Στη Μόσχα, αδελφές μου (vol.4)

Στη Μόσχα, αδελφές μου (vol.4)

05/12/2018

κείμενο | νίκη ζερβού */* φωτογραφίες | νίκη ζερβού */* επιμέλεια | γιώργος παπανικολάου + τάσος θώμογλου

Ποιος ο λόγος που τον ξανάπιασε πάλι αυτό το ρίγος, αυτός ο κρύος ιδρώτας, αυτό το ψυχικό σκοτάδι και το κρύο; Μήπως επειδή ξανάδε τώρα αυτά τα μάτια; Μα αφού είχε ξεκινήσει απ’ το Θερινό Κήπο μ’ αυτόν ίσα-ίσα το σκοπό – για να τα δει! Αυτή ήταν η «αναπάντεχη σκέψη».
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

Η υπόγεια Μόσχα

Ωραίο το «χρυσό φθινόπωρο» της Μόσχας. Έτσι το λένε: Ζαλατάγια Όσιν. Για τον χειμώνα, που μόλις κατέφθασε, όμως λένε κάτι άλλο: Νασταγιάσαγια Ζιμά (Πραγματικός χειμώνας).
Γιατί, πραγματικό χειμώνα δεν έχει ζήσει κανείς αν δεν έρθει μια βόλτα στην Ρωσία Δεκέμβρη μήνα. Οι θερμοκρασίες ξεκινούν απ’ το μείον 10 και κατηφορίζουν κατά βούληση, το χιόνι που πέφτει μετατρέπεται εν μια νυκτί σε τεράστια άσπρα παγάκια και το τσάι παύει να αποτελεί παρηγοριά. Είμαι παιδί του καλοκαιριού. Δεν ξέρω τι σημαίνει μείον 15 και το έμαθα με τον «πραγματικότερο» τρόπο.
Ευτυχώς υπάρχει το μετρό! Η ανακούφιση που προσφέρει ένα από τα δημοφιλέστερα μετρό του κόσμου τον χειμώνα, δεν περιγράφεται με λόγια. Η κοντινότερη στάση είναι, για δεδομένα Μόσχας, δίπλα στο σπίτι. Περπατάω μόλις 22 λεπτά και είμαι εκεί. Επειδή, όμως, λόγω κρύου έχω μετατραπεί σε δρομέα, σε 17 λεπτά έχω ήδη μπει στο βαγόνι.

Άκουσε, Ντμίτρι Ντμίτρεβιτς! Θα έρθω στη Μόσχα. Ποτέ δεν ήμουν ευτυχισμένη, τώρα είμαι δυστυχισμένη και ποτέ, ποτέ δεν θα γίνω ευτυχισμένη, ποτέ! Μη με κάνεις να υποφέρω πιο πολύ! Ορκίζομαι, θα έρθω στη Μόσχα. Αλλά τώρα πρέπει να χωρίσουμε! Αγαπημένε μου, καλέ μου, ακριβέ μου, ας χωρίσουμε!»
Άντον Τσέχωβ

Το μετρό της Μόσχας είναι ζεστό και όμορφο. Διανύει απίστευτες αποστάσεις σε ελάχιστο χρόνο και, όπως το κάθε τι εδώ πέρα, είναι τεράστιο. Στις κυλιόμενες σκάλες, ορισμένες φορές, δεν φαίνεται το τέλος και στις ώρες αιχμής γίνεται το αδιαχώρητο. Οι περίτεχνα διακοσμημένες στάσεις αποζημιώνουν τον κάθε επιβάτη και δίνουν μια ευχάριστη νότα αισιοδοξίας, ενώ κάποια σύγχρονα βαγόνια θυμίζουν διαστημόπλοια έτοιμα για απογείωση.
Παίρνω το βιβλιαράκι μου και μπαίνω στην στάση «Νοβοκασινό». Διαβάζω ένα υπέροχο βιβλίο που έδωσε η αγαπημένη μου βιβλιοφάγος Άννα-Μαρία πριν φύγω. Το λένε «Οδυσσέας και Μπλούζ». Παρ’ όλη την προσοχή που δίνω στα λόγια της Ευγενίας Φακίνου, πάντα επεξεργάζομαι το περιβάλλον μου. Έχω αναπτύξει το χόμπι του μετρό-παπαράτσι και δεν χάνω ευκαιρία να φωτογραφίσω οτιδήποτε ενδιαφέρον. Οι αγαπημένες μου είναι οι γιαγιάδες. Γυναίκες που ζουν ακόμη σε μια άλλη εποχή, σκληραγωγημένες μπάμπκες της Σοβιετικής Ένωσης, αποτελούν παράταιρο θέαμα μέσα στον τόσο εκσυγχρονισμό. Κοιτάζουν με το γνωστό βλέμμα γιαγιάς σε χωριό και αν τις πετύχεις σε ζευγάρια, θα ενημερωθείς για τα νέα όλων των φιλενάδων τους. Μιλάνε αρκετά σιγά, πότε πότε συνωμοτικά και μετά γελάνε ενοχικά, όλο ντροπή.

Σε αντίθεση με τις γιαγιάδες, οι νέοι είναι ιδιαίτερα ήσυχοι και σιωπηλοί. Παρατηρώ πως η χιπστεριά δεν έχει αφήσει αδιάφορο τον μέσο Ρώσο, ο οποίος ντύνεται με οπάκ χρώματα, μεγάλα γυαλιά, ρούχα όλο στυλ. Οι άντρες είναι ντροπαλοί και αν τους αρέσεις απλώς θα κοιτάζουν που και που προς το μέρος σου και μόλις τους ανταποδώσεις την ματιά θα χαμηλώσουν το βλέμμα για να σηκώσουν και πάλι μετά από μερικά δευτερόλεπτα. Κάποιοι ξεχασμένοι, ανύπαντροι, ίσως έρθουν να σου μιλήσουν. Οι γυναίκες αγαπούν τις σέλφι, τα μυτερά νύχια και το σαντρέ μαλλί. Απ’ το μετρό περνούν μουσικοί, επαίτες, αθλητές και κάθε κοψιάς, ηλικίας και ενδιαφέροντος άνθρωποι. Το πιο ενοχλητικό είδος ανθρώπων στο Μοσχοβίτικο μετρό, βέβαια, είναι τα ζευγάρια. Οι Ρώσοι είναι τόσο «ευτυχισμένοι» όταν βρίσκουν το άλλο τους μισό, που αποφασίζουν να το μοιραστούν με τον κάθε πικραμένο. Και η πιο πικραμένη είμαι εγώ που, ενώ θέλω να συνεχίσω να διαβάζω για τον Οδυσσέα και την Μπλουζ, δύο έφηβοι, κάθονται μπροστά μου κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλον και ανταλλάσσουν, χωρίς έλεος, σωματικά υγρά. Έτσι, οι ώρες αιχμής έχουν την γλύκα τους καθώς υπάρχει ο άγραφος κανόνας της ησυχίας και της σεμνότητος λόγω έλλειψης υπομονής και χώρου.