at a glance
Top

Οι σημειώσεις του Αλέξανδρου Μιχαήλ

κείμενο Ι αλέξανδρος μιχαήλ */* φωτογραφίες | nilüfer ovalioglu + χρήστος κυριαζίδης + ναταλία τσουκαλά + stephen king */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου

ολόκληρος

Για τον «Άνθρωπο σκιά». Θέλει τόλμη να εκθέσεις το σώμα σου στα απροειδοποίητα πλήθη. Με αυτόν τον τρόπο. Και χωρίς πρόσωπο. Να γίνεις ο καθρέφτης που αποκαλύπτει το σκοτάδι των άλλων. Είναι μια κατάσταση υψηλής ευαλωτότητας. Είναι άσκηση ακροβασίας να προκαλείς τα πιο άγρια ένστικτα των αγνώστων. Δέχθηκα συμπεριφορές που για μένα πηγάζουν από τη ρίζα του φασισμού που κρύβουμε όλοι μέσα μας. Απάντησα στον φόβο με καλλιτεχνική ελευθερία. Για κάποιους αυτό ήταν μια κουλαμάρα. Ένα eccentricity. Ένα curiosité. Για μένα είναι καλλιτεχνικό statement. Και ο τρόπος μου να υπάρχω.

Από την πρώτη μου παράσταση/ performance ‘After Love’, Battersea Arts Centre, Λονδίνο, 2006. [credit: Nilüfer Ovalioglu]

Ελευθερία. Αυτό διδάσκω στα εργαστήρια του Θεάτρου Τ. Καλλιτεχνική, δημιουργική, εκφραστική ελευθερία. Η ελευθερία δεν είναι ασυδοσία. Είναι ανάληψη της προσωπικής μου ευθύνης ως δημιουργός, ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος. Απαιτεί γνώση και κατάκτηση της τεχνικής. Η τέχνη δεν είναι ιδέες. Είναι πράξη, τεχνική πρακτική. Αυτή είναι για μένα και η δουλειά μου ως καλλιτέχνης: να παραδίδω τεχνικά άρτιες, καθαρές, λειτουργικές, αισθητικά ευχάριστες φόρμες που το κοινό θα γεμίσει με νόημα. Το δικό του νόημα. Δεν είμαι εδώ για να υποδεικνύω σε κανέναν τι να σκεφτεί. Πόσο μάλλον να του εξηγώ τι σκέφτομαι εγώ. Αυτό δίνω στο κοινό με κάθε μου έργο: Ελευθερία. Σε έναν κόσμο τόσο ασφυκτικά ανελεύθερο, αυτό είναι ένα δώρο. Και πολιτική πράξη. Δεν έχουν βέβαια όλοι τι να την κάνουν.

Από τη Long duration performance ‘24 Ώρες στην πόλη | Σαν Σκιά | Θεσσαλονίκη’, Ανοιχτή Θεατρική Σκηνή της πόλης του Δήμου Θεσσαλονίκης, 2023. [credit: Χρήστος Κυριαζίδης]

Η αγορά. Το θεατρικό κοινό είναι συνηθισμένο να καταναλώνει παραστάσεις σαν τα προϊόντα που αγοράζει στο σούπερ μαρκετ. Εύληπτα, λογικά κατανοήσιμα και εξηγήσιμα, επώνυμα, γενικής αποδοχής, ασφαλή. Δεν το κατακρίνω. Και οι Μάσκες Νυκτός απευθύνονται σε όλους. Ωστόσο, κάνουν σίγουρα κάτι άλλο. Προσφέρουν στο κοινό μια εμπειρία. Μια ευκαιρία να προβάλλει πάνω τους τον εσωτερικό του κόσμο. Μια ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά σε αυτό που συμβαίνει επί σκηνής. Να αισθανθούν. Την ελευθερία να δημιουργήσουν οι ίδιοι το δικό τους νόημα. Πιστεύουμε ακλόνητα πως ο καθένας στο κοινό έχει την ευφυία να το κάνει. Το θέμα είναι να έχει τη διάθεση να το κάνει.

Από τη Long duration performance ‘Η Αιώνια Φωτιά που μέσα τους καίει και τους Φωτίζει’, Ομαδική Έκθεση AS ONE. Ανάθεση και παραγωγή ΝΕΟΝ + ΜΑΙ (Marina Abramovic Institute), Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, 2016. [credit: Ναταλία Τσουκαλά]

Ensemble και ερευνητική ομάδα. Με τα παιδιά που συμμετέχουν στις Μάσκες Νυκτός και που συμμετείχαν στη δημιουργική διαδικασία της  γέννησης τους με το προσωπικό τους υλικό  και τους αυτοσχεδιασμούς, δουλεύουμε ήδη κάποια χρόνια. Για την ακρίβεια, έχουν περάσει από φωτιά και από σίδερο μαζί μου. Ήταν κατάλληλα εκπαιδευμένοι για αυτήν την εξειδικευμένη δημιουργική διαδικασία επινόησης αλλά και για το Ensemble theatre. Η παράσταση αυτή δε θα μπορούσε να είχε γίνει με άλλους ηθοποιούς.

18 χρόνια τέχνη. Πάνε ακριβώς 18 ολόκληρα χρόνια από τότε που παρουσίασα την πρώτη μου προσωπική δουλειά, στο Battersea Arts Centre, στο Λονδίνο. Αρχές Ιούνη 2006. Από τότε, έμαθα πολλά. Κατέκτησα πολλά. Άλλαξα πολύ. Αλλά ό, τι με καθορίζει ως καλλιτέχνη, ήταν από πάντα εκεί. Η τόλμη, η ελευθερία, η ανάγκη για ποίηση, το χιούμορ, η κυριαρχία της εικόνας, η σημασία της φόρμας, η αναζήτηση της δομής, η εμπιστοσύνη στην εσωτερική μου φωνή, η διαρκής αναζήτηση νέων οριζόντων. Από τότε, κάθε μου έργο είναι μια προσωπική αναμέτρηση με το άγνωστο.

Από τη συμμετοχή μου στο ‘The Barometer of My Heart’ του Mark Storor (ενός σπάνιου καλλιτέχνη η μακροχρόνια συνεργασία με τον οποίο με έχει καθορίσει), Λονδίνο, 2015. [credit: Stephen King]

 

Για μένα τον ίδιο. Είμαι ο ορισμός της εσωστρέφειας. Ταξιδεύω μέσα μου συνεχώς, αναζητώντας πάντα καινούριους ορίζοντες. Δεν είναι επιλογή. Είναι ανάγκη. Έχω χαμηλά όρια αντοχής σε εξωτερικά ερεθίσματα και πληροφορίες. Δεν είναι από σνομπισμό. Είναι η φύση μου. Τα σκοτάδια μου τα έχω κολυμπήσει. Δε με φοβίζουνε πιά. Θα ήθελα να διαβάζω περισσότερο, όπως παλιά. Ποίηση, ψυχανάλυση, φιλοσοφία, ανθρωπολογία, πολιτική θεωρία, τέχνη. Αλλά έχω ελάχιστο χώρο και χρόνο για αυτό. Ακούω podcasts και Τρίτο πρόγραμμα. Η μουσική με αποφορτίζει. Και η ζωγραφική. Και η σωματική κίνηση. Ο χρόνος με τον σύντροφο μου και τους φίλους μου, μου είναι πολύτιμος. Και τον απολαμβάνω.

Από μάθημα με μάσκα larval στο Εργαστήρι Υποκριτικής στο Θέατρο Τ, 2021. [credit: Χρήστος Κυριαζίδης].

* info: ο vatiras επιστρέφει με την ονειρική κωμωδία Μάσκες Νυκτός, που ανεβαίνει στο Θέατρο Τ της Θεσσαλονίκης, από τις 27 Μαΐου έως τις 18 Ιουνίου σε σύλληψη και σκηνοθεσία Αλέξανδρου Μιχαήλ.