Αυτή την περίοδο βρίσκομαι στην Κύπρο και κάνω πρόβες τα πρωινά στον ΘΟΚ για τα “Χορικά Ύδατα” της Λίνας Νικολακοπούλου. Η Λίνα είναι ένας άνθρωπος που ξέρει πολύ καλά να σέβεται τον λόγο και όλος ο άξονας της δουλειάς που κάνουμε βασίζεται σε αυτό. Μέσα από τα χορικά που έχει γράψει για το θέατρο (κάποια από αυτά και τραγούδια που έχουν δισκογραφηθεί) και τα κείμενα που έχει επιλέξει από διάφορα έργα αρχαίου και σύγχρονου ρεπερτορίου, ο στόχος είναι να ταξιδέψουμε τον κόσμο, με όχημα τη θεατρική δράση και τη μουσική, στις ιστορίες και τα νοήματα που αποκαλύπτει ο ίδιος ο λόγος. Η χαρά είναι απερίγραπτη.

Κάθε μέρα πηγαίνω στην πρόβα ξέροντας ότι θα τραγουδήσουμε, ότι θα υπάρχει μουσική και σε αυτή τη δουλειά αυτό συνέβη από την πρώτη μέρα που ξεκινήσαμε. Νιώθω ότι ξαναγυρνάω στη σχολή!

Όλο αυτό είναι ένα όμορφο δημιουργικό πείραμα που δεν μπορώ να προβλέψω το αποτέλεσμά του, αλλά το ταξίδι μέχρι στιγμής είναι μία πολύ ζωντανή διαδικασία, σπουδή πάνω σε αυτό που κάνουμε.

Σύσσωμη η ομάδα συγκρίνουμε μεταφράσεις από τα έργα, κόβουμε, ράβουμε, συζητάμε, προτείνουμε, δοκιμάζουμε διαφορετικούς τρόπους (και πάνω στα ίδια τα τραγούδια, άλλες ενορχηστρώσεις, άλλα χρώματα), ανατρέπουμε το δεδομένο. Με κρατάει σε μία εγρήγορση όλο αυτό, βουτάω στις ανασφάλειές μου, εκτίθεμαι, ανακαλύπτω διαρκώς.

Και η ίδια η Λίνα είναι ένας άνθρωπος που αφουγκράζεται τα πάντα, έχει πολύ χιούμορ και μου αρέσει που παρά την μακρόχρονη και θαυμαστή πορεία της, δεν είναι εδώ ως σοβαροφανές πρόσωπο-αυθεντία στα πράγματα αλλά συνδέεται μαζί μας με τη διάθεση να ανακαλύψει και η ίδια και να ανατρέψει το οτιδήποτε με σκοπό να δημιουργήσουμε κάτι καινούριο και μοναδικό όλοι μας από την αρχή.

Γενικά, υπάρχει μια διαρκής δημιουργική διαπραγμάτευση σ’ αυτή τη δουλειά που με ενθουσιάζει και χαίρομαι πολύ που το καλοκαίρι θα ταξιδέψουμε την Κύπρο και μετά θα έρθουμε για παραστάσεις και στην Ελλάδα.

Μετά την πρόβα, τα περισσότερα απογευματόβραδα της εβδομάδας, βρίσκομαι στο Σατιρικό Θέατρο που παίζουμε με την Έρικα Μπεγέτη το “Χελιδόνι” του Γκιλιέμ Κλούα.

Δεν έχω βιώσει μέχρι στιγμής κάποια εντονότερη εμπειρία θεατρικά από αυτή την παράσταση και αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους.

Είναι ένα αρκετά καλογραμμένο κείμενο, που μπορεί να μιλήσει σε πολύ κόσμο και ο τρόπος που ξεδιπλώνονται τα πράγματα, το χιούμορ του, η ανθρωπιά του, σου κρατούν το ενδιαφέρον διαρκώς, σε κάνουν να θες να ακούσεις τη συνέχεια. Έχουμε διαμορφώσει έτσι και το χώρο που οι θεατές είναι σαν να βρίσκονται στο ίδιο το σαλόνι του σπιτιού και να είναι συμμέτοχοι-συνένοχοι στην ιστορία.

Η γνωριμία και η σκηνική μου συνύπαρξη με την Έρικα είναι ένα δώρο! Ένας τόσο όμορφος και γενναιόδωρος άνθρωπος τόσο στη δουλειά όσο και εκτός. Παρά το ότι ανήκουμε σε διαφορετικές γενιές ηλικιακά, νιώθω ότι επικοινωνώ μαζί της καλύτερα από ότι με αρκετούς συνομηλίκους μου! Μοιραζόμαστε την αλήθεια μας στη σκηνή και νιώθω πάντα ότι μπορώ να βασιστώ πάνω της για οτιδήποτε συμβεί. Αυτή η παράσταση, δεν θα ήταν το ίδιο δυνατή, χωρίς την Έρικα.

Το πιο σημαντικό απ’ όλα βέβαια είναι η ανταπόκριση του κόσμου σε αυτό που κάνουμε. Παίρνουμε διαρκώς μηνύματα υποστήριξης, άνθρωποι που έχουν έρθει να ακούσουν την ιστορία μας συζητάνε μαζί μας, μοιράζονται τα δικά τους βιώματα, τις εμπειρίες τους και αυτό είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μας. Η κυρία που κλαίγοντας μετά την παράσταση μας είπε ότι “θέλει να μιλήσει με το γιο της”, κόσμος που ένιωσε να λυτρώνεται γιατί επιτέλους το θέατρο στην Κύπρο δίνει φωνή στις ανησυχίες τους και στα δικά τους βιώματα. Είναι ένα έργο που θεωρώ ότι μπορεί ο καθένας να συνδεθεί μαζί του σε διαφορετικά σημεία, μιλάει μια γλώσσα απλή, που επιτρέπει στα νοήματά του να εισχωρήσουν αβίαστα στις ψυχές του κοινού.

Γι’ αυτό και είναι σημαντικό που η παράσταση ανεβαίνει στην Κύπρο και συνομιλεί με ένα πιο συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας εδώ, καταθέτοντας με τόλμη αλλά και με προσιτό τρόπο θέματα αποδοχής, ομοφοβίας, πένθους, εγκλημάτων μίσους, απώλειας, ενοχής, επικοινωνίας… Οι δράσεις που έχουν οργανωθεί σε σχέση με την παράσταση και φυσικά οι άνθρωποι εντός και εκτός της παραγωγής που τις στήριξαν, είναι άλλο ένα πράγμα που αγαπώ στη συγκεκριμένη δουλειά.

Το πιστώνω και στον σκηνοθέτη μας αυτό, τον Νίκο Νικολαΐδη, ο οποίος είχε πολύ καθαρές προθέσεις σε σχέση με αυτή την παράσταση από την αρχή και φρόντισε να οργανώσει πολύ ουσιαστικά αυτό το εγχείρημα. Για παράδειγμα, η επίσημη πρεμιέρα μας θα μπορούσε να είναι συγχαρίκια, κοκτέιλ, φωτογραφίες με “σημαντικά πρόσωπα” κ.λ.π., αλλά αντ’ αυτού ο Νίκος φρόντισε εκείνη τη μέρα να κάνουμε μια κλειστή παράσταση στην οποία είχαμε καλέσει ακτιβιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς του τόπου, άτομα της κοινότητας, ανθρώπους για τους οποίους μιλάει το συγκεκριμένο κείμενο και ήταν μια πολύ συγκινητική συνάντηση αυτή. Σαν να γράφεις ένα προσωπικό γράμμα και μετά από αρκετά χρόνια να καταφέρνεις να το παραδώσεις στον παραλήπτη του! Ακολούθησαν βιωματικά σεμινάρια με εφήβους, οργανωμένη συζήτηση μετά την παράσταση με το Σύνδεσμο Πρόληψης και Αντιμετώπισης Βίας στην Οικογένεια…

Βίωσα και βιώνω μια κατάσταση στην οποία το διακύβευμα του έργου δεν σταματάει στα όρια της θεατρικής δράσης, αλλά συνεχίζεται και μετά την παράσταση, με θεατές ενεργούς και προβληματισμένους που κουβαλάνε και διαδίδουν αυτή την εμπειρία στους άλλους και μέρες μετά. Και ίσως ο διάλογος που ανοίγει με αυτή την αφορμή το θέατρο, να ανοίξει και άλλους ουσιαστικούς διαλόγους σε έμπρακτο επίπεδο σε αυτόν τον τόπο. Μακάρι!

Σιγά-σιγά πλησιάζουμε στο τέλος των παραστάσεων, αλλά νιώθω πλήρης. Έχω να θυμάμαι πολλά από το “Χελιδόνι”. Μέσα σε όλα, τη συγκίνηση και τα εγκάρδια λόγια της κυρίας Δέσποινας Μπεμπεδέλη όταν ήρθε να μας δει, τον πάτερ που καθόταν στην πρώτη σειρά και εισέπραξε όλο το rant του Ραμόν για την εκκλησία, αλλά μετά το τέλος, μας αγκάλιασε συγκινημένος, το παιδί που ετοιμάζεται για τις τελικές εξετάσεις και μας είπε ότι μετά από αυτή την παράσταση τον κάναμε να θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με το θέατρο! Νιώθω γεμάτος και περήφανος γι’ αυτό που καταφέραμε.

Φυσικά, δεν έλειψαν και οι δύσκολες στιγμές και αυτές ήταν πιο ουσιαστικές απ’ όλα. “Ανήσυχο” κοινό με αντίθετες θέσεις, με δυσάρεστα σχόλια, ενοχλημένοι κατά τη διάρκεια της παράστασης και λόγω του ότι παίζουμε σε απόσταση αναπνοής από τους θεατές εισπράτταμε τα πάντα. Ήταν φοβερά αμήχανο και δύσκολο, αλλά θυμάμαι ότι με πείσμωσε όσο τίποτα. Ένιωσα να βάλλομαι σε επίπεδο προσωπικό, θύμωσα. Όμως μου έδωσε μια άλλη ορμή και αλήθεια στον τρόπο που εξέφερα τις λέξεις, με ξανάβαλε στις ράγες μου και μου θύμισε γιατί θέλω να κάνω αυτό το επάγγελμα, γιατί έχει νόημα η τέχνη πρωτίστως όταν απευθύνεται σε αυτούς που διαφωνούν και όχι απλά στους ομοϊδεάτες και τους φίλους. Εκείνες τις στιγμές βρήκα ξανά το χώρο και τον λόγο μου. Να παλεύω με όλες τις δυσκολίες για να μοιράζομαι ιστορίες με τον κόσμο, για να βοηθάω μέσα από αυτές τις ιστορίες άλλους ανθρώπους που όπως κι εγώ, προσπαθούν να βρουν τη φωνή τους στον κόσμο και να ακουστούν. Όσο κι αν κάποιοι θέλουν να μας κάνουν να σιωπήσουμε. Και ναι, “τα λόγια είναι σημαντικά” και έχουν δύναμη. Όταν κουβαλούν αλήθεια, έχουν πίστη και γίνονται πράξη.

*Ο Χρήστος Γκρόζος, αυτή τη σεζόν, βρίσκεται στη Κύπρο και πρωταγωνιστεί στη θεατρική παράσταση “Το Χελιδόνι”. Το καλοκαίρι θα συμμετάσχει στη μουσικοθεατρική παράσταση της Λίνας Νικολακοπούλου “Χορικά Ύδατα”.