ψυχ-ανάγνωση: κινησιολογία καρδιάς
συνέντευξη | νίκη ζερβού */* φωτογραφίες | λευτέρης τσινάρης */* επιμέλεια Ι γιώργος παπανικολάου
Δώσαμε ραντεβού στο σπίτι της. Καράκεντρο- Θεσσαλονίκη και τυχερή ήμουν που βρήκα πάρκινγκ, αλλά κάτι ξέρει η Λένα και κυκλοφορεί με ποδήλατο. Μπήκα μέσα σ’ ένα απ’ τα ομορφότερα σπίτια που έχω δει ποτέ μου και ήθελα να μείνω εκεί για πάντα. Ένα -με την πολύ καλή έννοια- «τρελό» πλάσμα, μας άνοιξε το σπίτι της και την καρδιά της. Όλη ταλέντο και σκληρή δουλειά, με πολλά χιλιόμετρα στον χώρο του χορού, βαθιά αγάπη για τα παιδιά και πολλά ακόμη ενδιαφέροντα. Ένας άνθρωπος που πιστεύει και εμπιστεύεται τους ανθρώπους, ακόμη κι αν δάνεισε ένα αγαπημένο καλάθι που της είχε χαρίσει ο Al Pacino στην Αίγυπτο. Δεν το πήρε ποτέ πίσω. Η Λένα Μοσχά είναι στο rejected.gr σε μια εκστατικά ρυθμική ψυχανάγνωση.
Rejected: Πού μεγάλωσες;
Λ.Μ.: Είμαι παιδί του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Οι γονείς μου δεν είναι από την Θεσσαλονίκη, αλλά η ζωή τους έφερε να μένουν σε ένα πανέμορφο διατηρητέο κτήριο στο κέντρο της πόλης. Μεγάλωσα μέσα στη φασαρία, σε ένα σπίτι χωρίς καλή μόνωση κι έτσι, κάθε φορά που βρισκόμουν στην επαρχία, τις πρώτες μέρες, πίστευα πως κάτι πάει λάθος με τα αυτιά μου. Είχα συνηθίσει τους ήχους της πόλης κι ακόμη και σήμερα δεν μπορώ να μείνω μακριά από το κέντρο. Νιώθω να πνίγομαι. Μου αρέσει πολύ το αστικό τοπίο. Όσο μεγαλύτερο, τόσο το καλύτερο. Γι’ αυτό και πήγα στην Αθήνα. Εκεί σπούδασα κι έμεινα 13 περίπου χρόνια.
Μου αρέσει συνέχεια να ανανεώνεται η ματιά μου και να βλέπω πράγματα, εκεί που οι άλλοι δε βλέπουν.
Rejected: Πότε επέστρεψες ξανά στην Θεσσαλονίκη;
Λ.Μ.: Όταν γέννησα, ένιωθα μεγαλύτερη ασφάλεια να είναι τα παιδιά μου εδώ, Θεσσαλονίκη. Οι γονείς μου είναι δίπλα, με βοήθησαν πολύ και δεν σταμάτησα ποτέ να δουλεύω. Συχνά έπαιρνα τα παιδιά μου και στις πρόβες ή, όταν είχα δουλειά στην Αθήνα έκανα πρόβες διαδικτυακά, γιατί δεν ήθελα να αφήσω τα παιδιά. Όταν έπρεπε να λείπω για μεγαλύτερο διάστημα στην Αθήνα και πάλι θα ερχόντουσαν τα παιδιά μου μαζί μου, για όσο διάστημα κρατούσαν οι πρόβες. Στις περιοδείες, νοικιάζαμε σπίτι με το μπαμπά των παιδιών μου. Ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, ήταν πολύ σημαντικό να τα έχω μαζί μου.
Rejected: Έκανες χορό από μικρή;
Λ.Μ.: Τον χορό τον ξεκίνησα μεγάλη. Μικρή έκανα πρωταθλητισμό στο πινγκ-πονγκ, πολλά χρόνια. Έπαιζε η κολλητή μου πινγκ-πονγκ κι εγώ έκανα ρυθμική γυμναστική, αλλά είχα αρχίζει να κουράζομαι και να δέχομαι πιέσεις για πρωταθλητισμό και άρχισα να ψάχνω να ασχοληθώ με κάτι καινούριο. Με πήγε μέσα στο δωμάτιο με τα τραπέζια και στην αρχή νόμιζα πως, εκεί πάνω, θα τρώμε κολατσιό. Τελικά, ξεκίνησα να παίζω και έμεινα. Τώρα, πλέον, παίζω μόνο με φίλους για πλάκα.
Rejected: Και πότε ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τον χορό;
Λ.Μ.: Κάποια στιγμή είδα «Βάκχες» σε μια χοροθεατρική παράσταση της Μπέττυ Βυτινάρου και μου άρεσε πάρα πολύ ο τρόπος που χτυπιόντουσαν οι χορεύτριες πάνω στην σκηνή και αυτό το είδος παράστασης που δεν ήταν ούτε χορός, ούτε θέατρο. Έτσι, αν και μεγάλη ξεκίνησα χορό και χρωστάω πάρα πολλά στην Μπέττυ γιατί πίστεψε σε μένα και ξεκίνησα να δουλεύω επαγγελματικά παρ’ όλο που έκανα μόλις 8 μήνες χορό. Τα πιο σημαντικά πράγματα που έμαθα, ήταν στην σχολή που ξεκίνησα, με βασικότερα την εκφραστικότητα και το πάθος μέσα στον χορό. Πως ο χορός δεν είναι μόνο σώμα. Έπειτα, μπήκα στην Κρατική Σχολή Χορού στην Αθήνα. Η Κρατική Σχολή Χορού, μου έμαθε τεχνικά πράγματα και θυμάμαι μάλιστα στο πρώτο έτος προσπαθούσα να κάνω πτώση ως άνθρωπος και όχι ως χορεύτρια και δεν μπορούσα. Έβαζα τα κλάματα, έλεγα στον εαυτό μου «πέσε! Πώς έπεφτες πριν;». Αυτό το ανθρώπινο κομμάτι το βρήκα ξανά μέσα στις παραστάσεις μου, όταν τελείωσα τη σχολή. Είχα μεγάλη ανάγκη να εκφραστώ μέσα από μια εκστατική μορφή χορού, όπως στις «Βάκχες» που είδα και παρ’ όλο που δεν έχω κάνει ποτέ «Βάκχες», τις φέρνω σε κάθε παράσταση μου. Κάνω ρόλους που χτυπιέμαι, που τρελαίνομαι…τις κουβαλάω μέσα μου.
Rejected: Ποιά ήταν η πρώτη σου δουλειά, όταν βγήκες από τη σχολή;
Λ.Μ.: Νιώθω τρομερά ευγνώμων για την πρώτη μου δουλειά. Ήταν μια παράσταση του Κώστα Τσιούκα, με τον οποίο συνεχίσαμε να συνεργαζόμαστε έπειτα και ο οποίος είχε επίσης μόλις τελειώσει τη σχολή του. Ο Κώστας, λοιπόν, ήθελε να κάνει μια χορευτική παράσταση επιθεώρησης στο «Περοκέ», το οποίο ήταν πολύ κουλό για την κοινότητα του χορού τότε. Μαζευτήκαμε 10 περίπου χορευτές, που μόλις είχαμε τελειώσει την σχολή, κάποιοι απ’ αυτούς έκαναν σημαντική καριέρα αργότερα, και ήταν μαζί μας επί σκηνής και οι Mary & The boy. Ο χώρος του χορού αντιμετώπισε την παράστασή μας με μεγάλη απέχθεια, αλλά αγαπήθηκε πολύ από σκηνοθέτες, ηθοποιούς και εικαστικούς.
Η επανάσταση είναι πάντα με αιτία.
Rejected: Ποιά δουλειά πιστεύεις πως καθόρισε την καριέρα σου;
Λ.Μ.: Όταν σταμάτησε η συνεργασία του Δημήτρη Παπαιωάννου με την Αγγελική Στελάτου και την «ομάδα εδάφους», η Αγγελική ξεκίνησε να κάνει δικές της δουλειές. Έκανε την «Φαίδρα» και με επέλεξε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ήταν μια πολύ σημαντική συνεργασία αυτή, γιατί η Αγγελική ήταν πρότυπο για εμένα και από τις αγαπημένες μου χορεύτριες και μεγάλη τιμή, διότι δεν πέρασα από audition. Απλά, με είδε σε ένα μάθημα και με επέλεξε. Αυτή η δουλειά έφερε πάρα πολλές προτάσεις και προβολή, η οποία με είχε ζορίσει αρκετά εκείνη την περίοδο, σε σημείο που είχα αρχίσει να γίνομαι αγενής με τον κόσμο. Προτιμούσα να δουλεύω σε πιτσαρία, παρά να κάνω μια διαφήμιση που θα μου εξασφάλιζε χρήματα. Είχα πάθει μια εμμονή με το «όχι» και -εκ των υστέρων- πιστεύω πως υπερέβαλα και έχω μετανιώσει κάποια «όχι» που είπα τότε. Είχα πιεστεί τόσο εκείνη την περίοδο που αποφάσισα να φύγω απ’ όλο αυτό και να μετακομίσω. Έκανα κλήρωση ανάμεσα σε τρία μέρη στην Ελλάδα και πήγα να μείνω στα Χανιά για έξι μήνες. Αυτό έγινε το 2008. Στα Χανιά αποφάσισα πως θέλω να δουλεύω αποκλειστικά σε ότι έχω σπουδάσει και δε δούλεψα ποτέ ξανά σε πιτσαρία. Κάποια στιγμή δεν άντεξα, αγόρασα το «Αθηνόραμα» και κατάλαβα πως έπρεπε να επιστρέψω στην Αθήνα.
Rejected: Είναι η επαναστατικότητα σου βασικό στοιχείο της προσωπικότητάς σου;
Λ.Μ.: Είμαι πολύ επαναστατική από την φύση μου. Τόσο, που κάποιοι λένε πως είμαι επαναστάτης χωρίς αιτία. Πλέον, δεν πιστεύω ότι υπάρχει επαναστάτης χωρίς αιτία . Η επανάσταση είναι πάντα με αιτία. Μου αρέσει συνέχεια να ανανεώνεται η ματιά μου και να βλέπω πράγματα εκεί που οι άλλοι δε βλέπουν.
Rejected: Ποιές είναι οι συνεργασίες που δε θα ξεχάσεις ποτέ;
Λ.Μ.: Είμαι πολύ τυχερή που συνεργάζομαι όλα αυτά τα χρόνια με τον Κώστα Τσιούκα. Έχουμε κάνει πολλές και πολύ προσωπικές δουλειές μαζί. Μια από αυτές έγινε μια περίοδο μεγάλης δικής μου στεναχώριας, που καθόμουν όλη μέρα στο κρεβάτι και δεν έτρωγα. Ήρθε και μου είπε «θα κάνουμε αυτό παράσταση». Με τράβηξε βίντεο και κάναμε τελικά την παράσταση «dead or alive». Μια άλλη καθοριστική δουλειά που κάναμε μαζί ήταν η παράσταση «Ζιζέλ», στην οποία είχα τον ομώνυμο ρόλο. Έχω, επίσης, συνεργαστεί με κάποιους μουσικούς, όπως ο Αντώνης Ρέμος και οι Onirama κάνοντας χορογραφίες και χορό στα videoclip τους. Αυτές οι δουλειές ήταν εντελώς διαφορετικές απ’ ότι κάνω συνήθως, αλλά τις θεωρώ πολύ σημαντικές, γιατί μπορεί να μην είναι η μουσική αυτών των καλλιτεχνών στα ακούσματά μου, με εξίταρε πολύ όμως πως μου έδωσαν το «οκ» να κάνω τις χορογραφίες με τον δικό μου τρόπο. Έφτασα σε σημείο, για την συνεργασία με τον Αντώνη Ρέμο, να ακούω 300 φορές τη μέρα το τραγούδι, να το λατρέψω και να το χορογραφήσω. Το τραγούδι είναι το «Μπορεί να βγω, μπορώ να μπω», στο οποίο έχω χορογραφήσει και το χορεύω στο videoclip.
Rejected: Έχεις κάνει και κάποιες δουλειές ως ηθοποιός. Πώς ξεκίνησες;
Λ.Μ.: Είχα την τύχη να παρακολουθήσω τρία έτη στην σχολή του «Άκη Δαβή» πλάι στην Ρούλα Πατεράκη, η οποία είδε την «Φαίδρα», πίστεψε σε μένα και έτσι έχω βγάλει –άτυπα- δραματική σχολή. Στην τηλεόραση, έχω συμμετάσχει ως ηθοποιός στο επεισόδιο «Κρυφοί δεσμοί» της σειράς «Ιστορίες μυστηρίου» πριν από πολλά χρόνια αλλά και στο θέατρο στην παράσταση «Viral Thess» της ομάδας «Μικρός Βορράς». Η παράσταση αυτή αποτέλεσε μια πρόκληση για εμένα, γιατί πρώτη φορά είχε ο ρόλος μου τόσο πολύ λόγο στο θέατρο. Αν και έχω κάνει πολύ performance, δεν έχω μιλήσει ξανά τόσο πολύ για τόση ώρα επί σκηνής. Μου άρεσε πολύ αυτή εμπειρία, όμως. Γενικά, θέλω να είμαι όλη μέρα μέσα στο θέατρο ότι κι αν κάνω. Γι’ αυτό και πιστεύω πως μου αρέσει να κάνω κινησιολογία σε παραστάσεις, όπως είχα κάνει στο «Big in Japan» στο ΚΘΒΕ. Μου αρέσει να βρίσκομαι κοντά σε σκηνοθέτες και ηθοποιούς.
Rejected: Τελικά, τί είναι αυτό που κάνει ένας κινησιολόγος στο θέατρο;
Λ.Μ.: Ο θεατής δεν ξέρει ποτέ τι έχει κάνει ο κινησιολόγος σε μια παράσταση. Μπορεί να έχει κάνει από το ζέσταμα των ηθοποιών μέχρι και την συν-σκηνοθεσία ολόκληρης της παράστασης. Οι περισσότερες παραστάσεις που έχω στήσει κινησιολογικά, είναι με τον «Μικρό Βορρά». Ο Τάσος Ράτζος, εξαρχής, μου έδειξε μεγάλη εμπιστοσύνη και μου έδωσε πολλή ελευθερία να προτείνω και να στήσω πράγματα, οπότε στις παραστάσεις που συμμετείχα ως κινησιολόγος έκανα κάτι παραπάνω από απλές χορογραφίες. Γενικά, μου αρέσει να πηγαίνω μαζί με τους ηθοποιούς και να βλέπω τι μπορεί να βγάλει ο καθένας έχοντας μια βάση εργασίας στο μυαλό μου. Επίσης, είμαι πολύ χαρούμενη που από την στιγμή που επέστρεψα στην Θεσσαλονίκη, με την τελευταία μου δουλειά στην Αθήνα να είναι όπερα για παιδιά με την Εθνική Λυρική Σκηνή, συνέχισα να δουλεύω σε παιδικές παραστάσεις εδώ.
Rejected: Σου αρέσει η ενασχόληση με τα παιδιά;
Λ.Μ.: Ένα πάρα πολύ μεγάλο κεφάλαιο της ζωής μου, αποτελούν οι γνώσεις που άρχισα να αποκτώ, από τότε που ήμουν έγκυος στην πρώτη μου κόρη, σε σχέση με την νευροβιολογία, ενσυναναίσθηση, συνύπαρξη με τα παιδιά και ανατροφή των παιδιών με σεβασμό. Ξεκίνησα να μορφώνομαι πάνω σε αυτά τα θέματα και ασχολούμαι με αυτά στην καθημερινότητα μου. Τα παιδιά μου μεγαλώνουν με αυτήν την γνώση που απέκτησα και τώρα την μοιράζομαι και με άλλα παιδιά. Μέσα στη μέρα μου κρατάω μερικά παιδάκια και περνάω χρόνο μαζί τους, είτε επειδή οι γονείς δουλεύουν, είτε επειδή οι γονείς θέλουν τα παιδιά να συνυπάρχουν μαζί μου. Nα σου δώσω ένα παράδειγμα γι’ αυτή την θετική διαπαιδαγώγηση: ένα παιδί κλαίει, επειδή του έδωσες το μπλε καλαμάκι αντί για το κόκκινο, που ήθελε. Πιστεύω πως ο κόσμος θα ήταν ένα καλύτερο μέρος αν αντί να απορρίψουμε το συναίσθημα του, μπορέσουμε να σταθούμε στον πόνο του και να το καταλάβουμε. Αυτό ξεκίνησε από την Φιλιώ Κατσαρού, η οποία είναι parent couch και με πρότεινε σε κάποιους γονείς και τώρα είναι ένα κομμάτι που δε θα ήθελα να αφήσω με τίποτα.
Rejected: Τί είναι το Muzike και πώς ξεκίνησε;
Λ.Μ.: Το Muzike ξεκίνησε το 2017, όταν μου απαγόρευσαν να μπω σε μια συναυλία με την κόρη μου, γιατί μπορεί να έκλαιγε και να ενοχλούσε τους υπόλοιπους. Τότε, έχοντας δει πράγματα και στο εξωτερικό, αποφάσισα να ξεκινήσω μόνη μου να διοργανώνω συναυλίες και παραστάσεις για γονείς και παιδιά. Σταματήσαμε λόγω Covid και τώρα -πλέον- προσκαλούμε κάποια πρωινά και χορευτές που εκτιμώ πολύ και κάπως έτσι ξεκίνησε και το Dance Edition του Muzike. Τα παιδιά παρακολουθούν Performance Χορού και μαθαίνουν τι σημαίνει αυτό το είδος. Στο Muzike σεβόμαστε τα αναπτυξιακά στάδια και άρα στο τι φέρνουν τα παιδιά από μόνα τους και όχι στο τι σας έφερα σήμερα εγώ να δείτε. Δεν υπάρχουν «μη» και «όχι» στον χώρο και γι’ αυτόν τον λόγο οι χώροι δεν έχουν ερεθίσματα. Έτσι τα παιδιά μπορούν, ανάλογα με το αναπτυξιακό τους στάδιο, να κινούνται ελεύθερα. Στις παραστάσεις και τις συναυλίες που κάνουμε στο Muzike, τα παιδιά είναι ελεύθερα να κινηθούν στον χώρο κατά τη διάρκεια του εκάστοτε δρώμενου και να συνυπάρξουν με τον καλλιτέχνη που παρουσιάζει. Στο τέλος κάθε Dance Edition, ζητούμε από τους χορευτές να προτείνουν μια δράση με συμμετοχή του κοινού για να κινηθούν και τα δικά μας σώματα. Αυτό που παρατηρήσαμε από την πρώτη χορευτική performance που φιλοξενήσαμε, είναι πως τα παιδιά είναι πολύ εύκολο να κινηθούν ενώ εμείς οι ενήλικες, όχι. Ακόμη και για μένα που είμαι χορεύτρια, δεν είναι εύκολο να σηκωθώ και να χορέψω. Είναι όμως, πολύ ευχάριστο το αποτέλεσμα των performance αυτών και η συμμετοχή τόσο των παιδιών όσο και των γονέων. Το επόμενο Dance Edition είναι στις 24 Νοεμβρίου με την Ιωάννα Παρασκευοπούλου, η οποία ετοιμάζει κάτι που θα ταράξει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το χορό και άρα τα κλειστά όρια που έχουμε για εκείνον και χαίρομαι πολύ για αυτό.
Related posts:
Φτερά στην Πόλη
ένας διάλογος με το σήμερα / U_TH FESTIVAL
Τρεις μέρες, Μία Εποχή
grande Χρήστος
Kendini kemençeye adamış bir ruh
ζήτω το έθνος, ζήτω το πένθος