τα μεγάλα αγόρια είναι μικρά παιδιά...
συνέντευξη | γιώργος παπανικολάου */* φωτογραφίες | γιώργος καλφαμανώλης + δομινίκη μητροπούλου */* επιμέλεια | ιάκωβος καγκελίδης + τάσος θώμογλου
“Από τη μουσική όλα ξεκίνησαν. Έχω παράλληλη σχέση με τη μουσική και στη ζωή και στη δουλειά. Βγήκα από τη Δραματική Σχολή στη Θεσσαλονίκη και πίστευα ότι “θα φάω όλον τον κόσμο”. Στο ρεζουμέ έσπασα τα μούτρα μου. Τα έσπασα πολύ γερά. Στη Δραματική Σχολή επέλεξα και ήμουν “έγκλειστος”. Ήθελα να γοητεύσω έναν κόσμο που ήταν μόνο εκεί μέσα. Όταν βγήκα από τη Σχολή, άρχισαν τα μυαλά να παίρνουν αέρα. Ήταν λίγο πληκτικά τα χρόνια της Σχολής -εγώ δεν είχα παρέες εκείνα τα χρόνια-, είχα εξαίρετους καθηγητές και ενδιαφέροντα μαθήματα, αλλά εγώ δεν πέρασα καλά”…Ο Γιώργος Χρυσοστόμου στο rejected…
rejected: Ένας ακόμη Αριστοφάνης, κι αυτό το καλοκαίρι. Τελικά, τι έχει να μας πει τόσο “δυνατά” ο Αριστοφάνης θεατρικά κι ενδίδετε κι εσείς οι ηθοποιοί τα καλοκαίρια;
Γ.Χ.: Οι ηθοποιοί ενδίδουμε, γιατί καμιά φορά δεν έχουμε κι άλλη επιλογή. Το καλοκαίρι, αν μιλάμε για Επίδαυρο, ή Αριστοφάνη θα κάνεις ή αρχαία τραγωδία. Οπότε, κάπως μας διαλέγει αυτός. Πάντα προσπαθούμε να εφεύρουμε τρόπους ο Αριστοφάνης να “κουμπώνει” με το σήμερα. Αν διαβάσεις Αριστοφάνη, δεν είναι όπως τώρα πια υφίσταται η κοινωνία μας. Γι αυτό και υπάρχουν διασκευές, προσαρμογές που το μεταφέρουν στα δικά μας χρόνια. Μπορώ να σου πω ότι οι τραγωδίες είναι πιο διαχρονικές, μιλώντας για την ψυχή του ανθρώπου που είναι διαχρονική. Ενώ, ο Αριστοφάνης κάνει κωμωδία με αρκετές σκηνές που έχουν μέσα τους πρόσωπα και καταστάσεις εκείνης της εποχής, που δεν έχουν και νόημα. Τότε μπορεί να σατίριζε έναν πολιτικό, εμείς αντίστοιχα στις “Θεσμοφοριάζουσες” που παρουσιάζουμε δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι τέτοιο – φτηναίνει πολύ. Εφευρίσκουμε τρόπους που να το κάνουν και σήμερα διασκεδαστικό. Είναι ευχάριστη επιλογή ο Αριστοφάνης, με ωραία παρέα στο θίασο, χορό, τραγούδι…είναι ευχάριστη βερσιόν καλοκαιρινής δουλειάς για έναν ηθοποιό ο εν λόγω συγγραφέας. Κάθε χρονιά που περνάει, ο Αριστοφάνης γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Διότι, κάθε περσινή χρονιά κάτι “κατατέθηκε” κι οφείλεις να το ψάχνεις ολοένα και περισσότερο. Ψάχνεις, ψάχνεις και όλο δυσκολεύει ο καιρός για να ανεβάζεις έργα του Αριστοφάνη. Τι άλλο πια; Πόσες ιδέες σκηνοθετικά να κατέβουν στο νου; Αυτό συμβαίνει με όλα τα αρχαία κείμενα, αλλά ειδικά με τις κωμωδίες του Αριστοφάνη, πολύ περισσότερο.
rejected: Τι γουστάρεις, περισσότερο, στην παράσταση;
Γ.Χ.: Με ιντριγκάρει όλο το “παιχνίδι” που κάνουμε με τη μεταμόρφωση, τα κοστούμια που αλλάζουμε. Ο Μάκης (Παπαδημητρίου) αλλάζει τα περισσότερα, αλλά κι εμείς κάτι κάνουμε, από ρόλο σε ρόλο. Μου αρέσει το παιχνίδι της μεταμόρφωσης, από γραφής. Και αγαπώ πολύ τη μουσική που έχει γραφτεί γι’ αυτό το έργο. Τα κορίτσια έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά με τη Σεσίλ Μικρούτσικου και τα χορικά είναι απολαυστικά, διασκεδαστικά…είναι “φρεσκοκόριτσα”. Τα κορίτσια παίζουν μουσική επί σκηνής κι επειδή έχω μεγάλη αδυναμία στη μουσική, το χαίρομαι.
Αφού δεν είμαι φτιαγμένος ζαμανφού, θα πάω προς το ζαμανφού, όσο μπορώ και με παίρνει.
rejected: Ο μπαμπάς ήταν νοσοκομειακός υπάλληλος κι αγρότης. Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα του πατέρα σου, βλέπεις έντονα σε εσένα, όσο περνάνε τα χρόνια;
Γ.Χ.:Είμαι πολύ ευαίσθητος, ευέξαπτος, θυμώδης και αγχώδης άνθρωπος. Το καλό στοιχείο που πήρα από τον μπαμπά μου, σε σχέση με τη μία του δουλειά, θα σου πω με τη μία…Ξέρεις, ο μπαμπάς μου ήταν ενεργά νοσοκομειακός -έμπαινε στο χειρουργείο βοηθός, βοηθούσε γενικότερα…τον φωνάζουμε “γιατρό” – έχει τη γνώση. Αυτό που πήρα από εκείνον; Ενώ είμαι αυτός που σου είπα -όλα αυτά τα πολύ γλυκά λόγια για μένα…- την ώρα που κάποιος παθαίνει κάτι κακό, είμαι απόλυτα ψύχραιμος. Κάτι συμβαίνει και ενεργοποιείται ένα κομμάτι απόλυτης ψυχραιμίας – προστασίας προς τον άλλον. Ενώ μόνος μου όταν είμαι, γίνομαι το εντελώς ανάποδο. Το άλλο στοιχείο που πήρα ως μάθημα από εκείνον, το “δουλεύω” ακόμα, αλλά είναι στοιχείο που ενεργοποιείται μέσα μου. Ο αγρότης ένα πράγμα ξέρει μόνο, την υπομονή. Όταν είσαι αγρότης ξέρεις να περιμένεις. Πότε θα φυτευτεί, πότε θα βγει το σπυρί, πότε θα ανθίσει το φυλλαράκι… πας με τις ώρες της φύσης κι αυτό είναι υγιές. Εγώ που ξεκίνησα ως “παιδί της πόλης” κι έχω φτάσει στο άλλο άκρο, “παιδί του στρες”, πρέπει να επαναφέρω αυτή τη μνήμη για να είμαι λίγο καλύτερα μέσα στην πόλη αυτή. Σπουδαίο -δύσκολο- πράγμα η υπομονή…
rejected: Υπομονή… εκείνα τα χρόνια κάτι ΄ξέραν οι “παλιοί”…
Γ.Χ.: Όχι-όχι, να μου επιτρέψεις. Οι “παλιοί” δεν ‘ξέραν τίποτα, απλά πηγαίναν με τους ρυθμούς που τους έδινε η γη. Το “ήξεραν” σημαίνει ότι “έζησαν αυτό και επιστρέψανε”. Οι “παλιοί” δεν ‘ξέραν κάτι παραπάνω από αυτό που ήταν ήδη. Επρόκειτο για μια γνώση με την οποία απλά μεγάλωσαν όλοι οι “παλιοί”. Τώρα, οι πιο “φρέσκοι” εμείς, είμαστε σε τρελά έντονους ρυθμούς, δεν ησυχάζουμε ποτέ. Γι αυτό, παλιά, έκαναν εκδρομές οι άνθρωποι…ήταν ένα “restart”. Τώρα δεν πάμε πολύ “εκδρομές”, περιμένουμε να γίνει γεμάτο “τριήμερο” μπας και το αποφασίσουμε. Οι άνθρωποι, τις προηγούμενες δεκαετίες, τις Κυριακές πήγαιναν αυθημερόν στη φύση, για να μπει το “ρολόι” σε κανονικό ρυθμό. Όταν ζεις σε επαρχία ή σε νησί είσαι ακόμη πιο κοντά σε αυτό. Εμείς στις μεγάλες πόλεις είμαστε αγκαλιά με το internet και την υπερπληροφόρηση…δεν προλαβαίνει να πάρει ξεκούραση το όλο πράγμα. Γι αυτό και οι άνθρωποι στη πόλη είναι νευρασθενικοί, ανυπόμονοι, κουρασμένοι πάντα.
Σπουδαίο -δύσκολο- πράγμα η υπομονή
rejected: Πώς οχυρώνεσαι απέναντι στους ανθρώπους που “δεν πάνε καλά” καθημερινά;
Γ.Χ.: Δεν μπορώ να πω ότι τους βλέπω πάντα με κατανόηση. Εδώ τον ίδιο μου τον εαυτό δεν βλέπω με κατανόηση, κάποιες φορές. Είναι όπως με πετύχει. Αν είμαι και εγώ κουρασμένος, δεν έχω ψυχικό σθένος να έχω ψυχραιμία και να δω τρυφερά το όλο πράγμα. Ούτε έχω χώρο να κατανοήσω τι τράβηξε κι ο άλλος που είναι έτσι. Απλά, παίρνοντας μια απόσταση επίτηδες, κάθομαι και βλέπω τον κόσμο… μετακινούμαι με το ΜΕΤΡΟ και παρατηρώ τον διπλανό μου πάντα σκυθρωπό και σκεφτικό. Αυτά είναι σημάδια της “πόλης”. Έχει, ρε ΄συ, και κάτι μέρες που είναι όλοι ευέξαπτοι! Είναι και κάποιοι άνθρωποι που έχουν φυσική άμυνα να το διαχειρίζονται όλο-εγώ δεν την έχω κατακτήσει ακόμη.
rejected: Δεν τους θαυμάζεις αυτούς; Τους βλέπω κι εγώ, αυτούς τους λίγους, ανάμεσα μας και θέλω να γίνω σαν αυτούς...
Γ.Χ.: Τους θαυμάζω, τους ζηλεύω όσους τόσο εύκολα κατανοούν τον απέναντι και δεν πέφτουν στη “λούμπα” του μόνιμου εκνευρισμού, αλλά τι να κάνουμε; Κι εγώ έτσι είμαι! Και εγώ θέλω να προσπαθήσω να “πάω προς τα εκεί”, αλλά δεν είμαι φτιαγμένος ζαμανφού. Αφού δεν είμαι φτιαγμένος ζαμανφού, θα πάω προς το ζαμανφού, όσο μπορώ και με παίρνει. Αλλιώς δεν είμαι εγώ. Αυτός είμαι…τι να κάνουμε τώρα…προσπαθώ μπας και το εξελίξω…
rejected: Από την άλλη υπάρχει και το story που λέει ότι ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι ζεν, πιο αποκομμένος από όλα…αυτά είναι και λίγο “μούφα”;
Γ.Χ.:”Μούφα” είναι οτιδήποτε λες για έναν καλλιτέχνη. Ο άλλος θα σου πει, ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι συνέχεια μέσα στην τρέλα, τη μελαγχολία και τη σκοτεινιά, και στις καταχρήσεις. Αυτά είναι κλισέ και δεν ορίζουν τον καλλιτέχνη. Αυτές είναι φτηνές δικαιολογίες και ταμπέλες που εμείς οι ίδιοι οι καλλιτέχνες βάζουμε στους εαυτούς μας. Έχει καλλιτέχνες που κρατάνε την ψυχραιμία τους κι άλλους που δεν την κρατάνε με τίποτα. Άνθρωποι είναι κι αυτοί…
rejected: Το τσιγάρο εξακολουθείς να το έχεις κομμένο;
Γ.Χ.:Καπνίζω πολύ καλά, εδώ και καιρό και είμαι μια χαρά. Αυτό που λες, δεν κράτησε παραπάνω από τέσσερις μήνες, ως απόπειρα. Δεν πέρασα σε ενδιάμεσες καταστάσεις ηλεκτρονικού τσιγάρου. Ήταν υπέροχοι οι τέσσερις μήνες που δεν κάπνιζα. Θεωρώ, ότι κάποια στιγμή, θα βρω το σθένος να το ξανακάνω. Ήταν πολύ ωραία, ειδικά μετά τις τρεις πρώτες εβδομάδες…ήταν ανάσα στην ψυχή μου. Μου έφυγε “βάρος”. Μετά πλάκωσαν οι πρόβες που κάπνιζαν όλοι, ένταση, κούραση, παφ πουφ, ξεκίνησε η τράκα, μετά λέω “άστο τράκα στην τράκα”, παίρνω πακέτο και τέλος. Μην κάνουμε κι ότι δεν συμβαίνει…απλά τώρα πια, καπνίζω 6-7 τσιγάρα την ημέρα- δεν πλακώνομαι. Τώρα που δεν δουλεύω και νύχτα, καπνίζω λιγότερο. Όταν δούλευα νύχτα κάπνιζα σχεδόν 18 ώρες το 24ωρο.
rejected: Αυτή η κυκλοθυμία σου, δεν σε κουράζει; Ο ίδιος σου ο εαυτός;
Γ.Χ.:Έχει φάσεις που με κουράζει, και λέω “δεν μπορώ άλλο” και είναι και φάσεις που την κυκλοθυμία μου την έχω ανάγκη.
rejected: Η κυκλοθυμία δεν είναι και μια καλή δικαιολογία για να αποτραβηχτούμε από τους γύρω, και να επιστρέψουμε στην μοναχικότητά μας που περνάμε καλά;
Γ.Χ.:Είναι από ποιο πρίσμα το βλέπεις. Ο “από εκεί” μπορεί να το δει μια-δυο φορές και να μην ασχοληθεί. Εσύ μπορεί καμιά φορά να το κάνεις για να εισπράξεις λίγη αγάπη και σημασία, κι όντως μπορεί να συμβεί, αλλά μετά αρχίζει και μπερδεύεται το πράγμα. Με κουράζει αυτό το “πάνω-κάτω” στον εαυτό μου, αλλά συμβαίνει μόνο του. Το θεωρώ γραφικό στον εαυτό μου, αλλά καταλαβαίνω ότι έτσι είμαι. Είμαι τρεις μέρες καλά, είμαι τρεις μέρες δύσκολα. Τώρα με έπιασες πάνω στην καμπύλη του “δύσκολα”. Προσπαθώ κι αυτό, τουλάχιστον, να μην είναι ακραίο. Παλιά, το “πάνω” και το “κάτω”, ήταν ή πολύ “πάνω” ή πολύ “κάτω”. Τώρα είναι πιο κοντά. Αλλά, στο μηδέν δεν θα φτάσουμε. Παίζω στο +4, -4. Πού να το φέρω στο μηδέν; Θέλει πολύ άσκηση και εκπαίδευση! Είμαι και τεμπέλης και δεν την κάνω.
rejected: Με τη λέξη “μαζί” μπήκες σε μια καλύτερα διαδικασία;
Γ.Χ.:Το “μαζί” είναι πιο κοντά μου τώρα, με αργά και σταθερά βήματα. Έχει συμβεί κάτι ωραίο που το έχω καταλάβει. Μπορεί για έξι μέρες να ασχολούμουν με τον εαυτό μου και μία ημέρα με τον άλλον…τώρα έχει γίνει ανάποδα! Μια μέρα για μένα και την επόμενη λέω “α, ωραία! λειτούργησα για τους άλλους”. Αυτό φέρνει τα πράγματα πιο στο “μαζί”. Έχω δρόμο και σε αυτό, αλλά πέρασα και κάποιες “τάξεις” στο “σχολείο”. Πάντως το “μαζί” είναι ωραίο πράγμα. Η μοναχικότητα, η μοναξιά γίνονται και κάποια στιγμή βαρετές. Δεν περνάνε και σαν άποψη…έλεος! Αλλά, επανέρχεται η μοναξιά και την θες να σου σπάσει τη συνήθεια…το λες “θέλω να μείνω μόνος, να πέσω και λίγο”. Οπότε, γίνεται πιο συνειδητή ανάγκη.
rejected: Επτά αδέρφια μεγαλώσατε στο ίδιο πατρικό και τώρα δεν μπορείς καθόλου την συγκατοίκηση…
Γ.Χ.: Δεν είναι η φάση μου ακόμα. Κάποια στιγμή θα γίνει και η συγκατοίκηση. Πάντως, δεν είμαι ο τύπος που έχει πάντα κόσμο στο σπίτι, έρχεται ο κόσμος-φεύγει, ή “κοιμήσου εσύ εδώ σήμερα”…δεν τα έχω αυτά! Το σπίτι είναι ιερό για μένα και δεν πατάει εύκολα άνθρωπος, εκτός αν υπάρχει ανάγκη. Χθες όλο το απόγευμα καθόμουν μόνος μου στον καναπέ μου και το καταχάρηκα! Έχει και στιγμές που λες “να ΄χαμε και μια ωραία παρέα”, αλλά ‘ντάξει…
rejected: Όσο μεγαλώνεις σε ενδιαφέρει το “νοιάξιμο” από τον διπλανό σου ασυναίσθητα;
Γ.Χ.: Αυτό θα μου έρθει πιο μετά, αν αρχίσουν οι φόβοι. Στα 50-60 μου χρόνια το περιμένω. Προς το παρόν δεν με καίει, παρά κάτι ολιγόλεπτα που μπορεί να πω στον εαυτό μου “τώρα δεν με σκέφτεται άνθρωπος;”…
rejected: Δεν σε εκνευρίζει στο σινάφι σου, το θέατρο έξω από το θέατρο, πέρα από 2-3 καλούς φίλους;
Γ.Χ.: Αυτό συμβαίνει σε όλη τη χώρα διαρκώς. Δεν χρειάζεται να είσαι στο “σύλλογο ηθοποιών” για να συμβαίνει. Με κάποιους έχεις ειλικρινή σχέση, κι όλο το άλλο είναι από διπλωματία έως ψέμα…πάει με ποσόστωση. Αλλά δεν συμβαίνει αυτό σε δικηγόρους, σε γιατρούς, σε μουσικούς ή σε “χορευτάς”; Το κάθε χωριό έχει τα δικά του μυστικά. Το ψέμα και την αλήθεια τα βλέπεις κι έξω από ανθρώπους που είναι ηθοποιοί. Στον ηθοποιό μπορείς να δικαιολογήσεις και μια …”υποκριτική”. Οι υπόλοιποι; Το σίγουρο είναι πως κάποιοι που δουλεύουμε στο θέατρο, μπορούμε και αναγνωρίζουμε το ψέμα και την αλήθεια εύκολα. Την υποκρισία…
rejected: “Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα”;
Γ.Χ.: Δεν έχω ιδέα, γιατί δεν έχω διαβάσει ακόμα το έργο. Μη πω ψέματα…Θα είμαι το χειμώνα, όντως, στο έργο “Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα”, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, μαζί με το Γιάννη Νιάρρο και τη Μαρία Καλλιμάνη. Έχω υπομονή για το έργο…”δεν είναι η ώρα του τώρα”, για να το διαβάζω και να ασχολούμαι μαζί του…Τώρα κάνω focus στις “Θεσμοφοριάζουσες”. Αν ασχολιόμουν τώρα με το χειμερινό έργο, θα φόρτωνα τζάμπα τον σκληρό μου δίσκο. Ας ξεκινήσουν οι “Θεσμοφοριάζουσες” και μετά! Όλα μαζί, θολώνει το μυαλό.
rejected: Σε ποια αυταπάτη πίστεψες;
Γ.Χ.: Ότι ο λόγος μου θα έχει θέση στην πολιτική ήταν μια αυταπάτη. Αυταπάτη είναι η ψήφος γενικά. Έχω απογοητευτεί. Ότι και να ψηφίσω, δεν θα είναι αλήθεια. Κι ότι βγει δεν θα είναι υπέρ μου. Σου μάθαιναν στο σχολείο, ότι ψηφίζεις για να έχεις εσύ μέσω της χώρας σου, μια θέση στα πράγματα. Κι έπειτα καταλαβαίνεις ότι δεν το κινεί η οποιαδήποτε κυβέρνηση. Μπαίνει μια κυβέρνηση που συμφέρει την Ευρώπη ή και την Αμερική και εγώ πια δεν έχω λόγο. Έμεινα στο “νόμιζα ότι έχω λόγο”. Τελικά, ότι κάνει καθένας στο σπίτι του-τέλος. Μετά ότι είναι να γίνει, θα γίνει ερήμην μας. Χωρίς να μας ρωτήσει και κανένας…