at a glance
Top

Legalize Film: Ridley Scott

κείμενο | ηλίας παπαδόπουλος / φωτογραφίες | τάσος θώμογλου

Ο Spacey και η ερμηνεία που 'δεν υπάρχει'

“Κάθε φορά που γυρίζεις μια ταινία είναι σαν να γράφεις ένα μυθιστόρημα” δηλώνει το 1992 σε συνέντευξή του στον Jack Mathews για λογαριασμό των Los Angeles Times o Sir Ridley Scott. Σήμερα, 25 χρόνια μετά την πρεμιέρα του “1492: Conquest of Paradise”(αυτό με τη θεσπέσια μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου), θεωρείται ένας από τους πλέον εικονοκλαστικούς σκηνοθέτες και ταυτόχρονα τολμηρούς παραγωγούς στην παγκόσμια κινηματογραφία.

Δεν έχει απασχολήσει τις σκανδαλοθηρικές εφημερίδες με καμώματα απύθμενης δηθενιάς από την προσωπική του ζωή. Δεν προσπάθησε ποτέ να χτίσει ένα μύθο γύρω από τον εαυτό του ή να δημιουργήσει celeb-buzz, ούτε τη δεκαετία του ’90 που ήταν παντρεμένος με την Emma Thompson (κι εκείνη γύριζε τη μια ταινία σταθμό μετά την άλλη). Στις συνεντεύξεις του θα τον ακούσεις περισσότερο να μιλάει για το έργο και τον τρόπο της δουλειάς με τους συνεργάτες του παρά για τον εαυτό του – σε αντίθεση με τους περισσότερους σύγχρονους καλλιτέχνες. Το marketing για τον Branagh είναι η καλή ποιότητα του καλλιτεχνικού προϊόντος – όχι η καλή του πώληση. Εξάλλου, αν είναι καλό θα πουλήσει.

Ανήκει σε μια γενιά αποφοίτων της RADA που θεωρήθηκαν «νέο κύμα» ηθοποιών, κυρίως για τον τρόπο που συνδυάζουν υποκριτική λιτότητα με άψογα καλλιεργημένη φωνή και καλοδουλεμένο λόγο: Fiona Shaw, Jonathan Pryce, Bryce Payne, Hugh Laurie, Juliet Stevenson, Alan Rickman. “Στα χέρια ενός μεγάλου ποιητή, οι λέξεις αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη απ’ όση εμείς μπορούμε να διανοηθούμε”.

Θέλει παραγωγή και τόλμη η κινηματογραφία. Το 1982 συγχρηματοδοτεί το Blade Runner επιχειρώντας να παντρέψει το φιλμ noir με την επιστημονική φαντασία. Μια δεκαετία μετά, χρηματοδοτεί και γυρίζει ένα σύγχρονο γουέστερν με γυναίκες πρωταγωνίστριες, κινηματογραφώντας μια από τις πιο εμβληματικές ερωτικές σχέσεις γυναικών στον αμερικανικό κινηματογράφο (Thelma & Louise – 1991). Η θυελλώδης σχέση των δύο γυναικών, η εγκληματική τους δράση με την οποία αμφισβητούν το σύστημα, η επαναστατική τους στάση απέναντι στο ισχυρό φύλλο κάνουν τον Walter White του Breaking Bad να μοιάζει με… όσιο (κατηγορήστε το ξυρισμένο κεφάλι του Cranston, όχι τον υπογράφοντα).

Η τελευταία κίνησή του που επιβεβαιώνει την τόλμη του, χωρίς ωστόσο να διασφαλίζει την καλλιτεχνική αξία του έργου του, είναι η απόφασή του να «σβήσει» την ερμηνεία του Kevin Spacey από την τελευταία του ταινία, το All Τhe Money In The World (2017). To trailer κυκλοφόρησε συνοδευόμενο απ’ όλες τις μεγαλοστομίες κριτικών περί «σίγουρου Oscar» του εμφανώς μεταμορφωμένου Spacey. Μετά, όμως, την (κάπως άδικη) αποκαθήλωση του Spacey και τον αποκλεισμό της πρεμιέρας της ταινίας από το ετήσιο gala του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου, ο Scott αποφάσισε να χρηματοδοτήσει μόνος του και να ξαναγυρίσει τις σκηνές του ηθοποιού, με τον Christopher Plummer να τον αντικαθιστά. Επαναληπτικά on location γυρίσματα, επιστροφή ηθοποιών στο set, 10.000.000 δολάρια επιπλέον budget (όσο στοιχίζουν δηλαδή περίπου 10 «ακριβές» ελληνικές παραγωγές) κι όλα αυτά 40 μέρες πριν την πρεμιέρα της ταινίας. Το κερασάκι στην τούρτα: η ταινία είχε ολοκληρώσει και το post-production πριν αρχίσουν οι κατηγορίες στον Spacey.

“Από την αρχή είχα επιλέξει τον Plummer για τον ρόλο του John Paul Getty, αλλά το studio επέμενε για ένα πιο ηχηρό όνομα. Και είναι μάλλον άδικο να έχει η δουλειά 800 συντελεστών στην ταινία αρνητική διαφήμιση, εξαιτίας των ενεργειών ενός ανθρώπου”, δήλωσε για την απρόσμενη απόφασή του. (“Δεν υπάρχει αρνητική διαφήμιση, όσο προφέρετε σωστά τ’ όνομά μου”, έχει δηλώσει στο μακρινό παρελθόν ο Spacey).

Έτσι, η ερμηνεία του Spacey «σβήνεται» από την ταινία μέσα σε λίγες μόνο μέρες. Ή… και όχι. Γιατί ο Scott είναι ένας δαιμόνιος παραγωγός. Επέλεξε να γυρίσει ταινία χλαμύδας (Gladiator – 2000) και εξασφάλισε Academy Award καλύτερης ταινίας στους χρηματοδότες του γι’ αυτήν του την τόλμη, σε μια εποχή που το Hollywood θεωρούσε το είδος πεταμένα πλέον λεφτά.

Αναβίωσε το franchise των Alien γνωρίζοντας πως τα γνωστά τέρατα με το οξύ για σάλιο θα φέρουν λεφτά στα ταμεία, ακόμα και αν οι ταινίες δεν «βγουν» τόσο καλές (Prometheus – 2012). Κυκλοφόρησε 4 director’s cut του Blade Runner μέσα σε 23 χρόνια. Οπότε δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε μέσα στην επόμενη πενταετία να επανακυκλοφορήσει το All The Money In The World με «την ερμηνεία του Kevin Spacey που δεν είδατε στις αίθουσες».

Αυτό βέβαια, προϋποθέτει να καταλαγιάσει το σκάνδαλο Spacey. Και γνωρίζοντας πως ο Kevin Spacey είναι χρηματοδότης των δημοκρατικών, ιδρυτής του Spacey Foundation που υποστηρίζει ανοιχτά την Hilary Clinton και τον πολιτικό σχεδιασμό της και ένας εκ των βασικών παραγωγών του House of Cards (που ξεμπρόστιασε το αμερικανικό πολιτικό σύστημα ενώ ταυτόχρονα έβαλε για τα καλά στην αγορά το δίκτυο Netflix, αποδυναμώνοντας άλλοτε κραταιά χολιγουντιανά studio) αυτό δεν αναμένεται να γίνει με πρόεδρο τον Donald J. Trump.

Γιατί ο Trump, έξοχος χειριστής των μέσων επικοινωνίας, ξέρει πολύ καλά αυτό που ήξερε και ο Reagan τη δεκαετία του ’80: ότι αν θέλεις να κάνεις ασφαλή πολιτική, απασφάλισε το Hollywood.