at a glance
Top

Σπύρος Παπαδόπουλος

εκείνος που δεν ονειρεύεται

συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | από το αρχείο του κ.Παπαδόπουλου */* επιμέλεια | ιάκωβος καγκελίδης + τάσος θώμογλου

“Δεν πίστεψα σε αυταπάτες, ποτέ, σε αυτή τη ζωή. Λάθος ερώτηση μου κάνεις. Είμαι λίγο αφελής και εύπιστος ως άνθρωπος. Έτσι ήμουν κι έπειτα έγινε επιλογή μου. Προτιμώ να είμαι εύπιστος και να την πατήσω, παρά καχύποπτος με τους ανθρώπους. Με αυτή την έννοια, τη πάτησα αρκετές φορές, όπως όλοι. Αυταπάτες όμως, δεν έχω. Γιατί είμαι αρκετά γειωμένος και απογειώνομαι μοναχά πάνω στη σκηνή. Γενικώς, δεν ψάχνω περίεργα πράγματα, ούτε θεωρώ ότι η ζωή μπορεί να μου επιφυλάσσει κάτι φοβερό και τρομερό που θα πρέπει να το ψάξω να το βρω”. Ο Σπύρος Παπαδόπουλος στο rejected…

rejected: Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά παρουσιάζετε το “Δείπνο Ηλιθίων”. Τί αγαπήσατε περισσότερο σε αυτή τη παράσταση; 

 

Σ.Π.: Η μεγαλύτερη χαρά μου είναι ο ρόλος που παίζω πάνω στη σκηνή. Κάθε φορά που παίζω έναν ρόλο αναρωτιέμαι πως θα τον αποχωριστώ στο φινάλε. Και την τελευταία δεκαετία, κάθε παράσταση την “κρατάω” 3-4 χρόνια. Αυτή τη φορά, θα μου είναι οδυνηρό να αποχωριστώ τον συγκεκριμένο ρόλο. Πιο οδυνηρό από κάθε άλλη φορά. Ο ήρωας μου είναι σαν να υπάρχει-τόσο πολύ τον έχω αγαπήσει! Αυτό δεν γίνεται μόνο του. Τον αγαπάει κι ο κόσμος, οπότε σε βοηθάει να βλέπεις το ρόλο και μέσα από τα μάτια του κόσμου.  Ο ρόλος μου, ειδικά σε κάποια σημεία, μου προσφέρει μοναδικές στιγμές για τη ψυχή μου. Ώρες- ώρες με τον ήρωα που παίζω, νομίζω, πως είμαι τρεις πόντους πάνω από τη γη.

rejected: Στις μέρες μας, ποιός είναι “ηλίθιος”;

 

Σ.Π.: Από μια ηλιθιότητα, που λίγο-πολύ ποικίλει στο μυαλό του καθενός, όλοι πάσχουμε. Διάβασα πολλά βιβλία γύρω από τη λεγόμενη βλακεία. Ο Ρόμπερτ Μούζιλ και ένας Ιταλός καθηγητής που έχει κάνει χρόνια έρευνες γι αυτό το θέμα, έχουν εκφράσει πως “ο αλγόριθμος είναι ίδιος σε όλες τις τάξεις και τα μορφωτικά επίπεδα, σε όλες τις ηλικίες”. Δεν βρίσκεις λιγότερους ηλίθιους ή βλάκες, ανάμεσα στους επιστήμονες ή τους καθηγητές πανεπιστημίου, σε σχέση με τα γκαρσόνια. Το κλάσμα είναι πάντα το ίδιο. Στους τόσους, τόσοι θα είναι βλάκες. Ηλίθιος δεν είναι ένας άνθρωπος που δεν ξέρει να λύσει μια εξίσωση. Ηλίθιος είναι αυτός που ξέρει να λύσει μια εξίσωση, μα μπορεί να προκαλέσει κακό στον διπλανό του. Η βλακεία έχει αυτή τη διαφορά. Κάνεις κακό στους άλλους, όντας βλαξ, χωρίς να ωφελήθηκες ο ίδιος. Γιατί, αν κάνεις κακό και ωφελήθηκες είσαι κακοποιός, που αυτό έχει μια λογική. Αυτόν, κοινωνικά, μπορείς να τον συναντήσεις και να ξέρεις πως να τον αντιμετωπίσεις. Αλλά ένας άνθρωπος που δίχως λόγο κάνει κακό στους άλλους, είναι μη αντιμετωπίσιμος. Δεν έχει λογική να τον προσεγγίσεις στο τρόπο σκέψης.

Ζούμε την εποχή που όλοι είμαστε λίγο "εξυπνάκηδες"

rejected: Από την άλλη, στις μέρες μας, “ηλίθιος” και “αγαθός” μπερδεύονται ως έννοιες; 

 

Σ.Π.: “Ηλίθιος” και “αγαθός” έχουν όντως μπερδευτεί ως έννοιες. Ζούμε την εποχή που όλοι είμαστε λίγο “εξυπνάκηδες”. Δεν φταίει η εποχή. Πάντα έτσι είμασταν. Υπάρχουν οι εξυπνάκηδες που είναι έτοιμοι να βάλουν ταμπέλα σε κάποιον, ακόμη και γιατί λέει “καλημέρα” σε κόσμο που δεν γνωρίζει. “Τί μιλάει αυτός σε αγνώστους; Βλάκας είναι;”. Μπορεί ο άνθρωπος να έχει κατέβει από ένα χωριό, που εκεί έτσι έχουν συνηθίσει. Κι αν πει μια “καλημέρα” σε έναν άνθρωπο της πόλης, μπορεί να τον περάσουν για “περίεργο”. Αυτό πραγματεύεται και το έργο. Οι άνθρωποι ηδονιζόμαστε να κολλάμε ταμπέλες στους άλλους. Είτε αγαθός, είτε αφελής, ακόμη και λίγο αφηρημένος αν είναι ο άλλος, βαφτίζεται “περίεργος”. Και οι εκπλήξεις που έρχονται, όταν κάποιον ασυνείδητα τον κατατάσσουμε κάπου, είναι οδυνηρές.

rejected: Ο ηλίθιος είναι αήττητος τελικά και ευτυχισμένος στον δικό του κόσμο;

 

Σ.Π.: Κάθε άνθρωπος έχει τα προβλήματά του, αλλά ο ηλίθιος είναι ανίκητος. Δεν μπορείς να τον προσεγγίσεις με το τρόπο λογικής που έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε. Όταν κάποιος δεν αποκωδικοποιείται με κανόνες απλής αντίληψης, είναι αήττητος.

Στο φουσκωτό, εσύ και η μοναξιά σου είναι "σωτήρια λέμβος".

rejected: Στο θέατρο, κάνατε όσα θέλατε;

Σ.Π.: Αυτή η κουβέντα δεν πολυισχύει σε μένα. Είμαι από τους λίγους ανθρώπους που δεν έχω σχέση με τη διάθεση του χρόνου που λέγεται μέλλον. Δηλαδή, δεν ονειρεύομαι. Διαχειρίζομαι το παρόν. Μου ήρθε τώρα κάτι; Το κάνω! Δεν έχω χρόνο για να παραπονιέμαι, και στον εαυτό μου ακόμα, “αχ γιατί δεν έκανα αυτό ή το άλλο”. Θεωρώ, όπως μου τα έχει φέρει η ζωή, να ασχολούμαι με το θέατρο άκρως σημαντικό. Είμαι ευλογημένος άνθρωπος γιατί ασχολούμαι με το θέατρο. Κι αυτό γιατί αγαπώ το θέατρο, όχι για άλλους λόγους. Είμαι ευλογημένος και μέχρι εκεί. Δεν θα ασχοληθώ με το τί έκανα ή όχι. Έκαστος εφ’ ω ετάχθη. Δεν ανήκω στους τύπους που “όλα τα σφάζουν, όλα τα μαχαιρώνουν”. Πολλά πράγματα δεν μπορώ να παίξω στο θέατρο. Αυτά που μπορώ να κάνω στο θέατρο, τα προσφέρω στο κόσμο και σε μένα.

rejected: Τα καλοκαίρια στο θέατρο, δεν σας λείπουν; 

Σ.Π.: Όχι, καθόλου δεν μου λείπουν. Υπάρχουν και πρακτικοί λόγοι. Πρέπει να ξεκουράζομαι τα καλοκαίρια. Έχω μια βαρκούλα, κι αγαπώντας πολύ τη θάλασσα, εξαφανίζομαι με τους φίλους μου και το γιο μου. Αν δουλέψω ένα καλοκαίρι θα είναι για κάτι εξαιρετικό. Όταν με ρωτάνε, απαντάω “μια χαρά τα κάνουνε οι συνάδελφοί μου. Και τους Αριστοφάνηδες κι όλα”. Δεν έχω εγώ, κάτι να προσθέσω. Αν ήταν ένα έργο του Αριστοφάνη ή κλασσικού συγγραφέα, όπου ένας σκηνοθέτης θα είχε μια “περίεργη” ματιά στο κείμενο που θα με “διαόλιζε”, ε τότε θα έμπαινα στη διαδικασία.

rejected: Καλοκαίρι για εσάς, σημαίνει Νάξος; 

 

Σ.Π.: Νάξος και το φουσκωτό μου με γύρω-γύρω το Αιγαίο να πηγαίνω. Στο φουσκωτό, εσύ και η μοναξιά σου είναι “σωτήρια λέμβος”. Πολλοί απορούν πως κάνω μόνος μου μεγάλα ταξίδια. Πως πάω 20 μέρες μόνος μου, ταξίδι με τη βάρκα μου. Πως επιλέγω να πηγαίνω σε κοντινές αποστάσεις για μπάνιο, αλλά μόνος μου. Η μοναξιά είναι σωτήρια. Δεν συνομιλώ καθόλου με τον εαυτό μου. Απλώς, ηρεμώ. Και γίνομαι δέκα χρονών παιδί που θυμάμαι ίσα-ίσα το όνομα μου. Τίποτα άλλο. Και χάνομαι στη θάλασσα…

rejected: Ποιό είναι το μεγαλύτερο “μάθημα” που σας έδωσε ο γιος σας, ο Αλέξανδρος;

Σ.Π.: Ο Αλέξανδρος μου δίνει μαθήματα από μικρός. Γιατί είναι το άτομο τέτοιο. Από το σχολείο του, όταν ήταν μικρός, μας ζήτησαν-όσο αντικειμενικά μπορεί να συμβεί-να γράψουμε τη γνώμη μας για το παιδί μας. Εγώ έγραψα για το γιο μου ότι τον θαυμάζω. Από μικρός. Δεν είναι το “σ΄αγαπάω”. Το “σ΄αγαπάω” είναι άλλο θέμα. Δεν μπορεί να μην σε αγαπάω. Το θέμα είναι ότι “σε θαυμάζω”. Ο γιος μου γενικά μου δίνει πολλά “μαθήματα”. Ο Αλέξανδρος έχει μάθει να βάζει δύσκολα στον εαυτό του, από μικρός. Οι άνθρωποι που θέτουν δύσκολα πράγματα στον εαυτό τους, για μένα είναι άξιοι θαυμασμού. Να μην κάνεις το εύκολο. Να βάζεις δύσκολα στον εαυτό σου κι έπειτα τον εκτιμάς και πιο πολύ. Η αυτοπεποίθηση τονώνεται κι έτσι αποφεύγεις περιττά πράγματα στη ζωή που σου τρώνε και το μυαλό, και το χρόνο και τη ψυχή.

rejected: Ποιο “στραβό” στοιχείο του χαρακτήρα σας, έχει πάρει ο Αλέξανδρος; 

Σ.Π.: Καταρχάς, αναγνωρίζω ένα καλό δικό μου. Γιατί τον μεγάλωσα, όπως κι εμένα με μεγάλωσε ο πατέρας μου. Ο πατέρας μου είχε πει “στη ζωή να κοιτάς να έχεις φίλους και να αγαπάς τους φίλους σου. Κι όλα τα άλλα, θα έρθουν. Μην κάνεις πρωταθλητισμό”. Έτσι μεγάλωσα κι εγώ τον Αλέξανδρο, παρόλο που κάνει πρωταθλητισμό, διαβάζοντας και 12 ώρες την μέρα, ακόμα και τώρα. Διαβάζει γιατί έτσι γουστάρει. Αυτό που με ενοχλεί που έχει πάρει κι είναι ίδιος, είναι μια ανθρωποφοβία, που την είχα από μικρός και ακόμα την έχω, άσχετα αν δεν φαίνεται. Σε εκείνον φαίνεται κι ίσως να είναι και λίγο πιο πολύ. Όπου τον γνωρίζουν λένε τί εξαιρετικός άνθρωπος είναι, αλλά για να του πάρεις κουβέντα ή για να βρεθεί σε κόσμο ανάμεσα, είναι δύσκολο.

 

rejected: Το πρώτο Σάββατο του Οκτώβρη, ξεκινά για 15η χρονιά το “Στην υγειά μας, ρε παιδιά”. Δεν σας έχει κουράσει; 

Σ.Π.: Να πω την αλήθεια…με έχει κουράσει. Πέραν του ότι είναι κουραστικό αυτό καθεαυτό, στο μυαλό με έχει κουράσει. Πρέπει μονίμως να σκέφτομαι πράγματα, μαζί με τους συνεργάτες μου, να εφευρίσκουμε στοιχεία. Με έχει κουράσει και κυρίως γιατί με έχει “δέσει” ένα Δευτερότριτο δεν μπορώ να πάω κάπου ή το ίδιο διήμερο να ανεβάσω στο θέατρο ένα “περίεργο” έργο που θα ήθελα να κάνω. Αλλά, δεν διανοούμαι να το σταματήσω το “Στην υγειά μας, ρε παιδιά”, γιατί δεν με παίρνει! Δεν με παίρνει! Είναι τόση πια-δεν είναι αγάπη, έχει ξεπεράσει την αγάπη-είναι  ανάγκη του κόσμου αυτή η εκπομπή. Δεν μπορώ να κοιτάω, εγώ τη βολή μου. Οπότε το αποκλείω. Θα σταματούσα την εκπομπή, μόνο για λόγους υγείας ή μόνο αν ο κόσμος δείξει ένα “φτάνει τώρα, να δούμε κάτι άλλο”.

rejected: Μετά τη συνάντηση μας, και πάλι έχετε πρόβα-φρεσκάρισμα το έργο, τι κι αν το παίζετε για τρίτη χρονιά…

Σ.Π.: Αλλιώς δεν γίνεται! Ξέρεις τί γουστάρουμε περισσότερο σε αυτές τις πρόβες; Δεν έχεις το ρίσκο του να δοκιμάσεις αυτό κι αν αρέσει, αλλιώς το άλλο. Τώρα, είσαι σίγουρος στη πρόβα για το τί αρέσει και όσα σκεφτόμαστε στο θίασο για να φρεσκάρουμε, το ξέρουμε πια…είναι μόνο για καλύτερο.

rejected: Ποια χαρά πήρατε, πρόσφατα;

Σ.Π.: Μετά το τελευταίο σοκ, που όλη η Ελλάδα έπεσε σε κατάθλιψη, πήρα λίγη χαρά με τις επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού. Ο στίβος, όλα τα παιδιά, το πανευρωπαϊκό…και τώρα συνεχίζονται με τις κωπηλασίες. Υπάρχει μια άνθιση και γνωρίζοντας πρόσωπα και πράγματα, και πόσο λείπουν τα μέσα και τα οικονομικά, είναι σπουδαίο αυτό που συμβαίνει. Τέτοιες μικροχαρές με καλύπτουν εμένα…

rejected: Κι αφού σχέδια κι όνειρα δεν κάνετε, πώς σας ενδιαφέρει να “κρατάτε ψηλά” στην καθημερινότητά σας; 

Σ.Π.: Την καθημερινότητα μου εγώ, την έχω βολέψει μια χαρά. Καθημερινότητά μου είναι να είμαι με τους φίλους μου και τη μοτοσυκλέτα μου. Το καλοκαίρι και πάλι, με φίλους και τη βάρκα. Εγώ, δεν έχω πολλά-πολλά…η αλήθεια είναι ότι αυτό που θα ήθελα να δοκιμάσω κάποια στιγμή-αν μου το επέτρεπε η κατάσταση-είναι να γυρνούσα από τη Νάξο τέλη Οκτωβρίου-αρχές Νοέμβρη. Να κάνω μια παράσταση δύο-τρεις μήνες και Μάρτη να ξαναφεύγω στο νησί. Να κάθομαι οχτώ μήνες στη Νάξο και να έρχομαι για 3-4 μήνες στην Αθήνα. Γίνεται; Ακόμη δεν μπορώ να το κάνω. Για πρακτικούς λόγους….

rejected: Τί έχει τελικά αυτό το νησί; Ποιό είναι το πρώτο στοιχείο της Νάξου που εσάς σας συγκινεί;

Σ.Π.:  Πέραν του ότι η Νάξος είναι ένα ωραίο νησί και τα λοιπά, και τα λοιπά, έχουμε πολλά τέτοια νησιά…δεν λέω το δικό μου είναι το καλύτερο. Η Νάξος είναι τα παιδικά μου χρόνια. Η Νάξος είναι το νησί της μάνας μου. Έχασα τη μάνα μου και έχω εμμονή πια με τη Νάξο. Με το που μπαίνω μέσα στο λιμάνι με τη βάρκα και βλέπω το μοναστήρι του Αγίου Χρυσοστόμου, που πήγαινα πιτσιρικάς εκεί, όλα μου τα καλοκαίρια…νομίζω πως κάπου θα μου βγει η μάνα μου, από κανά στενό…