χορό του θανάτου” και εμπλέκονται “Οι Δανειστές” και “Η πιο δυνατή” και είναι έργα που μιλάνε για το γάμο, τον έρωτα, ενώ φιλοσοφούν για την ύπαρξη μας, το θάνατο. Κι έτσι εμπλέκομαι και εγώ προσωπικά. “Σκάβω” ότι ξέρω και έχω καταλάβει για το τι είναι σχέση, τι είναι θάνατος. Και ξέρεις, η μικρή μας προσωπική ζωή μπορεί να είναι μια μεγάλη τραγωδία. Είμαι σε διαδικασία γραψίματος, μέχρι και τη μέρα της πρεμιέρας…έτσι λειτουργώ. Έτσι “χτίζω”. Και από την άλλη, μπορώ να σου πω ότι δεν με πιάνει απελπισία, δεν τρελαίνομαι με το τέλειο, μου αρέσει και το “της τελευταίας στιγμής”. Αυτό δεν με κάνει να χάνω τον ύπνο μου, γιατί η χαρά είναι μεγαλύτερη. Η αδρεναλίνη της δημιουργικότητας μπορεί να με κάνει να χάσω δύο στιγμές από ύπνο- όχι το άγχος. Το σίγουρο είναι ένα…τα τσιγάρα αυξάνονται στις πρόβες! Άστο αυτό με τα τσιγάρα, τώρα, άστο….”

She took his much admired oriental frame of mind
And the heart-of-darkness alibi his money hides behind
She took his blonde Madonna and his monastery wine
"This mental space is occupied and everything is mine."

“Την αποτυχία δεν τη φοβάμαι. Δεν την αφήνω να υπερισχύσει. Πάω στο επόμενο βήμα. Την αποτυχία δεν τη θέλω, νιώθω ότι έχω τη δύναμη να κάνω τα πράγματα όπως τα θέλω. Έχω μια πίστη σε αυτό. Άρα, καλώς να έρχεται, όποτε θέλει και η αποτυχία. Αν συμβεί, εγώ θα κοιτάξω το επόμενο βήμα. Το παραπέρα….Τί με ρωτάς; Τί; Σε ποιά αυταπάτη πίστεψα; Ότι δεν θα πεθάνω ποτέ. Καμιά φορά το πιστεύω ακόμα”….(γέλια)

So the great affair is over but whoever would have guessed
It would leave us all so vacant and so deeply unimpressed
It's like our visit to the moon or to that other star
I guess you go for nothing if you really want to go that far.

“Το χειμώνα, θα τραγουδήσω και πάλι. Θα είμαι στο “Σταυρό του Νότου” με τον Δώρο Δημοσθένους, στο “Κύτταρο” με τους αδελφούς Καλογεράκη, και βέβαια “Άγγελος” σταθερά στα Εξάρχεια. Στο στέκι μου, κάθε Σάββατο.

Φέτος το καλοκαίρι, πήγα στο σπιτάκι μου στη Σαντορίνη, αλλά πήγα και σε άλλα νησιά-δεν κόλλησα εκεί. Κυκλάδες, Ανάφη πήγα και τραγούδησα….φέτος, πήγα για πρώτη φορά στη ζωή μου, Μυτιλήνη. Τη λάτρεψα. Και Μόλυβο και Αγιάσο. Γύρισα σε ότι μπόρεσα. Μαγεία είναι η Μυτιλήνη. Λες και παραμένει παλιά Ελλάδα, που δεν έχει ποτιστεί και χαλάσει από το τουρισμό. Και κρύα νερά. Να αναζωογονείσαι. Να βγαίνεις καινούργια”…

“Νύχτα ονειρομάνα” του Ζαμπέτα σε στίχους Φιλέρη….αυτό το τραγούδι, τελευταία συνέχεια σιγομουρμουράω…”κάθε που θα ΄ρθει δειλινό, νιώθω στο αίμα ανατριχίλα”… είναι για τους ανθρώπους της νύχτας και το ερμηνεύει υπέροχα η Μαριάνθη Κεφάλα. Τί είναι ευτυχία; Ευτυχία είναι ο έρωτας. Ο έρωτας μου είναι απαραίτητος. Ο έρωτας δεν είναι πάντα ευτυχία, έχει και δέσμευση, έχει και πατώματα και καταστροφές και αυτό-καταστροφές. Στον έρωτα χάνεις τον εαυτό σου. Περιμένεις, δεν είσαι ακριβώς ελεύθερος, αλλά…είναι ευτυχία. Η μεγαλύτερη ευτυχία είναι να είσαι όσο πιο ελεύθερος μπορείς. Να σου πω το κλισέ; Να ζεις τη μέρα στο εκατό τοις εκατό. Να είσαι κάπως αποδεσμευμένος από σπίτια, οικογένειες, να μην έχεις ψυχαναγκασμούς. Να “ακούς” τον εαυτό σου. Να “ακούς” το σώμα σου. Για παράδειγμα, σήμερα έχω όρεξη να βγω- να το φτάσω τέρμα; το κάνω. Δεν λέω “έλα, μωρέ, βγήκα και προχτές”. Αυτή η ελευθερία…κάθε μέρα να είσαι ανοιχτός και λίγο λευκό χαρτί, είναι μικρή ευτυχία διαρκείας. Και ας γίνει, ότι γίνει. Εγώ θέλω, κάθε μέρα, να μη φοβάμαι να πεθάνω”…