at a glance
Top

Οι σημειώσεις του Σταύρου Λίτινα

κείμενο Ι σταύρος λίτινας */* φωτογραφίες | ελίνα γιουνανλή + φωτεινή μπαξεβάνη + μιχάλης αναστασίου + αρχείο σταύρου  */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

συνομιλώντας

Η μέρα μου ξεκινά με ένα νιάου… στην καλύτερη περίπτωση! Το όνομά της Carmela. Πολύ όμορφη, άτακτη και απαιτητική. Τα πρωινά διαλέγει συνήθως 1 έως 15 cd-dvd τα οποία κατεβάζει από τη ραφιέρα με θράσος. Αφού γλυτώσω την ανακοπή στρέφω το βλέμμα μου για συμπαράσταση στον Butoh και τη Nora, τα δυο σκυλιά μου, που με απορία με κοιτούν και αναρωτιούνται γιατί την ανέχομαι… Παίρνουμε πρωινό σε μη αναστρέψιμη σειρά. Προηγείται η κυρία, μετά τα παιδιά (σκυλιά) και τελευταίος εγώ. Πίνοντας καφέ ελέγχω την αλληλογραφία μου. Σταματώ συνήθως στο όνομα της αγαπημένης μου Μαργαρίτας που μου υπενθυμίζει ότι έχω να απαντήσω μια συνέντευξη, την οποία προσπαθώ να στριμώξω στο πρόγραμμα μου. Ακολουθεί η βόλτα με τα παιδιά στο πάρκο και η κυρία μένει μόνη της στο σπίτι. Κατοικώ σε ένα δώμα με περίπου 200 φυτά, δέντρα και πέργολες. Η χαρά της γάτας. Έχω υποσχεθεί να της το γράψω και γι αυτό δεν το έχει καταστρέψει ολοσχερώς…

Όλο αυτό το χαλαρό πρόγραμμα συμπιέζεται σημαντικά, τις περιόδους που έχω επίβλεψη έργου ως αρχιτέκτονας ή κάποιο επαγγελματικό ταξίδι. Οι ρυθμοί αλλάζουν και η μόνη ευτυχισμένη είναι η Carmela. Τρώει νωρίς και απολαμβάνει την ησυχία της… Τα παιδιά δεν ανταποκρίνονται στο πολύ πρωινό ξύπνημα και έτσι τη βόλτα τους αναλαμβάνει η Αλίνα, φίλη μου, συνεργάτης μου και στήριγμά μου. Δεν ξέρω τι θα έκανα χωρίς αυτήν… Γενικά το πρόγραμμά μου είναι πολύ διαφορετικό ανά περιόδους. Άλλοτε υπερισχύουν τα αρχιτεκτονικά (μελέτες-κατασκευές), άλλοτε τα θεατρικά, άλλοτε τα χορευτικά, πρόβες, παραστάσεις κτλ. Δεν πλήττω ποτέ…

Αυτή την περίοδο συναντιέμαι για δεύτερη χρονιά με τον “Βασιλιά Ληρ”, το σπουδαίο αυτό έργο του Σαίξπηρ. Ένα έργο που μιλά για την αλαζονεία που τυφλώνει τον άνθρωπο και τις αυταπάτες που καλείται να εγκαταλείψει για να οδηγηθεί στην αλήθεια. Ένα έργο που φωτίζει πλευρές της ανθρώπινης φύσης όπως η φιλαυτία, ο ναρκισσισμός και η αχαριστία. Ένα έργο βίαιο και ταυτόχρονα ιδιαίτερα τρυφερό.       

Ο χορός στην Αθήνα του πολιτισμού, πόσο ρόλο κατέχει;

Ο χορός δεν έχει σίγουρα τη θέση που θα έπρεπε και οι λόγοι είναι σύνθετοι. Ένας από αυτούς είναι επειδή ο χορός, σε σχέση πχ με το θέατρο, έχει μια γλώσσα πιο αφηρημένη και η πρόσληψη του θέματος γίνεται με τις αισθήσεις και όχι με τη λογική. Ο σύγχρονος άνθρωπος αισθάνεται ολοένα και πιο αμήχανος όταν χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του. Αντίθετα αισθάνεται ασφαλής όταν χρησιμοποιεί τη λογική του και καταλαβαίνει αυτό που προσλαμβάνει ή έχει τουλάχιστον την ψευδαίσθηση ότι το καταλαβαίνει. Από την πλευρά του δημιουργού προσπαθώ να έχω πάντα κατά νου ότι άλλο πράγμα είναι η αφηρημένη αφήγηση και άλλο το αφηρημένο θέμα. Όταν δεν είσαι σαφής σε αυτό που θέλεις να πεις το αποτέλεσμα είναι κουραστικό.

Χαίρομαι όταν οι θεατές βγαίνουν από την παράσταση και λένε με μεγάλη χαρά ότι κατάλαβαν το έργο. Στην πραγματικότητα άφησαν τις αισθήσεις τους να λειτουργήσουν και βίωσαν μια διαφορετική εμπειρία που τους οδήγησε στην κατανόηση.

Να έχεις θεατρικές παραγωγές στην Αθήνα, δεν είναι σχεδόν τρέλα;

Η θεατρική παραγωγή στην Αθήνα, με την υπερπληθώρα θεαμάτων είναι μια τρέλα, αλλά μια ωραία και προκλητική τρέλα!!!

Νύχτωσε. Καμαρίνι, όλοι παρέα, πάμε να το ζήσουμε.

Η προετοιμασία για την παράσταση είναι μια μαγική διαδικασία. Βρισκόμαστε όλοι οι συντελεστές μια συγκεκριμένη ώρα, έχοντας διαγράψει ο καθένας τη μέρα του, με ότι σημαίνει αυτό, και συντονιζόμαστε σταδιακά μέχρι τη στιγμή που ακούγεται το «καλή παράσταση» και ανοίγουν οι πόρτες… Οι χορευτές έχουν μια διαφορετική πειθαρχία και είναι κάτι που αγαπώ πολύ και μου ταιριάζει. Το σκηνικό βίωμα κάθε βράδυ είναι μοναδικό γιατί είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων και γι αυτό είναι εξαιρετικά πολύτιμο για όλους μας. Απαιτείται σωματική, ψυχική και πνευματική ηρεμία για ένα ασφαλές ταξίδι.

Η ζωή σας, θα μπορούσε να είναι αλήθεια μόνο θέατρο και χορός;

Όχι, γι αυτό και δεν είναι. Η αρχιτεκτονική είναι κάτι πολύ σημαντικό στη ζωή μου. Η εναλλαγή με το χορό και το θέατρο είναι ευεργετική. Μια συνάδελφος μου είπε κάποτε, κάνοντας έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ότι χορεύω σαν αρχιτέκτονας και αρχιτεκτονώ σαν χορευτής…

Μια ζωή σε ένα φλαμένκο με ρίζες στην Ελλάδα… στα αρχοντικά ρεμπέτικα;

Ο φλαμένκο χορός είναι ένα εργαλείο για μένα. Ένα εκφραστικό μέσο. Είναι χορός ατομικός και παράγει ήχο. Αυτά είναι τα δυο βασικά στοιχεία που τον κάνουν ξεχωριστό. Δεν ταυτίζομαι με αυτό.

Χειροκρότημα, επιστροφή στο σπίτι….

Το χειροκρότημα είναι το ευχαριστώ του θεατή δοσμένο με σωματικό τρόπο. Χωρίς λόγια και με ήχο… πολύ συγγενικό με αυτό που κάνουμε. Χαίρομαι πολύ όταν ο άλλος έχει ανάγκη να σ’ ευχαριστήσει για κάτι που του έδωσες. Αυτό δεν έχει απαραίτητα σχέση με την καλλιτεχνική σου αξία ή το καλλιτεχνικό προϊόν που εξέθεσες. Ο θεατής μπορεί να χειροκροτήσει την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα. Δεν πρέπει ο καλλιτέχνης να συνδέει τον λόγο της καλλιτεχνικής του ύπαρξης με το χειροκρότημα. Χρειάζεται μια διαχείριση όλο αυτό καθώς μπορεί να οδηγήσει σε πλάνη.

Η επιστροφή στο σπίτι είναι απλά κάτι που κάνουμε. Άλλοτε οριοθετεί το τέλος της ημέρας και άλλοτε την αρχή μιας υπέροχης βραδιάς…

Τί μουσικές έχετε στα αυτιά σας; Ποιο βιβλίο στο κομοδίνο; Σε ποιες ταινίες σειρές πλατφόρμες, αράζετε τα βράδια;

Δεν έχω μουσική στα αυτιά μου, ώστε να παραμένει ουδέτερος ο χώρος πρόσληψης της πραγματικότητας. Είμαι ανοικτός στις περισσότερες μουσικές αλλά σε συγκεκριμένο πλαίσιο τόπου και χρόνου.

Το διάβασμα στη ζωή μου είναι συνήθως στοχευμένο. Σπάνια διαβάζω για να περάσει η ώρα.

 

Γενικά δεν αράζω τα βράδια. Δεν βλέπω τηλεόραση. Δεν παρακολουθώ σειρές. Όσες φορές το έκανα δεν κοιμήθηκα μέχρι που τελείωσα τη σειρά…