at a glance
Top

Οι σημειώσεις του Γιωργή Τσουρή

κείμενο | γιωργής τσουρής  */* φωτογραφίες | αρχείο γιωργή */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

Ώρες Πτήσης

Είμαι άνθρωπος της συνήθειας. Αν κάποιος με ξέρει -έστω και ελάχιστα – ξέρει ανά πάσα στιγμή που θα με βρει. Σε ποιο θέατρο, σε ποιο προβάδικο αλλά και σε ποιο καφέ, σε ποιο εστιατόριο, στο σπίτι, πού, πότε, γιατί είμαι εκεί, τι κάνω, τι δεν κάνω. Το να κατασκευάσω τη ρουτίνα μου, όταν βρίσκομαι, ας πούμε, σε μια ξένη χώρα για λίγες μέρες, μου παίρνει λιγότερο από ένα δίωρο. Βρίσκω το στέκι μου, φτιάχνω το μαξιλάρι μου, και παραγγέλνω γαλλικό σκέτο. Αντλώ δύναμη απ’ τη συνήθεια, αντλώ ασφάλεια και πάνω απ’ όλα έμπνευση. Ακούγεται λίγο περίεργο, το ξέρω. Ακούω συχνά ανθρώπους να εμπνέονται από το καινούριο, από νέες εικόνες, ταξίδια, γνωριμίες. Μου είναι σχεδόν ακατανόητο. Εγώ, για να εμπνευστώ από μία ωραία λάμπα -για παράδειγμα- χρειάζομαι τουλάχιστον 1-2 χρόνια να την έχω στο άμεσο περιβάλλον μου. Να χαλάσει, να της αλλάξω γλόμπο, να μη λειτουργεί πάλι, να ζήσω την ακύρωση ότι η λάμπα, η λάμπα ΜΟΥ, η αγαπημένη μου λάμπα δεν λειτουργεί, να νιώσω την απώλεια, τελικά να ανακαλύψω ότι είχε πρόβλημα το καλώδιο, να το αλλάξω, να ανάψει μετά από τόσο καιρό, να την αγκαλιάσω, να συγκινηθώ. Αυτό ισχύει και για τις σχέσεις της ζωής μου: με τους ανθρώπους, με τον τόπο μου και κυρίως με τη δουλειά μου. Το καινούριο αν δεν παλιώσει, αν δεν φθαρεί, αν δεν «ηττηθεί», δεν μου μιλάει. Δεν μου λέει μια ιστορία, για να μπορέσω να την αποτυπώσω σε κείμενο, μουσική ή ρόλο.

Λένε ότι η συνήθεια βουλιάζει τους ανθρώπους. Ισχύει. Τους βουλιάζει στο καθημερινό. Στο αντιηρωικό. Στο τίποτα. Στην αλήθεια δηλαδή. Στην πραγματικότητα. Δεν λέω ότι πρέπει να συνηθίζουμε ό,τι μοιραία επαναλαμβάνεται σαν μοτίβο στη ζωή μας. Προς θεού. Προτείνω να σκηνοθετήσουμε, να επιλέξουμε τις μικρές και μεγάλες μας συνήθειες. Να φτιάξουμε εμείς τον κόσμο μας. Και να τον φτιάξουμε -όσο γίνεται- με τα υλικά που θέλουμε. Αλλά να τον κατοικήσουμε, όχι να τον επισκεφτούμε. Να τον παντρευτούμε και να κάνουμε παιδιά μαζί του. Να γεράσουμε μαζί του. Να τον νιώσουμε και να μας νιώσει. Να μην τον καταναλώσουμε. Να μην τον «βαρεθούμε». Να μην γίνει η ζωή μας ένα συνεχόμενο scroll down. Να υποδεχθούμε το καινούριο και να του επιτρέψουμε να παλιώσει πριν παραχωρήσει τη θέση του στο επόμενο.

Το καλοκαίρι παραθερίζω πάντα στο ίδιο μέρος. Όταν πάω κάπου αλλού θα πρέπει να είναι για λίγο. Να είναι το κατ’ εξαίρεσιν. Αλλιώς είναι κάτι σαν απιστία. Ο τόπος, τα αντικείμενα, είναι σαν τη γυναίκα ή τον άντρα που επέλεξες να έχεις δίπλα σου. Απαιτούν από σένα δέσμευση, ασφάλεια και παρουσία για να σου αποκαλύψουν την ομορφιά τους, την ουσία τους και τα μυστικά τους. Για να γίνουν ο καθρέφτης σου. Πηγαίνω κάθε χρόνο στο ίδιο μέρος, κι αυτό με ανταμείβει. Μου ανοίγεται. Μου επιτρέπει να εισχωρήσω όλο και πιο βαθιά στον θαλάσσιο κόλπο του. Μου παρέχει ασφάλεια και γαλήνη. Τότε, αρχίζει η δημιουργία. Αρχίζει το ταξίδι της ιδέας. Κάθομαι μπροστά στο laptop και οι χαρακτήρες λένε μια ιστορία. Κάθομαι στο πιάνο και το soundtrack της ζωής μου είναι ήδη γραμμένο. Η μούσα είναι κρυμμένη στο ίδιο μέρος, στην ίδια γυναίκα, στην ίδια εικόνα. Μου κλείνει ραντεβού στο ίδιο μπαρ κάθε βράδυ και κάθεται κρυμμένη πίσω από μια κολώνα. Αν εμφανιστώ σε όλα τα ραντεβού και περιμένω υπομονετικά, κάποια στιγμή, με πλησιάζει δήθεν τυχαία και ζητάει τσιγάρο. Της κερνάω όλο το πακέτο.

-Ηθοποιός είσαι; -Ναι. -Κι εγώ ήθελα, αλλά δεν θα μπορούσα να τα μάθω τόσα λόγια! «Μα πως τα μαθαίνετε τόσα λόγια». Αγαπάω πολύ αυτή την απορία. Μου υπενθυμίζει γλυκά πως αν δεν ασχολείται κανείς στ’ αλήθεια με το θέατρο, δεν υποψιάζεται τι πραγματικά χρειάζεται για να κάνεις αυτή τη δουλειά. Δεν ξέρει τους μηχανισμούς που παράγουν τις στιγμές. Και το θέατρο όπως και η ζωή είναι νομίζω αυτό: άθροισμα στιγμών. Στην παράσταση πιο πολύ αγαπάω τις παύσεις. Τις στιγμές που την ώρα της θεατρική πτήσης, αφηνόμαστε για λίγο γυμνοί από λόγια και κινήσεις. Νικάμε τον τρόμο του κενού. Νικάμε την παρόρμηση να «κάνουμε κάτι», να δράσουμε. Είμαι εδώ κι αυτό αρκεί. Το εδώ και το τώρα μου νικάει την ποικιλία, την υπερπροσφορά εικόνων και λέξεων. Το scroll down σταματάει. Το αεροπλάνο αιωρείται στον αέρα, και υπόσχεται προσγείωση ή συντριβή. Εκείνη τη στιγμή μπορεί για λίγο να νιώσουμε ότι ο αέρας είναι με το μέρος μας. Ούτε φτερά μας αναλογούν, ούτε αλεξίπτωτο. Μόνο αιώρηση. Χωρίς την ψευδαίσθηση του ελέγχου.

Ξέρω ότι όλα όσα λέμε και κάνουμε είναι αναλώσιμα όπως κι εμείς οι ίδιοι. Περνάνε στις “ενημερώσεις” και στα “stories”. Αλλά η ζωή μας, η αιώνια στιγμή μας, το τίποτα που είναι τα πάντα μας, δεν μπορεί να είναι κι αυτό αναλώσιμο. Μου αρέσει να πίνω τον ίδιο καφέ στο ίδιο καφέ, στην ίδια πόλη, την ίδια ώρα κάθε φορά, γιατί εκεί δίνω ραντεβού με τη στιγμή, με την παύση, με τη ζωή μου εν τέλει. Όπως κάθε βράδυ, στο ίδιο θέατρο, την ίδια ώρα ζωντανεύει το ίδιο έργο, αλλά η παράσταση είναι πάντα διαφορετική. Αρχίζει και τελειώνει, αναλίσκεται κι αυτή, αλλά αφήνει πίσω της μια χρυσοσκονισμένη λάμπα, που είναι η δική μας λάμπα. Το δικό μας φως. Και Ηθοποιός, ως γνωστόν, σημαίνει…