at a glance
Top

Οι σημειώσεις της Ελένης Ζιώγα

κείμενο | ελένη ζιώγα */* φωτογραφίες | αρχείο ελένης */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

Αγάπη Παράνομη
MAKING OF
Με τα μάτια της Ελένης

Oύτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία. Σαράντα ολόκληρα χρόνια ήξερα ότι ονειρευόταν ο Νίκος να γυρίσει για το σινεμά την “Αγάπη την Παράνομη” του Θεοτόκη. Το είχε προσπαθήσει πριν με γνωρίσει, σε συνεργασία με άλλους σεναριογράφους. Είχε καταθέσει τις προτάσεις του στο Κέντρο Κινηματογράφου, δεν ευδοκίμησαν.  Αργότερα, κατέθεσε και μια ακόμα σε δικό μου σενάριο. Πάλι πέσαμε σε τοίχο. Στο μεταξύ, ο Θεοτόκης στοίχειωσε και μένα. Είναι κολλητικό. Η ανθρωπογεωγραφία του, μαζί με εκείνη του Παπαδιαμάντη, είναι απαράμιλλη. Βυθίζεται ατρόμητος στα εσωτερικά σκοτάδια των ηρώων του. Τους συμπονά ακόμα και στη χειρότερη ασχήμια τους. Ανατέμνει τα ανθρωποβόρα πάθη τους. Και δεν τους κρίνει από τη θέση του δικαστή, αλλά του εν δυνάμει όμοιου.

Τον Σεπτέμβριο του 2020 μάθαμε ότι η  ΕΡΤ  δεχόταν προτάσεις για μεταφορές διηγημάτων της κλασικής μας λογοτεχνίας . Στο τραπέζι έπεσε και η ιδέα του «Κατάδικου», του μεταγενέστερου αριστουργήματος του ίδιου συγγραφέα, που είχαμε προτείνει ήδη στην ΕΡΤ, πριν παρθεί η σχετική απόφαση για τις μεταφορές. Η μπίλια, τελικά, κάθισε στην “Αγάπη την Παράνομη”, που την προτιμήσαμε , καθώς η υπόθεσή της θα μπορούσε ευκολότερα να αναπτυχθεί σε μόλις έξι  επεισόδια. Ξέραμε ότι τα χρήματα που θα παίρναμε για την παραγωγή ενός τέτοιου εγχειρήματος θα ήταν ελάχιστα . Όμως, λόγω τρέλας, το τολμήσαμε.  Είναι γνωστό πως η μανία του καλλιτέχνη για δράση τον πετάει πάντα έξω από την λογική.

Βρήκαμε τον παραγωγό που θα μοιραζόταν την τρέλα μας για ένα τόσο ριψοκίνδυνο τόλμημα. Μιλήσαμε στην Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Είπε το «ναι»  με θέρμη. Ήταν η απόλυτη « Διαμάντω». Ύστερα, ήρθε και ο Νίκος Ψαρράς για το ρόλο του “Θεριανού”. Ιδανικός.

Καταθέσαμε την πρότασή μας κι αυτή εγκρίθηκε, αρχές του 2021.

Ένας- ένας,  βρέθηκαν και οι υπόλοιποι πολύτιμοι συνεργάτες μας.

Κι από ‘κει αρχίζει η «εκστρατεία». Γιατί η προετοιμασία, η οργάνωση και τα γυρίσματα  μιας σειράς εποχής  με κινηματογραφική αντίληψη,  στα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας είναι ένας άτυπος πόλεμος.

Όλοι όσοι συμμετέχουμε ξέρουμε ότι κάθε μας μέρα, θα είναι και μια μάχη, με το αναπάντεχο που οφείλουμε να την κερδίσουμε. Έχουμε να κάνουμε με δύσκολους φυσικούς χώρους και εξωτερικά γυρίσματα σε ένα περιβάλλον σύγχρονο, που δεν πρέπει να «εισχωρήσει» στην εικόνα μας.  Γι’ αυτό και η δική μου δουλειά δεν τέλειωσε στο γραφείο. Συνεχίστηκε και στο γύρισμα.

Μπροστά μας είχαμε κι άλλα εμπόδια : Το χρόνο, τον κορωνοϊό, αλλά και τις καιρικές συνθήκες.  Οι ταχύτητες εξοντωτικές, πράγμα που σημαίνει ότι έπρεπε όλοι να είμαστε καλά προετοιμασμένοι και απόλυτα συγκεντρωμένοι για να πετύχουμε την ακρίβεια με τις πρώτες λήψεις. Ο καύσωνας ανελέητος   – τα γυρίσματα έγιναν καλοκαίρι- και μέσα σ’ αυτόν έπρεπε να φοράμε τις μάσκες για τον covid και να ανάβουμε τζάκια για τις σκηνές που διαδραματίζονταν στο καταχείμωνο, στις οποίες  οι ηθοποιοί έπρεπε να παίζουν με βαριά μάλλινα ρούχα.

Το αποκορύφωμα των δυσκολιών ήρθε με τις τραγικές φωτιές του καλοκαιριού, που κατάστρεψαν μαζί με την Εύβοια και τη μισή Αττική. Ένα από τα βασικά μας σκηνικά στον Άγιο Στέφανο, η εμβληματική καλύβα, όπου σεναριακά εκτυλίσσονται τα κορυφαία γεγονότα της πλοκής, παραδόθηκε στις φλόγες.

Χρειάστηκε να την ξαναχτίσουμε. Και να εκμεταλλευτούμε ανάλογα το καρβουνιασμένο, τραγικό περιβάλλον του πληγωμένου τοπίου, που- συμπτωματικά- είχε γίνει πια το σημειολογικό σκηνικό της κορύφωσης του δράματος.

Αλλά, εκείνο που μας τάραζε όλους  περισσότερο σ’ αυτή τη δύσκολη διαδρομή ήταν το ίδιο το αντικείμενο που επεξεργαζόμασταν. Το ίδιο το θέμα του διηγήματος του Θεοτόκη. Πρόκειται για μια τραγωδία (έμμεσης) αιμομιξίας. Για την λεπτομερή αναπαράσταση της ολέθριας σύγκρουσης του κτηνώδους ενστίκτου με το Λόγο. Για την ανατομία μιας άρρωστης ψυχής -της ψυχής του “Θεριανού”- και της δυστυχίας που αυτή σκορπίζει γύρω της, αλλά και στον ίδιο της τον εαυτό .

Δεν είναι εύκολο  να επεξεργάζεσαι τέτοια δύσκολα θέματα. Αναγκαστικά επηρεάζεσαι από την τραγικότητα των σκηνών . Που, επιπλέον, έχουν και μεγάλη δυσκολία στο να αποδοθούν με συνέπεια.

Γι’ αυτό, παράλληλα με την αναπαραστατική δράση  συνέβαινε και μια άλλη, παρασκηνιακή, αλλά πραγματική, αυτή των αληθινών ανθρώπων , που ήμασταν όλοι εμείς, οι συντελεστές.  Ηθοποιοί, δημιουργοί, συνεργείο, παραγωγή.

Τα ωράρια ατέλειωτα, η κούραση εξοντωτική,  τα συναισθήματα σε αχαλίνωτη έξαρση: ανασφάλειες, συγκρούσεις, καβγάδες, συμφιλιώσεις, συγκινήσεις, εκρήξεις, χειροκροτήματα, ενθουσιασμοί, απογοητεύσεις.

Τώρα, που ο κύκλος έκλεισε και η δουλειά μας παραδόθηκε στον κόσμο μένει μια επίγευση οικειότητας, μία σιγουριά για την αλήθεια των σχέσεων που αναπτύξαμε στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού στα βάθη του χρόνου και των αντοχών μας και , εντέλει, μια επιβεβαίωση για το παράξενο εκείνο πείσμα που- παρά τις αντιξοότητες- κάνει τους ανθρώπους του σιναφιού μας να ενώνονται για να καταφέρουν το ακατόρθωτο.

Υ.Γ.: Ένα μόνο μας έλειψε. Το καθιερωμένο πάρτι του φινάλε των γυρισμάτων, που δεν έγινε ποτέ λόγω κορωνοϊού.

Οι Συντελεστές της σειράς:

Σκηνοθεσία: Νίκος Κουτελιδάκης

Σενάριο- Διασκευή: Ελένη Ζιώγα

Σκηνικά-Κοστούμια: Κική Πίττα

Συνεργάτις Ενδυματολόγος: Μυρτώ Καρέκου

Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιάννης Φώτου

Μουσική: Χρίστος Στυλιανού

Mοντάζ: Στάμος Δημητρόπουλος

Ηχοληψία: Παναγιώτης Ψημένος

A΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Άγγελος Κουτελιδάκης

Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Καρανάσου

Γ΄Βοηθός σκηνοθέτη: Κική Σπανούδη

Βοηθός σκηνογράφου: Ευαγγελία Γρηγοριάδου

Casting director: Ανζελίκα Καψαμπέλη

Οργάνωση παραγωγής: Γιώργος Λιναρδάκης

Διεύθυνση παραγωγής: Αλεξάνδρα Ευστρατιάδη

Παραγωγή: Γιάννης Μ. Κώστας

Εκτέλεση παραγωγής: Arcadia Media

 

 

Παίζουν:

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Διαμάντω Θεριανού)

Νίκος Ψαρράς (Στάθης Θεριανός)

Μιχαήλ Ταμπακάκης (Γιώργης Θεριανός)

Ευγενία Ξυγκόρου (Χρυσαυγή Ασπρέα)

Γιάννης Νταλιάνης (Σπύρος Ασπρέας, πατέρας της Χρυσαυγής)

Μαριάνθη Σοντάκη (Κατερίνα Ασπρέα, μητέρα της Χρυσαυγής)

Γιώργος Ζιόβας (Κωνσταντής Βλάχος, πατέρας της Ευγενίας)

Μαρία Αθανασοπούλου (Φωτεινή Βλάχου, μητέρα της Ευγενίας)

Ιζαμπέλλα Μπαλτσαβιά (Ευγενία Βλάχου)

Δημήτρης Αριανούτσος (Θοδωρής Ασπρέας, αδελφός της Χρυσαυγής), Παντελής Παπαδόπουλος (παπάς)

Ελένη Φίλιππα (μαμή)

Σαβίνα Τσάφα (Αρετή, ψυχοκόρη του Ασπρέα)

Τάσος Παπαδόπουλος (Μάνθος, εργάτης)

Μιχάλης Αρτεμισιάδης (Ανδρέας Καπης, φοιτητής Ιατρικής)

Κατερίνα Παντούλη (Μαρία, η μεγάλη κόρη του Θεριανού)

Έλλη Νταλιάνη (Ειρήνη, η μικρή κόρη του Θεριανού)

Κατερίνα Αμυγδαλιά Θεοφίλου (Βδοκιώ, αδελφή της Χρυσαυγής)

Κώστας Βελέντζας (ψάλτης)

Αργύρης Γκαγκάνης (λοχαγός)

Γιώργος Τσαγκαράκης (Ευτύχης, ο καφετζής)

Πέτρος Παρθένης (ταγματάρχης)

Στράτος Νταλαμάγκος (Βασίλειος) κ.ά.

 

Αφήγηση- φωνή συγγραφέα: Θόδωρος Κατσαφάδος