rejected: Στην Αθήνα, ο θεατής έρχεται με “σηκωμένο φρύδι”;

Ε.Ρ.: Ναι και όλη η κρίση που ειδικά την Αθήνα, κατέστρεψε το κοινωνικό της ιστό και διαλύθηκαν τα πάντα, ενώ η Θεσσαλονίκη κράτησε χαρακτήρα, έχει αφήσει πολλά επικοινωνιακά προβλήματα. Ο κόσμος είναι τρομερά καχύποπτος στην Αθήνα. Ενώ ξέρει την ιστορία σου, το πόσο δίνεις, κάθε φορά για να πειστεί, περνάει το μισό έργο. Ότι και πάλι θα είσαι στο ύψος των περιστάσεων. Αυτό είναι πολύ κουραστικό. Η έλλειψη αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης είναι τεράστια στην Αθήνα.

rejected: Η κόρη σου, η Νικολέτα τελειώνει τις σπουδές της, φτιάχνοντας την πτυχιακή της εργασία στην Καλών Τεχνών της Αθήνας. Ασχολείσαι με την αισθητική της απέναντι στα πράγματα; Σε ιντριγκάρει το “γούστο” της;

Ε.Ρ.: Τώρα πια, η Τέχνη έχει να κάνει με το concept. Αυτό συχνά συζητάμε. Η Νικολέτα έχει εξαιρετική αισθητική και δεν τολμάω ούτε να τη σχολιάσω, γιατί είναι πολύ ανώτερη κι από τη δική μου. Συχνά συζητάμε το σκεπτικό πίσω από τα πράγματα. Γιατί είναι νεότερη, υπάρχει ένας συγκεκριμένος κύκλος εμπειριών που διαθέτει και πια η Τέχνη βαδίζει σε άλλους δρόμους. Η Τέχνη, πλέον, δεν είναι να ζωγραφίζεις καλά, να έχεις καλή αισθητική στις “γραμμές” σου, αλλά στο τι λες πίσω από αυτό που κάνεις. Η Τέχνη είναι πολλά, από πού να το πιάσεις και πού να το αφήσεις; Η ιστορία που θες να πεις, εμένα πάντα με αφορούσε στο θέατρο. Έδινα πάντα προτεραιότητα στο τι ιστορία θα πω- όχι στο να κάνω μια υποκριτική που θα αφήσει τον κόσμο με ανοιχτό το στόμα. Κάθε φορά, η κινητήριος δύναμή μου, είναι τι ιστορία θα πω. Τι μοιράζομαι με το θεατή. Ποια είναι η δική του αγωνία. Τα θεατρικά που ανεβάζω συνήθως πάνε και δεύτερη ή τρίτη χρονιά, για να τα βγάζω πέρα, πρέπει να είναι συγκλονιστικές ιστορίες. Στις 300 παραστάσεις που θα κάνω, κάθε βράδυ να με “κρατάνε”, να νιώθω την ίδια ανατριχίλα. Δεν μπορώ να κινητοποιηθώ από έργο που δεν έχει κάτι πολύ σημαντικό να πει. Είμαι η “εν αρχή ην ο λόγος”.

rejected: Από το “Μαγειρεύοντας στον Έλβις” που έκανες ως πρώτη θιασαρχική δουλειά στο ΔΙΑΝΑ, πόσο έχει αλλάξει το τοπίο;

Ε.Ρ.: Πάρα πολύ. Γιώργο, θυμάσαι τις μεταμεσονύχτιες παραστάσεις της Παρασκευής; Τώρα πια, αν ο κόσμος δεν είναι 22:00 το βράδυ, σπίτι του, δεν νιώθει καλά. Και τότε μεσάνυχτα άρχιζε το έργο και εξηντάχρονες κυρίες κατέβαιναν στο κέντρο για να δούνε την παράσταση -κοινό που δεν φανταζόμουν, πίστευα στο φοιτητικό κοινό. Διαψεύστηκα. Το κοινό ήταν περισσότερο μεσήλικες κυρίες που είχαν τελειώσει με τα οικογενειακά τους καθήκοντα και ζούσαν τη δεύτερη νεότητά τους.

rejected: Από τον “Έλβις” μέχρι σήμερα, κάθε δεύτερη χρονιά να ψάχνεις το επόμενο θεατρικό έργο, δεν ήταν αγχωτικό;

Ε.Ρ.: Ήταν και είναι εξοντωτικό. Κάθε δύο χρόνια κάνεις μια θεατρική “γέννα”. Συγχρόνως να παίζεις. Αν σταματήσεις για δύο χρόνια, μπορείς άνετα να προετοιμαστείς για το επόμενο έργο. Αλλά να παίζεις κάθε βράδυ και να ετοιμάζεις και ένα “δεύτερο παιδί” για του χρόνου, είναι εξοντωτικό. Σκέψου μια γυναίκα που ετοιμάζεται κάθε δεύτερο χρόνο, για ένα ακόμη “παιδί”. Είναι εξοντωτικό για το νευρικό σύστημα.

rejected: Επιστρέφοντας στον “Έλβις”, παράσταση που παίχτηκε και στο ΕΓΝΑΤΙΑ της Θεσσαλονίκης και γίνονταν “σφαγή” στα εισιτήρια, τι θυμάσαι; 

Ε.Ρ.: Κουβαλούσα μια τρέλα. Όλα είχαν ψυχή και τίποτα λογική. Δεν είχα ιδέα πώς στήνεται μια παραγωγή. Αυτό το γνωστό του Έλληνα “γιούρια” με συναίσθημα και “γιούρια” στα δύσκολα βαθιά, δίχως να είμαστε ψυχικά προετοιμασμένοι, δίχως γνώση. Που όμως, έχει μια μαγεία και αγνότητα αυτοδιάθεσης, και τόση γενναιοδωρία που τα σκέφτομαι και συγκινούμαι. Διότι τώρα με τα χρόνια απέκτησα μια εμπειρία που με προστατεύει από τέτοια θέματα και με “κλειδώνει” κιόλας! Εκείνο το άνοιγμα σε όλους τους κινδύνους ήταν απίστευτο! Με αιρετικό έργο-όχι με σιγουράκια. Δεν πάταγες στους κανόνες που ήξερε η αγορά, αλλά σε κανόνες που εκείνη η εποχή δεν ήξερε να παντρεύει τόσο δραματικά με τόσο κωμικά πράγματα. Τόσο σκληρά και συνάμα τρυφερά θέματα είχε το έργο που σε έκανε να παίζεις σε τρελή επικινδυνότητα. Είχα άγνοια -παντελώς- κινδύνου.

rejected: “Μαμά, μην τρέχεις” και “Νύχτα Ραδιο-φόνων” που παίχτηκαν και πάλι στο ΡΑΔΙΟ ΣΙΤΥ, μετά το ΔΙΑΝΑ. 

Ε.Ρ.: Με το “Μαμά, μην τρέχεις” εγκαινιάστηκε εκ νέου το ΡΑΔΙΟ ΣΙΤΥ, με παραστάσεις να παίζονται σε μεγάλες σκηνές. Το “Μαμά, μην τρέχεις” ανήμερα του Πάσχα στη Θεσσαλονίκη, κανείς δεν πίστευε την κοσμοσυρροή που θα είχε. Μόνο ευχάριστες εκπλήξεις μου έχει δώσει η Θεσσαλονίκη. Με το “Κατάδικο” σε ανοιχτό θέατρο, με έξι πρόσωπα, αστικό έργο, “να ανοιχτεί” και 4.000 κόσμο κάθε βράδυ -αναρωτιόμουν πώς απευθύνεσαι ως ηθοποιός σε τόσο μεγάλο “όγκο” κοινού. Μάλιστα, στην πρώτη παράσταση μιλούσα πιο δυνατά και αντιλήφθηκα ότι και σε ένα ανοιγόκλεισμα του ματιού ο κόσμος αντιδρούσε θετικά κι έλεγα από μέσα μου “δεν είναι δυνατόν”!

rejected: Στο ΔΙΑΝΑ δεν έβαζες μυαλό. Ξήλωνες τη σκηνή, την έβαζες στη μέση, για να ανεβάσεις το “33 φορές να φύγεις” με τον Άκη Σακελλαρίου, με νέο συγγραφέα.

Ε.Ρ.: Δοκίμασα πολλά στο ΔΙΑΝΑ. Το μόνο που δεν έκανα ήταν μονόλογος γιατί δεν αντέχω τη μοναξιά. Το θέατρο για μένα είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με τους συναδέλφους μου. Μου αρέσει το καμαρίνι, ότι βρισκόμαστε μια ώρα πριν…

rejected: Δεν σε άγχωνε το “ταμείο”;

Ε.Ρ.: Για κάποιο λόγο, το ταμείο με έβαζε στην πραγματικότητα που χρειαζόμουν. Μου έβαζε φρένο σε ό,τι ονειρευόμουν. Το ταμείο με έκανε πιο γειωμένη. Μου έβαζε όριο στο μέχρι πού θα φύγει το μυαλό μου. Και ευτυχώς, το θέατρο με γείωνε με έναν υγιή τρόπο. Μου μάθαινε και την αξία αυτού που κάνω. Έτσι και το αντιμετώπισα, όχι ως το να βγάλω λεφτά, μα ως στοίχημα αν αυτό που κάνω, έχει κι ένα νόημα στην αγορά.

rejected: Πώς λειτουργείς στην αποτυχία;

Ε.Ρ.: Πεισμώνω και να σου πω και κάτι…την ξέρω και από πριν την αποτυχία. Έχω κάνει και δουλειές που ήξερα πως οικονομικά δεν θα βγάλει τα λεφτά της, αλλά γούσταρα να την κάνω.

rejected: Φέτος, γιατί δεν πάνε καλά τα θέατρα στην Αθήνα;

Ε.Ρ.: Φέτος, η τηλεόραση έκανε ένα γερό comeback, όπου το θέατρο δεν ήταν έτοιμο ως προορισμός πρώτης προτεραιότητας. Το φετινό χειμώνα, το σινεμά ήταν προτεραιότητα του κοινού. Η τηλεόραση ξαναγύρισε στη μυθοπλασία και έδωσε ένα καλό άλλοθι στο κόσμο να μείνει μέσα στο σπίτι. Πάντα, τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος ψάχνει το άλλοθι να μείνει μέσα στο σπίτι. Θέλεις γιατί έχει ένα ψιλόβροχο; Θες γιατί όλοι φαντάστηκαν πως μετά τις εκλογές θα γεμίσει αυτόματα η τσέπη; Υπάρχει μεγαλύτερη δυσκαμψία στο κόσμο να βγαίνει. Συνέβη και το θέμα του τσιγάρου, παρατάθηκε το καλοκαίρι, με τρομερή ζέστη. Μπήκε Δεκέμβρης στην Αθήνα, για να κάνει καιρό να θες να πας σε κλειστό χώρο. Έτσι, το θέατρο δεν είχε υψηλή προτεραιότητα στη ψυχαγωγία του κοινού.

rejected: Οι επιλογές από το συνάφι;

Ε.Ρ.: Νομίζω, ότι φέτος θεατρικά η Αθήνα δεν είχε και πολύ έμπνευση. Είχε πράγματα που δεν κουβαλούσαν τη τρέλα να κινητοποιήσουν ή να προτείνουν. Ήταν μια συντηρητική χρονιά, δίχως ευφάνταστες επιλογές. Άκουσα πολύ κόσμο να λέει “ε, δεν έχουμε και τι να πάμε να δούμε φέτος”. Κάτι τέτοιο, ευνόησε παραστάσεις της δεύτερης χρονιάς, σε αυτές συγκαταλεγόμασταν κι εμείς…διότι του χρόνου, ελάχιστες παραστάσεις θα δεις να πηγαίνουν δεύτερη χρονιά. Ενώ, όλες οι παραστάσεις δεύτερης χρονιάς, φέτος δούλεψαν πολύ.

rejected: Υπάρχει, αλήθεια, πλέον στο θέατρο το “ολόκληρη χειμερινή σεζόν”;

Ε.Ρ.: Και εγώ το φοβόμουν. Γι αυτό και είχα ανακοινώσει τη “Τζάσμιν” μέχρι Γενάρη και έπειτα πήρε παράταση. Γενικά, επειδή υπάρχουν πλέον θεάματα όπως το Christmas Theater που κάνει γεγονότα για τα Χριστούγεννα και “παίρνει κόσμο” από τα θέατρα που παίζουν όλη τη σεζόν…έχει αλλάξει η μορφή του θεάματος στην Αθήνα. Γίνεται λίγο πιο Λονδίνο και μεγάλα θέατρα για λίγες παραστάσεις. Ανεβαίνουν 5.000 παραστάσεις, ο καθένας προσπαθεί να προσηλυτίσει διαφημιστικά, γίνεται πάταγος αν ακούσεις ραδιόφωνα, κάθε τέταρτο ανακοινώνεται μια ακόμα παράσταση. Στο θέατρο υπάρχει μια υπεροπροσφορά με μια μικρότερη ζήτηση. Αυτό σε αποδιοργανώνει. Πλέον χρειάζεται μεγαλύτερο διάστημα για να επικοινωνηθεί μια παράσταση, εφόσον είναι καλή….οι καλές παραστάσεις αξίζει να κάνουν και δεύτερη χρονιά, γιατί ο κόσμος αργεί να τις πάρει χαμπάρι, λόγω πληθώρας αυτών.

rejected: Επιστρέφεις στα Χανιά, στο παλιό Λιμάνι, στις “αλυσίδες”;

Ε.Ρ.: Πηγαίνω όποτε μπορώ, όχι μόνο καλοκαίρι. Θα πάω Χανιά στη πρώτη ευκαιρία, Καθαρά Δευτέρα….κάτι γίνεται εκεί…θες οι παιδικές μνήμες, θες οι μυρωδιές, θες το φαγητό, ο αέρας…κάτι βαθύ αισθάνομαι στα Χανιά. Με το που κατέβω από το αεροπλάνο και ανασάνω, νιώθω ότι στα Χανιά ανήκω. Κάτι μεταφυσικό, που δεν μπορώ να σου εξηγήσω. Νιώθω πλήρης στα Χανιά. Έζησα μέχρι τα έξι μου χρόνια εκεί, και αυτά έγραψαν μέσα μου. Στα Χανιά συνδέομαι με εμένα, με το κέντρο μου. Δεν έχει να κάνει με την ομορφιά ή με τους φίλους που έχω, είναι υπαρξιακό τοπίο, αυτό που έχει το βλέμμα μου από τα Χανιά.

rejected: Στα δύσκολα, θα πάρεις τηλέφωνο την αδερφή σου, τη Γιάννα να μιλήσεις;

Ε.Ρ.: Στα πολύ δύσκολα σπάνια μιλάω. Έχω την αίσθηση πως δεν θέλω να μεταφέρω τη δική μου διάθεση σε άλλους. Όταν βγω από τα δύσκολα, αρχίζω να ανοίγομαι και τα συζητάω. Όταν είμαι σε μαυρίλα, δεν θέλω να τη μεταδίδω σε άλλους. Πρώτα τα βρίσκω με μένα και όταν βρεθώ 100 μέτρα μακριά από το πρόβλημα, αρχίζω να το επικοινωνώ, το λύνω. Μέσα στη ρίζα του προβλήματος, δεν σηκώνω τηλέφωνα να το μοιραστώ. Κάθομαι εγώ με το ταβάνι και μαστιγώνομαι γερά. Το αφήνω να μαλακώσει μέσα μου και έπειτα μιλάω. Δεν θέλω να με βλέπουν σε τέτοια στιγμή. Κανένας δεν μπορεί να σε βοηθήσει, αν πρώτα εσύ δεν βοηθήσεις τον εαυτό σου.

rejected: Όσο περνάνε τα χρόνια, η εσωστρέφεια μεγαλώνει; 

Ε.Ρ.: Ναι. Όσο μεγαλώνουμε, παύουμε να εμπιστευόμαστε εύκολα. Έχουμε φάει αρκετές ήττες, οπότε αυτό που ονομάζεται σοφία ή γνώση κουβαλάει λιγότερο αυθορμητισμό και περισσότερη σκέψη και άμυνα. Όσο μεγαλώνεις είσαι λιγότερο αγνός και ανυποψίαστος.

rejected: Τώρα, με τη “Κοινή Ησυχία” του Βασίλη Παπακωνσταντίνου,  που είχες τη σκηνοθετική επιμέλεια στο ΔΙΑΝΑ, παίζει το άγχος σου να ήταν μεγαλύτερο από του Βασίλη; 

Ε.Ρ.: Ήμουν συνοδοιπόρος σε όλη την αγωνία τους. Σχεδόν εκβιαστικά με έβαλαν να το επιμεληθώ. “Όχι, εσένα θέλουμε”. Δεν ήθελα να το κάνω, ήθελα να ξεκουραστώ, αλλά δεν μου το επέτρεψαν γιατί με εμπιστεύθηκαν. Δεν είναι αμιγώς θεατρικό το “Κοινή Ησυχία” και αυτό με ιντρίγκαρε στο πως θα το κάνω με κάποιο τρόπο.

rejected: Νωρίτερα, όσο μου μιλούσες για την εσωστρέφεια, για κάποιο ανεξερεύνητο λόγο, το μυαλό μου πήγε στη μητέρα σου, που είναι ο ορισμός της εξωστρέφειας;

Ε.Ρ.: Καλέ, μέσα στην οικογένεια, η μάνα μου έπρεπε να γίνει ηθοποιός, με τόσο ταπεραμέντο και αυτοπεποίθηση! Στις δικές της εποχές, ήταν απαγορευμένο είδος το να γίνει ηθοποιός…η μητέρα μου έχει πια μεγαλώσει σε σχέση με αυτά που θυμάσαι και ζούμε και μαζί. Είναι εδώ στο σπίτι μας. Η υγεία της δεν της επιτρέπει να ζει μόνη της. Οπότε ζούμε μαζί.

rejected: Ξαφνικά, της αποδίδεις ως παιδί, όλα αυτά που σου πρωτοέδωσε εκείνη;

Ε.Ρ.: Αντιστρέφονται εντελώς οι ρόλοι. Γίνεσαι εσύ γονιός και εκείνη είναι παιδί του γονιού σου. Είναι περίεργη στιγμή αυτή. Τη βιώνω με μεγάλη ένταση και περιέργεια. Είναι πρωτόγνωρο να παίρνεις την ευθύνη του γονιού σου, ενώ ξέρεις ότι για μισή ζωή την είχε εκείνη. Περίεργη “μετάφραση”…

rejected: Γράφεις;

Ε.Ρ.: Ναι. Ετοιμαζόμαστε με τη Σάρα Γανωτή και το Νίκο Σταυρακούδη, το team του “Κατάδικου”, και παλεύουμε να φτιάξουμε ένα καινούργιο έργο. Το συζητάμε πολλά χρόνια. Ο “Κατάδικος” έκανε τόσο τρομερή αίσθηση που μας τρόμαξε και λίγο. Πάντα υπήρχε το “θα είναι κάτι τόσο δυνατό σαν το ΚΑΤΑΔΙΚΟ”; Θα είναι τόσο τυχερό και ευτυχές; Αυτό δημιουργούσε εμπόδια στη γραφή. Τώρα πια, πέρασε μεγάλο διάστημα, και το βλέπουμε στις σωστές διαστάσεις, περάσαμε από άλλα….τώρα ήρθε το πλήρωμα του χρόνου.

rejected: Τότε, λέγατε, ότι πατρίδα είναι ένα κουδούνι σε μια είσοδο πολυκατοικίας….

Ε.Ρ.: Έχουν αλλάξει τόσο πολλά στην Ελλάδα…έχουν γίνει πιο σύνθετα τα πράγματα και η νοοτροπία. Μια πέτρα που κυλά γοργά είναι η καθημερινότητά μας. Σχολιάζεις κάτι τώρα και αύριο έχει αλλάξει. Στο καινούργιο έργο θα σχολιάσουμε την αλλαγή που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια.